محمدمهدی زمانی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص جهش ویروس کرونا و تاثیر آن بر واکسن کرونا اظهار کرد: خوشبختانه افرادی که دارای تخصص در این حوزه بودند، متوجه شدند که جهش در جایگاهی از ویروس بوده که نه بر واکسن تاثیرگذار است و نه بر شدت بیماری، اما در داخل کشور شاهد این موضوع بودیم که با شدت گرفتن شیوع کرونا گفتند که این اتفاق بر اثر جهش ویروس رخ داده در حالی که این سخن اشتباه بود و مشکل از جهش نبود، بلکه مشکل از عدم رعایت فاصله‌گذاری در کشور بود که به دلایل مختلف رعایت نشد. جهش ویروس اتفاق می‌افتد اما باعث شدت گرفتن و بیماری‌زایی بیشتر نمی‌شود.

 

رییس بخش ICU جنرال بیمارستان هاشمی‌نژاد تهران ادامه داد: علت نگرانی‌ها و کشته شدن میلیون‌ها راسو که در شمال دانمارک رخ داد این بود که جهش جدیدی را در این حیوان مشاهده کردند. با توجه به اینکه استفاده از راسو برای کاربردهای مختلف مثل استفاده از پوست این حیوان زیاد است، نگرانی‌ها افزایش یافت زیرا در ابتدا در ۹۸ انسان و بعد در بدن ۴ نفر دیگر که با راسوها در ارتباط بودند همان جهش که در بدن راسو اتفاق افتاده بود را مشاهده کردند. البته بر مشاهدات اکتفا نکردند بلکه نمونه‌برداری انجام شد و مشاهده کردند که ویروس در بدن راسو و انسان یکی است و این یک جهش جدید بود. این موضوع نگران‌کننده بود. اگر در زمان تهیه واکسن، جهش جدید ویروس در یک حیوان وجود داشته باشد ممکن است دوباره بیماری به انسان‌ها سرایت کند، به همین دلیل ۱۷ میلیون راسور جمع آوری و کشته شدند  که این امر ناراحت کننده بود اما خوشبختانه خطر رفع شد.

 

تحریم‌ها در تامین واکسن کرونا برای کشور اثرگذار نیست

 

زمانی در خصوص تأمین واکسن کرونا برای کشور گفت: نزدیک به دو ماه است که اسم کشورمان در لیست تایید شده واکسن‌های اتحاد کواکس قرار گرفته است. این لیست توسط یک اتحاد جهانی تشکیل شده، به این دلیل که واکسن کرونا در تمام کشورها توزیع شود، نه فقط برای کشورهای ثروتمند که خود تولید کننده واکسن هستند. ایران در ابتدا ثبت نام کرد و نزدیک به دوماه است که هزینه واکسن هم واریز شده. این موضوع نشان‌دهنده این است که خوشبختانه تحریم‌ها در این موضوع تاثیر گذار نیستند. اگر واکسنی توسط سازمان بهداشت جهانی تایید شود، توسط اتحاد کواکس به ۲۰ درصد از جمعیت کشورهای عضو که ایران هم جزء این کشورها است، ارسال خواهد شد که البته هنوز هیچ واکسنی مجوز نهایی را نگرفته است.

 

ایران چه واکسن‌هایی می‌خرد؟

 

این فوق تخصص مراقبت‌های ویژه اظهار کرد: خوشبختانه و براساس ارتباط با متخصصینی که در شرکت‌های واکسن‌سازی حضور دارند، ایران در حال خرید یکی از واکسن‌های چینی است و گویا گفت‌وگوهایی در خصوص واکسن کشور روسیه و خریداری این واکسن در کنار واکسن اتحاد کواکس وجود دارد. احتمال اینکه برای ۸۰ میلیون نفر از جمعیت ایران واکسن خریداری شود، هست؛ یعنی هشتاد میلیون دوز که خود شامل دو دوز می‌شود. حتی با زدن یک دوز مرگ‌ومیر در کشور به زیر ۱۰ نفر و حتی صفر می‌رسد.

