درجه حرارت رقابت چین و امریکا در حوزه شرق آسیا و پاسیفیک، در حال داغ و داغ‌تر شدن است. تنها یک هفته بعد از سفر «جو بایدن» به شرق آسیا و تلاش برای ارائه طرح‌های اقتصادی جدید علیه چین، وزیر خارجه چین دیروز پیش‌نویس برنامه اقدام مشترک ۵ ساله‌ای را به کشورهای کوچک حوزه پاسیفیک ارائه کرد. این برنامه شامل طرح‌های اقتصادی و امنیتی است.

به گزارش ایران به نقل از سایت شبکه خبری «الجزیره»، «وانگ ئی»، وزیر خارجه چین که در توری در حوزه پاسیفیک به سر می‌برد، دیروز به فیجی رفت و دیداری مجازی با وزرای خارجه ۱۰ کشور جزیره‌های اقیانوس آرام برگزار کرد. بنا بر گزارش‌هایی که منتشر شده است، روی میز این مذاکرات یک توافقنامه محرمانه وجود داشت که شامل آموزش امنیتی توسط پلیس چین به این کشورها، مشارکت و همکاری چین با این کشورها در مسائل امنیت سایبری، گسترش روابط سیاسی بین چین و این کشورها و طرح‌های چین برای نقشه‌برداری‌های حساس دریایی و همچنین دسترسی به منابع طبیعی موجود در این کشورهای جزیره‌ای است. بر مبنای این توافقنامه پکن خواسته‌های مالی این کشورها را می‌تواند بخوبی برآورده کند.

۹ موافق و یک مخالف

در حالی که ۹ کشور از این کشورها، پیشنهادهای ارائه شده از سوی چین را پذیرفته‌اند، فقط یکی از این کشورها یعنی جزایر میکرونزی که همواره روابط نزدیکی با واشنگتن و تل‌آویو داشته، مخالفت خود را با این طرح‌ها اعلام کرده است. چین در حالی به نظر می‌رسد برای جلب موافقت ۹ کشور دیگر و امضای قرارداد با آنها مشکل چندانی ندارد که تنها چند هفته پیش نیز توانست پیمان امنیتی مهمی را با جزایر سلیمان در همین منطقه امضا کند. توافقنامه‌ای که نگرانی استرالیا و نیوزیلند را به‌دنبال داشت و مدعی شدند، این توافقنامه می‌تواند به حضور نظامی چین در نزدیکی مرزهای آنها منجر شود. اکنون نیز با همراهی ابتدایی که ۹ جزیره کوچک پاسیفیک با طرح‌های چین داشته‌اند، احتمالاً نگرانی‌های آنها و البته امریکا و اروپا بیشتر هم خواهد شد. این در حالی است که پکن تأکید می‌کند، طرح‌های کمکی‌اش بدون انگیزه‌های سیاسی است و توافق‌هایش شفافیت لازم را دارد. به گزارش «رویترز»، در همین ارتباط «وانگ ئی» بعد از نشست مجازی خود با ۱۰ وزیر خارجه کشورهای جزیره‌ای حوزه پاسیفیک، در جمع خبرنگاران گفت: «چین بزودی سند پیش‌نویس این توافق را منتشر خواهد کرد. ما به گفت‌و‌گوها و رایزنی‌های مداوم خود با این کشورها ادامه خواهیم داد.» او همچنین بدون اشاره به نام میکرونزی که مخالف طرح‌های چین بود، تأکید کرد: «برخی انگیزه‌های چین در جزایر اقیانوس آرام را زیر سؤال می‌برند. اما چین همواره گفته است که از کشورهای در حال توسعه در هر نقطه‌ای از آفریقا، آسیا و کارائیب حمایت می‌کند.» او به مخالفان چین و کسانی که از این طرح‌ها نگران هستند، توصیه کرد: «مضطرب و نگران نباشید. زیرا توسعه و رفاه مشترک چین و سایر کشورهای در حال توسعه به معنای رفاه و توسعه کل جهان است.»

اژدهای متوقف‌نشدنی

هرچند غرب مخالفت آشکار خود را با اقدامات و روابط رو به توسعه چین در پاسیفیک نشان داده است، اما به نظر می‌رسد، اسب چین در حال تاختن در پاسیفیک است و امریکا قادر به مهار آن نیست. پکن بعد از توافقی که با جزایر سلیمان داشت، به کیریباتی و ساموآ رفت و مذاکراتی حساس نیز با آنها در زمینه‌های اقتصادی و امنیتی برگزار کرد. نشست او در فیجی نیز طبق آنچه رسانه‌ها برآورد کرده‌اند، مثبت بوده است. به گزارش «گاردین»، چین و فیجی در دیدار «وانگ ئی» از این کشور حداقل سه توافقنامه در زمینه‌های اقتصاد، تجارت، کشاورزی، شیلات، گردشگری و آموزش امضا کرده‌اند. این در حالی است که «وانگ ئی» در کیریباتی نیز توافقنامه‌هایی در زمینه‌های شیلات، آموزش، گردشگری و بهداشت امضا کرد و در ساموآ نیز توافقنامه‌هایی امضا کرده که هنوز مفاد آنها اعلام نشده است.

پر و بال ریختن عقاب

چین در حالی در حوزه پاسیفیک در حال ربودن گوی سبقت از امریکا است که واشنگتن تمام توان خود در این منطقه را به کار گرفته تا کشورهای این حوزه را متقاعد کند، از چین دوری کنند. در حالی که پیش‌تر امریکا به جزایر اقیانوس آرام هشدار داده بود به چین نزدیک نشوند و مدعی شده بود، دلیل این تأکید، «معاملات فاقد شفافیت» چین است، «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه امریکا نیز هفته پیش طی سخنرانی در دانشگاه جورج تاون در واشنگتن، چین را متهم کرد که قصد دارد نظم سیاسی و اقتصادی بین‌المللی را تغییر دهد؛ اتهامی که دیروز «وانگ ئی»، وزیر خارجه چین، پیش از نشست مجازی با همتایان خود، در بیانیه‌ای به آن پاسخ داد. به گزارش سایت شبکه خبری «بلومبرگ»، «ئی» در این بیانیه تأکید کرد: «ما هرگز تسلیم باجگیری یا زور نمی‌شویم و قاطعانه از حاکمیت، امنیت و منافع خود که ضامن توسعه کشورمان است، دفاع خواهیم کرد. کشورها می‌توانند رقابت عادلانه با یکدیگر داشته باشند. چین و امریکا نیز طبیعی است که وارد رقابت با هم شوند اما این رقابت نباید مخرب باشد.»
لاله مهرزاد