بنیاد «کارنگی» در مطلبی با بیان اینکه قدرت های اروپایی دارای ضعف های راهبردی هستند، نوشت: بریتانیا و اتحادیه اروپا نه برای حفاظت از تنگه هرمز آمادگی دارند و نه به لحاظ سیاسی به اندازه کافی قدرتمند هستند تا بتوانند برجام را نجات دهند.

“جودی دمپسی” عضو غیرمقیم این اندیشکده پرنفوذ آمریکایی در نوشتاری با عنوان “تاثیر ایرانیان بر برگزیت و اروپا” افزود: انگلیس برای مقابله با ایران در خاورمیانه، به حمایت اتحادیه اروپا نیاز دارد و اروپا هم به همان اندازه نیاز به یک سیاست جدی و امنیتی دارد.

به لطف مدیریت “دونالد ترامپ” رئیس جمهوری آمریکا، نیروهای انگلیسی روز ۴ ژوئیه (۱۳ تیر ماه) یک نفتکش ایرانی را به دلیل حمل نفت به سوریه و نقض تحریم های اتحادیه اروپا توقیف کرد.

ایران هم دو هفته بعد، یک نفتکش بریتانیایی را در تنگه هرمز متوقف کرد.

یگان شناوری منطقه یکم نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز جمعه ۲۸ تیر ماه به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی استان هرمزگانی، یک فروند نفتکش انگلیسی با نام «استنا ایمپرو» را هنگام عبور از تنگه هرمز به علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی توقیف کرد.

این تحلیلگر آمریکایی در ادامه مطلب خود آورده است: اما این یک مرافعه ساده دوجانبه میان تهران و لندن نیست. بلکه این مشاجره، سه ضعف سیاست های انگلیس، اروپا و آتلانتیک را به نمایش گذاشته و سخت است بتوان تصور کرد “بوریس جانسون” نخست وزیر جدید بریتانیا، یا “اورسولا فون درلاین” رئیس جدید کمیسیون اروپا، ، قادر به غلبه بر این ضعف ها باشد.

نخستین ضعف، توهمات بریتانیا درباره برگزیت است.

جانسون بارها گفته که کشورش خارج از اتحادیه اروپا بسیار بهتر خواهد بود.

با این حال، در ۲۲ ژوئیه (۱ مرداد) “جرمی هانت” وزیر امور خارجه بریتانیا، از اروپایی ها (نه آمریکایی ها یا ناتو) خواست که یک اتحاد دریایی جدید برای حفاظت از حمل و نقل در تنگه هرمز ایجاد کنند.

جالب اینجاست یک روز قبل از این اظهارنظرها، جانسون که وعده داده بود که بریتانیا را بدون هیچ توافق جدیدی از اتحادیه اروپا خارج می کند.

اما باید تاکید کرد این درخواست لندن فاقد برنامه ریزی راهبردی است. زیرا بریتانیا تنها دارای یک نفتکش در خلیج فارس است که آن هم بزودی آزاد می شود و در عین حال هانت می گوید که انگلیس نمی تواند همه کشتی ها را اسکورت کند.

هانت در این شرایط به این موضوع اشاره ای نکرد که دهه ها کاهش بودجه دفاعی، تلفات بسیاری به نیروهای مسلح انگلیس وارد کرده است.

ضعف دوم کمبود پیش بینی راهبردی اتحادیه اروپا است.

حوادث اخیر در خلیج فارس، از جمله حمله به دو نفتکش در منطقه (نفتکش ژاپنی و نروژی)، تیراندازی ایران به یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی و توقیف نفتکش بریتانیایی توسط ایران، باید ضرورت لازم برای لوکزامبورگ و بروکسل (پایتخت بلژیک و مقر اتحادیه اروپا) در جهت حفاظت از حمل و نقل دریایی را فراهم می کرد.

این در حالیست که به استثنای فرانسه و دانمارک، آماده باش نیروی دریایی اروپا ثابت کرده که برای حفاظت از منافع اقتصادی و تجاری اروپا ناکارآمد است و در این میان اختلافات موجود میان لندن و تهران این کاستی ها را تایید می کند.

اما ضعف انگلیس در این خصوص رفع نمی شود و بدون تردید برگزیت، کشور را از بقیه اروپا دور خواهد کرد.

در این میان نظام دفاعی انگلیس سعی خواهد کرد تا حد ممکن رابطه نزدیکی را با فرانسه حفظ کند، اما این امر مستلزم تعهد لندن برای سرمایه گذاری در بخش نیروهای مسلح است و در این میان «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه هم که سعی در اصلاح نیروهای دفاعی خود دارد، نیازمند ائتلاف های بیشتر اروپایی است. بنابراین بحران ایجاد شده از سوی ایران آخرین چیزی است که اروپا انتظارش را داشت.

ضعف سوم نگرانی های مربوط به ایالات متحده است که اروپا نمی‌تواند یا نمی‌خواهد به تنهایی آن را رفع کند.

“جان بولتون” مشاور امنیت ملی ترامپ، تمایل به رویارویی نظامی با ایران دارد.

در این میان تصمیم واشنگتن برای خروج از توافقنامه بین‌المللی هسته ای با ایران، ارتباط بسیار نزدیک با اسراییل و تحمیل دوباره تحریم ها علیه ایران فشار روانی زیادی بر روابط آتلانتیک وارد کرده است.

اما واشنگتن هنوز برای مشروعیت سیاست های خود به متحدان اروپاییش نیاز دارد.

اما این متحدان هنوز سرگردان هستند.

لندن با وجود رابطه نزدیک با واشنگتن، هنوز از حامیان برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) است و در عین حال نمی‌خواهد توسط واشنگتن به میدان رویارویی با ایران برود.

جای تعجب نیست هانت برای حفاظت از حمل و نقل دریایی در تنگه هرمز درخواست پوشش دیپلماتیک و امنیتی از متحدان اروپایی کرده است.

اما بریتانیا و اتحادیه اروپا برای حفاظت از تنگه هرمز آمادگی ندارند و به لحاظ سیاسی به اندازه کافی قدرتمند نیستند تا بتوانند برجام را نجات دهند.

از این رو این سه ضعف اساسی بر دستور کار سیاست خارجی اورسولا فن درلاین سایه می‌اندازد.

از طرفی باید تاکید کرد نفوذ و قدرت ژئواستراتژیک ایران هنوز در جبهه های اقتصادی، نظامی و دیپلماسی نقش آفرینی می کند.

بنیاد کارنگی یکی از تأثیرگذارترین بنیادهای ایالات متحده است که در سال ۱۹۱۱ توسط “اندرو کارنگی” برای حمایت از توسعه دانش تأسیس شد.

ریاست این بنیاد بر عهده “وارتان گریگوریان” فعال علمی ایرانی تبار است.

این بنیاد آمریکایی در سال ۲۰۱۸ سومین اندیشکده تاثیرگذار جهان شناخته شد.

ایرنا