 

واکسن‌سازی کار دشواری نیست/ تحقیقات انسانی حدود ۴ تا ۶ ماه زمان می‌برد

 

وی با بیان اینکه «ایران، خود در حوزه واکسن‌سازی فعالیت می‌کند»، بیان کرد: واکسن‌سازی کار زیاد دشواری نیست اما نیازمند هزینه کافی برای محققین است و باید تکنولوژی‌های لازم برای این عمل در اختیار باشد. اعلام شده که بر روی یکسری از واکسن‌ها درحال کار هستیم اما هنوز برخی از شرکت‌های تولیدکننده داخلی مثل شفا و میلاد هنوز اعلام نکرده‌اند که دقیقا واکسن در چه وضعیتی است. خوشبختانه وزیر اعلام کرد که قرار است از هفته آینده تحقیقات انسانی این واکسن‌ها آغاز شود. تحقیقات انسانی حدود چهار تا ۶ ماه زمان می‌برد اما هنوز اطلاعات موثقی در این باره منتشر نشده است.

 

کاهش شیوع کرونا در چین به دلیل واکسن است

 

این متخصص بیهوشی و مراقبت‌های ویژه اضافه کرد: در سازمان‌های بهداشتی بزرگ جهان درخصوص پایان این اپیدمی هنوز به طور قطع سخنی گفته نشده، اما آنچه که تاکنون در کشوری همچون چین دیده‌ایم این است که از تیرماه واکسیناسیون را خیلی آرام و بی‌ سروصدا شروع کرده‌اند و درحال حاضر مرگ‌ومیر این کشور صفر است. چین هرچند روز یک بار افراد مبتلا به کرونا که کمتر از ده نفر هستند را اعلام می‌کند و این موضوع درواقع تاثیر واکسن است.

 

وی افزود: براساس مشاهدات کشورهایی که در تحقیقات واکسن شرکت کرده‌اند حتی با تعداد کم واکسن هم شدیداً مرگ‌ومیر کاهش پیدا می‌کند و با سری اول واکسن‌ها مرگ‌ومیر به زیر ده نفر می‌رسد و دیگر شاهد مرگ‌ومیر سه رقمی بعد از توزیع واکسن در آن کشورها نبوده‌ایم. معمولا حدود یک ماه زمان می‌برد که واکسن اثر کند و مرگ‌ومیر کاهش پیدا کند و زنجیره انتقال بیماری قطع شود.

 

واکسن‌سازی از داروسازی آسان‌تر است

 

زمانی تاکید کرد: واکسن‌سازی حوزه خیلی پیچیده‌ای در تحقیقات نیست و مردم فکر نکنند که اخبار مربوط به این حوزه دروغ است. داروسازی خیلی پیچیده‌تر و سخت‌تر از واکسن ساختن است. واکسن‌سازی پروسه‌ای است که بشر بیش از ۱۰۰ سال است که به تکنولوژی آن دست پیدا کرده و خیلی علم ساده‌تری نسبت به داروسازی است. اگر امروز به یکسری از نتایج دست پیداکرده‌ایم و در کوتاه مدت شاهد رشد مطلوبی در حوزه واکسن‌سازی هستیم فقط به این دلیل است که  بودجه بیشتری صرف این حوزه شده است. واکسن‌سازی حوزه پیش‌بینی شده‌ای است که اگر بودجه بیشتری صرف این حوزه شود زودتر به واکسن‌های خوب دست پیدا می‌کنیم.

 

وی یادآور شد: نتایجی که در خصوص واکسن‌ها اعلام شده به هیچ عنوان دروغ نیست و بسیار شفاف هستند زیرا هرکدام از محققان شرکت‌های واکسن‌سازی به صورت آنلاین در مکان‌های مختلف در این باره گفت‌وگو می‌کنند؛ به عنوان مثال اگر طی تحقیقات یک عارضه مشاهده شود، کل تحقیقات در آن کشور متوقف شده و این عارضه و مشکل ارزیابی و مجدداً تحقیقات ادامه پیدا می‌کند. اگر مجوز واکسن‌ها در کشور با دو یا سه ماه تاخیر روبه‌رو شد و به‌جای شهریور ماه در آذرماه مجوز اولین واکسن‌ها صادر می‌شود به دلیل ارزیابی عوارض واکسن‌ها بوده است.

