هنگامی که از روز جهانی کارگر و مبارزهٔ طبقه کارگر و زحمتکشان به‌ضد جبههٔ سرمایه سخن به‌میان می‌آید، بی‌درنگ از کودکان کار در چهارگوشهٔ جهان ازجمله در کشورمان ایران نیز باید یاد کرد و زندگی و سرنوشت آنان را به‌دست فراموشی نسپرد.

برخی برآوردها حاکی از آن‌اند میلیون ها کودک در میهن ما به ‌کار کردن آن‌هم در مشاغل سخت و مغایر با کرامت انسانی ناگزیرند. حکومت جمهوری اسلامی از ارایهٔ آمار دقیق و رسمی دربارهٔ تعداد کودکان کار شانه خالی می‌کند.

سازمان‌های مردم‌نهاد، فعالان سندیکایی و مدافع حقوق کودک در برخی از برآوردهای‌شان تخمین می‌زنند که فقط در محدودهٔ شهر تهران بیش از ۲۰ هزار کودک کار ازجمله ۴ هزار کودک زباله‌گرد وجود دارد. کار کودک و استثمار کودکان ذاتیِ نظام سرمایه‌داری است.

طبیعتاً روند داشتن مسکن، امکانات رفاهی و تفریحی ارزان قیمت و خدمات بهداشتی و درمانی مناسب، تأمین مالی خانواده، برخورداری از سامانه آموزشی‌ای پیشرفته و علمی می‌تواند مانع ورود کودکان به بازار کار شود، ولی این روند در کشور ما تا کنون معکوس بوده ‌است و بر اساس گزارش‌های رسمی از اوایل سال ۱۴۰۱ قیمت اجناس خوراکی، هزینه اجاره مسکن، درمان و بهداشت افزایش چشمگیری یافته ‌است یا به‌عبارتی شکاف طبقاتی بین تهیدستان که اکثریت قریب‌به‌اتفاق جامعه ما را تشکیل می‌دهند و ثروتمندان عمیق‌تر از گذشته شده ‌است. علت پیدایش و افزایش پدیدهٔ کودکان کار را باید دراین شکاف طبقاتی دید که عامل ایجاد آن حکومت جمهوری اسلامی و برنامه‌های ضدملی اقتصادی اجتماعی آن است. کودکان بسیاری در میهن ما اعم از مهاجر و یا غیرمهاجر از داشتن سرپناهی امن و بهداشتی محروم هستند. کودکان لایه‌های تهی‌دست، مهاجر و پناهنده در حاشیه شهرها و بدون هرگونه امکانات رفاهی در فقر و فلاکت روزگار را سپری می‌کنند. کودکان کار را می‌توان همه جا دید، در کف خیابان‌ها، در متروها، در کارگاه‌های زیر پله‌ای، در کوره‌های آجرپزی، در جمع‌آوری پسماندها که به‌دلیل مشکلات معیشتی افزایش یافته‌اند و غم‌انگیزتر، ازدواج‌های زودهنگام دختران به‌دلیل بازماندن از تحصیل و فقر خانواده.

بنیادهای انگلی و مؤسسه‌های خیریه مرتبط و وابسته به حکومت سررشتهٔ مافیای سوءِاستفاده از کار کودکان و کودکان کار هستند. در این زمینه در آستانه سال نو شاهد نمایش‌ها و ارائه راهکارهایی برای از میان بردن کار کودکان یا دلخوش کردن دل این کودکان بی‌پناه بوده‌ایم. در آستانه نوروز یک گروه خیریه در منطقه حاشیه‌نشین کوره‌های آجرپزی، جشن شادی برای کودکان کار تدارک دید و در تاریخ بیست و سوم فروردین‌ماه ۱۴۰۱ خبرگزاری ایرنا پرده از آمارهای پول‌شویی در خیریه‌ها برداشت و از پلمب شدن مراکز مساعدت کننده‌ای که کمک‌های دریافتی را هیچ‌گاه به‌دست نیازمندان نرسانده‌اند خبر داد. در ۲۹ اسفندماه ۱۴۰۰ معاون شهردار تهران گفت: “در ماه‌های گذشته چند مکان را در حوزه توانمندسازی، آموزش، فضاهای رفاهی و اجتماعی برای کودکان کار شناسایی کردیم که در آن آموزش‌های تخصصی به این کودکان داده می‌شود اما هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم که کدام مکان به‌عنوان نقطه اصلی کار انتخاب شود… مکان‌هایی که پیش‌بینی کرده‌ایم جدا از مدارس کودکان کار است. برخی از این کودکان نمی‌توانند به مدرسه بروند و نمی‌شود برای آنها ساعت آموزشی درنظر گرفت.” چنین موضع‌گیری‌هایی نشان‌ دهندهٔ ماهیت واپس‌گرا و ضد انسانی حاکمان کنونی ‌است. همچنین زاکانی، شهردار واپس‌گرا و دزد تهران، گفته ‌است که ۱۰ هزار متر سوله درنظر گرفته‌ شده تا کودکان کار به‌این سوله‌ها انتقال داده ‌شوند! در صورت اجرای این طرح ضد انسانی معلوم نیست سرنوشت این کودکان که از پدران و مادران و سرپرست‌های‌شان جدا و درنتیجهٔ آن درواقع آواره می‌شوند چه خواهد شد؟ سؤال این است: آیا این سوله‌ها استثمار هدفمند کودکان را دنبال نمی‌کنند؟ با توجه به ناهنجاری‌های اجتماعی و اخلاقی گسترده در سطح جامعه که مسبب اصلی آن‌ها رژیم قرون‌وسطایی حاکم بر میهن ما است، آسیب‌های بیشتری را بر روح ظریف و جسم اکثراً نحیف این کودکان را باید انتظار داشت.

کار کودک نقض آشکار حقوق انسان و کرامت انسانی است. براساس اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر، منشور جهانی حقوق سندیکایی مصوبهٔ فدراسیون جهانی سندیکاهای کارگری، مقاوله‌نامه‌های سازمان بین‌المللی کار و پیمان‌نامهٔ حقوق کودک، کار کودکان ممنوع است!

با مبارزه مشترک در راه طرد رژیم ولایت فقیه و حذف قانون‌های ارتجاعی آن زیست‌بوم کارگران و زحمتکشان میهن‌مان را، آینده آنان و فرزندان‌شان را، آیندهٔ کودکان کار را باید از مصیبتی که این رژیم بر آنان و بر همهٔ آحاد مردم ما وارد آورده و می‌آورد نجات داد. پدیدهٔ کودکان کار جزو محصول‌های جهنمی واپس‌گرایی، فقر، بی‌عدالتی ناشی از برنامه‌های خصوصی‌سازی و آزادسازی اقتصادی در کشور ماست. استثمار کودکان کار منافع هنگفتی برای کلان‌سرمایه‌داری دلال ایران در خود دارد، و حکومت جمهوری اسلامی تکیه‌گاه این کلان سرمایه‌داری طفیلی دلال و درنده است.

ضمیمۀ کارگری «نامۀ مردم»