 

هیدروکسی کلروکین باید از درمان کرونا در کشور حذف شود

 

زمانی در خصوص حذف برخی از داروها از جمله کلروکین در دنیا برای درمان کرونا گفت: هیدروکسی کلروکین یا کلروکین دو قرص دارای بنیاد کلروکین و دو نوع داروی مشابه هستند. ابتدا مطرح شد که این داروی ضد مالاریا بر کرونا موثر است و درکل دنیا مورد استفاده قرار گرفت اما پس از مدتی شاهد یکسری نتایج متفاوت بودیم. بعدها مشخص شد که نوع خفیف کرونا خودبه‌خود بهتر می‌شود و این دارو تاثیر زیادی نداشته و فقط عوارضی را به همراه داشته است. به همین دلیل در سازمان جهانی بهداشت، داروی هیدروکسی کلروکین در درمان کرونا چه در نوع خفیف، چه در نوع متوسط و چه در نوع شدید حذف شد. این دارو همچنان در داخل پروتکل سازمان بهداشت کشور برای درمان کرونا قرار دارد و امیدوار هستیم که به زودی در کشور ما هم این دارو از درمان کرونا حذف شود زیرا مصرف و تجویز آن کار اشتباهی است و عارضه‌هایی را به دنبال دارد.

 

ضرورت راه‌اندازی سامانه ویزیت آنلاین افراد مشکوک به کرونا

 

وی ادامه داد: در کشورهای مختلف از جمله کشور ما روی خیلی از روش‌های درمانی تحقیق و کار شده و درمان‌های مختلفی را پیدا کرده‌ایم که از تبدیل نوع خفیف کرونا به شدید پیشگیری کند، اگرچه هنوز این درمان‌ها قطعی نیست اما شاهد نتایج بسیار خوبی هستیم. در این زمینه داروهای دیگری به جز هیدروکسی کلروکین را توصیه می‌کنیم. بهتر است همه بیماران که دارای علائم مشکوک و حتی علائم کمی هستند، حداقل به صورت آنلاین ویزیت شوند. بسیار خوب بود که وزارت بهداشت همچون سامانه ۴۰۳۰، سامانه‌ای را در این خصوص ایجاد می ‌کرد که پزشکان عمومی در این سامانه به مردم مشاوره می‌دادند و برای افرادی که مشکوک هستند و احتمال دارد دچار نوع شدید کرونا شوند، داروهای آنتی‌ویروس تجویز شود.

 

ایمنی جمعی در کرونا اشتباه است

 

زمانی در خصوص ایمنی جمعی تصریح کرد: ایمنی جمعی یا گله‌ای ترمی است در اپیدمیولوژیک که براساس آن اگر یک میزان از جعمیت یک کشور به بیماری مبتلا شوند، بعد از آن شیوع بیماری به طور خودکار کنترل می‌شود. این اتفاق درمورد بعضی از بیماری‌های عفونی در تاریخ رخ داده است. در خصوص بیماری کویید- ۱۹ برخی فکر می‌کردند که ممکن است با روش ایمنی جمعی به موفقیت برسند اما باید گفت که مشکل ویروس کرونا این بود که شاهد بودیم، ناگهان برخی از افراد بعد از حدود سه یا شش ماه و حتی زودتر، بعد از حدود یک ماه که از بیماری‌شان می‌گذرد و بهبودی حاصل می‌شود مجدد به این ویروس مبتلا می‌شوند و متأسفانه در برخی از موارد حتی شدیدتر از قبل مبتلا می‌شوند و این موضوع باعث شده که ایمنی گله‌ای زیر سوال برود و به این نتیجه برسند که این روش در خصوص این بیماری اشتباه است زیرا هرچه مبتلایان به کرونا بیشتر شوند، بیشتر شاهد مرگ‌ومیر هستیم و اینطور نیست که از یک جایی به بعد خیلی اوضاع بهتر شود زیرا امکان اینکه مجدداً افراد بهبود یافته به این ویروس مبتلا شوند زیاد است درنتیجه ایمنی جمعی اشتباه است.

 

رییس بخش ICU جنرال بیمارستان هاشمی‌نژاد تهران در خصوص موفقیت کشور نیوزلند در مبارزه با کرونا خاطرنشان کرد: در ابتدا ما درخصوص بیماری کرونا اطلاعات کافی نداشتیم و نمی‌دانستیم که این بیماری چگونه است و اطلاعات چین هم ناقص بود. زمان هرچه گذشت اطلاعات کامل‌تر شد و کشور چین نیز مطالعات کامل‌تری را در خصوص این بیماری منتشر کرد و متوجه مواردی شدیم که در کنترل این بیماری بسیار موثر بود؛ به عنوان مثال کشور نیوزلند تمام کشور را قرنطینه کرد، ورودی دریایی و هوایی را بست و چون این کشور حالت جزیره‌ای دارد از ورودی زمینی برخوردار نیست، این یکی از دلایلی بود که باعث شد کشور نیوزلند در کنترل این بیماری موفق باشد. دوم اینکه هر فردی که در این کشور به این بیماری مبتلا می‌شد از طریق پیگیری‌ها و از طریق نرم افزارها به صورت آنلاین به افراد گفته می‌شد که به عنوان مثال در یک منطقه فردی آلوده به ویروس کرونا وجود دارد تا مردم آگاه باشند و از منزل‌های خود خارج نشوند. همچنین از اطرافیان فرد مبتلا و از تمامی کسانی که با این فرد در تماس بودند تست رایگان گرفته می‌شد. همه این عوامل باعث شد که کشور نیوزلند بتواند به خوبی با این بیماری مقابله و آن را کنترل کند.

 

به تاخیر انداختن قرنطینه اشتباه بزرگی بود/ ماسک زدن با رعایت فاصله ایمن می‌تواند اثرگذار باشد

 

این متخصص بیهوشی و مراقبت‌های ویژه یادآور شد: در کشور ما دو موضوع مهم به تأخیر افتاد و رعایت نشد، اول اینکه قرنطینه را به تأخیر انداختیم که اشتباه خیلی بزرگی بود ولی موضوع  مهم‌ تر که اکنون خیلی می‌تواند کمک‌کننده باشد این است که اولاً کمی با یکدیگر مهربان‌تر باشیم و حتما از متخصصین کمک بگیریم و خود متخصصین نیز کمی با یکدیگر مهربان‌تر برخورد کنند؛ تفاوت عقاید در حوزه‌ای که هنوز کاملا شناخته نشده، کاملاً طبیعی است. اینکه برخی افراد از تجویزها و گفته های متفاوت پزشکان تعجب می‌کنند نیز کاملاً طبیعی است. اگر به یک پروتکل جمعی برسیم که پایه‌ و اساس آن بر تحقیقات و مطالعات باشد  خیلی بهتر از این است که کشور دارای چندین دیدگاه باشد که منجر به مشکلات شود. دوم اینکه قرنطینه را جدی بگیریم. موضوع سوم اینکه ماسک زدن و رعایت فاصله مناسب بسیار مهم است، مردم ماسک می‌زنند اما فاصله را رعایت نمی‌کنند و این خوب نیست، ماسک زدن با فاصله ایمن می‌تواند اثرگذار باشد.

 

بیماری‌زایی و شدت کرونا تغییری نداشته است

 

وی خاطرنشان کرد: فردی که مبتلا است به هیچ عنوان نباید در تجمع‌ها حضور پیدا کند. فردی که به کرونا مبتلا است اگر با صدا بلند صحبت کند و به عنوان مثال فریاد بزند نسبت به زمانی که آرام صحبت می‌کند، ویروس را با فاصله بیشتری پخش می‌کند زیرا سرعت میزان هوایی که از ریه‌ شخص مبتلا خارج می‌شود بیشتر است؛ بنابراین انتقال ویروس سریع‌تر رخ می‌دهد. براساس مطالعاتی که متخصصین  حوزه ژنتیک انجام دادند ویروس اصلا تغییری در بیماری‌زایی نداشته و شدت بیماری بیشترنشده است.

 

به افراد مبتلا به کرونا مرخصی با حقوق داده شود

 

این متخصص بیهوشی و مراقبت‌های ویژه درخصوص راهکارهای موثر برای جلوگیری از ابتلا به کرونا تاکید کرد: مهم‌ترین عامل برای جلوگیری از کرونا این است که هر فردی که به این بیماری مبتلا می‌شود در منزل خود بماند و تحت هیچ شرایطی از منزل خارج نشود. ما اگر بتوانیم  افراد آلوده را در مکانی قرنطینه کنیم، خواهیم دید که بعد از دو یا چهار هفته اوضاع کشور بهتر می‌شود. متأسفانه شاهد هستیم، افرادی که به این ویروس مبتلا هستند به دلیل اینکه ممکن است از وضع اقتصادی مناسبی برخوردار نباشند و ترس از دست دادن شغل خود را دارند، اعلام نمی‌کنند که مبتلا هستند. کارخانه‌ها و یا شرکت‌ها به کارگران خود مرخصی بدون حقوق می‌دهند و زمینه‌ای را ایجاد می‌کنند که افراد آلوده به دلیل ترس از دست دادن شغل خود به این بیماری اعتراف نکنند، در نتیجه افراد بیشتری آلوده می‌شوند.

 

موثرترین عامل در مقابله با شیوع کرونا قرنطینه صددرصدی مبتلایان است

 

وی اضافه کرد: افراد مبتلا باید صددرصد قرنطینه شوند که این موثرترین عامل در مقابله با کویید۱۹ است. عامل مهم بعدی ماسک زدن است که همه ما باید در خروج از منزل از ماسک استفاده کنیم، که اگر یک فرد ناقل بی‌علامت در اطرافمان بود، بیماری منتقل نشود. عامل مهم سوم این است که از هر گونه تجمع پرهیز شود، تجمع اصلا مهم نیست  که تولد، مراسم مذهبی، سفر رفتن و یا حتی علمی باشد بلکه هر گونه تجمع در این شرایط اشتباه است. موضوع بعدی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که باید با افرادی که در معرض دید مردم هستند همچون افراد شاخص و مطرح مثل بازیگران، فوتبالیست‌ها و کارکنان صدا سیما که از ماسک استفاده نمی‌کنند، برخورد شود زیرا این افراد الگوی مردم هستند.

 

زمانی درخصوص طب سنتی و تاثیر داروهای این حوزه بر کرونا اظهار کرد: طب سنتی اشتباه نیست اما متأسفانه این روزها طب سنتی توسط افراد غیرمتخصص و به شکل اشتباه به مرد معرفی می‌شود. تمامی پزشکان مدرن هم از این طب استفاده می‌کنند. خیلی از داروها بعد از بررسی و تحقیق از گیاهان تهیه می‌شوند و به شکل قرص یا شربت مورد استفاده قرار می‌گیرند. مشکل این است که امروزه بسیاری از افراد غیرمتخصص در این حوزه مشغول به فعالیت هستند که باعث به‌وجود آمدن یکسری اختلافات بین پزشکان این حوزه شده است. خوشبختانه یکسری پزشکان متخصص در طب سنتی داریم که پزشک عمومی هستند اما تخصص طب سنتی دارند و این افراد منابع بسیار خوبی برای طب سنتی هستند. درخصوص تاثیر طب سنتی بر کرونا باید بگوئیم که تاکنون هیچ‌گونه داروی گیاهی و شیمایی پیدا نشده که صددرصد بتواند با این بیماری مقابله کند.

 

آمار کشته‌های روزانه کرونا برای کادر درمان تکراری نمی‌شود

 

رییس بخش ICU جنرال بیمارستان هاشمی‌نژاد تهران در خصوص خستگی  کادر درمان افزود: افرادی که از نزدیک شاهد اوضاع هستند خیلی کمک می‌کنند و حتی برای کادر درمان از بهترین رستوران‌های شهر غذا تهیه و برای کادر درمان نقاشی ارسال می‌کنند. اگر این کارها و انرژی‌های مثبت نبود، محال بود که کادر درمان طاقت بیاورد. خیلی از همکاران ما بعد از مرگ‌ومیرها انصراف دادند و بسیاری از همکاران پرستار به دلیل بودجه و حقوق کمی که پرداخت نشده بود و یا رسمی نشده‌ بودند انصراف دادند. گروهی که در بیمارستان‌ها باقی ماندند فقط و فقط به دلیل کمک‌های مردم است. اگر این کمک‌ها و انرژی های مردمی نبود هرگز نمی ‌توانستیم ادامه دهیم اما در کنار همه این‌ها کادر درمان افسرده شده‌اند و چون کادر درمان بعد از تلاش‌های زیاد هنوز شاهد شمار بالای مرگ‌ومیراست دچار افسردگی و خستگی شدیدی شده‌. این آمار کشته‌های روزانه کرونا به هیچ عنوان  برای کادر درمان تکراری نمی‌شود.

 

وی گفت: مردم ما مردمان بسیار خوب و فهیمی هستند زیرا هنگامی که منابع اطلاعاتی خوبی را در اختیارشان قرار می‌دهیم، خیلی زود آموزش می‌بینند.این ویروس کرونا با رعایت یکسری نکات ساده مثل قرنطینه، ماسک زدن و مدیریت تجمعات در داخل کشور قابل کنترل است. امیدواریم با رعایت نکات بهداشتی و عدم تجمع و رعایت فاصله ایمن بتوانیم با این بیماری مقابله کرده و از آن عبور کنیم.

 

زمانی در خصوص تلخ‌ترین خاطره‌اش از دوران بیماری کرونا اظهار کرد: تلخ‌ترین خاطره من در شب عید در بیمارستان فوق تخصصی کلیه زمانی اتفاق افتاد که یک آقا برای درد پهلو و سنگ کلیه خود از شهرستان همراه با همسر و دو دختر ۱۴ و ۶ ساله خود مراجعه کرده بود. بعد از غربالگری‌ها متوجه شدیم که ایشان درگیر ویروس کرونا هستند و ساعت ۲ ظهر در بیمارستان بستری شدند و به خانواده این آقا به دلیل اینکه از شهرستان آمده بودند، اجازه داده شد که در خارج از بخش کرونا منتظر بمانند. متاسفانه ساعت ۱۲ همان شب حال ایشان به شدت وخیم شد و حدود ساعت دو صبح دچار تنگی نفس شدیدی شدند و مجبور شدیم لوله کمکی برای تنفس بزاریم و این فرد را به ICU منتقل کردیم.ساعت ۴ صبح این بیمار دچار ایست قلبی شد، حدود یک ساعت‌ونیم به این بیمار همراه با یکی از پرستاران بخش ماساژ قلبی دادیم. برای هر بیمار بیشتر از نیم ساعت، ماساژ قلبی ممکن نیست زیرا علم نشان داده که بیشتر از این زمان اثری ندارد اما به حدی ما ناراحت بودیم که بیشتر از یک ساعت به این بیمار ماساژ قلبی دادیم و ناراحت کننده‌تر اینکه خانواده این آقا منتظر پدرشان بودند، اما متاسفانه بعد از چندین ساعت تلاش این آقا فوت کردند. این یکی از تلخ‌ترین خاطراتم است.

 

این متخصص بیهوشی و مراقبت‌های ویژه ادامه داد: شیرین‌ترین خاطره‌ام مربوط به زمانی است که در بیمارستان‌مان و اوایل اردیبهشت، حدود یک ماه ICU بسته شد.هرچند می‌دانستیم که این اوضاع ثابت نیست اما همینکه این بخش بسته شد خیلی شیرین بود و نشان داد که می‌توانیم با رعایت نکات بهداشتی در مقابل این ویروس ایستادگی کنیم و اگرامروز در چنین وضعیتی قرار داریم بخاطر اشتباهات خودمان است.