نرگس اسداللهی، پرستار مشهدی، صد و چهل ‌و چهارمین پرستاری است که قربانی این ویروس مهلک شده است. تاخیر در واکسیناسیون نیروهای پرستاری و سهل‌انگاری در مدیریت بحران کرونا به خصوص خودداری از اعلام ماندن اجباری در خانه‌ها در ایام نوروز، تاکنون بیش از هشت هزار پرستار را بر آن داشته تا به کارزاری با عنوان «خون‌نامه پرستاران» بپیوندند.

اعتمادآنلاین، «فاجعه‌بار است که با گذشت سه ماه از ورود واکسن، همین چند روز پیش یک پرستار جوان مشهدی که فرزندی ۲ماهه دارد به خاطر دریافت نکردن واکسن از بین رفت. جوابگوی این وضعیت چه کسی است؟! آن هم در شرایطی که همه پروتکل‌های بهداشتی و درمانی در سراسر دنیا توافق دارند که کسانی که در مواجهه مستقیم با ویروس هستند باید در صف اول دریافت واکسن قرار گیرند، اما متاسفانه پرستاران به عنوان خط مقدم این جدال نابرابر با ویروس، بیشترین هزینه را پرداخت کرده‌اند.» اینها بخشی از صحبت‌های محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار (تشکل صنفی-سیاسی پرستاران)، در اعتراض به تداوم وضعیت بحرانی شیوع کووید-۱۹ در کشور و آسیب‌پذیری کادر درمان است.

نرگس اسداللهی، پرستار مشهدی، صد و چهل‌ و چهارمین پرستاری است که قربانی این ویروس مهلک شده است. تاخیر در واکسیناسیون نیروهای پرستاری و سهل‌انگاری در مدیریت بحران کرونا به خصوص خودداری از اعلام ماندن اجباری در خانه‌ها در ایام نوروز، تاکنون بیش از هشت هزار پرستار را بر آن داشته تا به کارزاری با عنوان «خون‌نامه پرستاران» بپیوندند. کارزاری خطاب به رؤسای سه قوه که گرچه اعتراض به حذف پرستاری از مشاغل «سخت و زیان‌آور» را هدف گرفته، اما با برشمردن رنج‌های پرستاران در مراکز درمانی و در میانه موج چهارم شیوع کرونا، نسبت به تداوم وضع موجود هشدار داده است.

اعتراض پرستاران به انفعال نظام پرستاری

محمد شریفی‌مقدم دبیر کل خانه پرستار در خصوص اهمیت راه‌اندازی چنین کارزاری، با اشاره به سوابق گذشته جامعه پرستاری در برگزاری تجمعات اعتراضی پرستاران طی سال‌های گذشته علیه سیاست‌های به گفته او «پزشک‌سالارنه» وزارت بهداشت، به اعتمادآنلاین می‌گوید: «وقتی مشکلات یک صنف یا حرفه زیاد می‌شود قاعدتاً باید سازمان متبوعش خواسته‌ها و مطالبات آن صنف را نمایندگی کند. ما در حال حاضر سازمان نظام پرستاری داریم با ۲۰۰ هزار عضو که این تعداد چندان پشتوانه کمی نیست. با وجود اینکه در چنین شرایطی انتظار می‌رود سازمان نظام پرستاری از نظر پیگیری مسائل حرفه‌ای و صنفی افکار عمومی جامعه پرستاری را نمایندگی کند، عملاً در سال‌های گذشته چنین اتفاقی رخ نداده و اعتراضات پرستاران هم با سخت‌تر شدن شرایط و تداوم این سیاست‌ها بیشتر شده است.»

شریفی‌مقدم ادامه می‌دهد: «از سال ۹۲ اوضاع به همین منوال است؛ تجمعاتی که به طور متناوب و در اعتراض به اجرا نشدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری و شکاف سه برابری مزدی میان پرستاران و پزشکان، در مقابل نهادهایی چون مجلس و ریاست‌جمهوری برگزار می‌شد و کارزارهایی که اعتراض پرستاران را به وضع موجود منعکس می‌کرد. با وجود این، نه از سوی سازمان نظام پرستاری و نه وزارت بهداشت هیچ‌گاه واکنش درخوری به مطالبات پرستاری نشان داده نشد. مسئولان سیستم درمانی پزشک‌سالار ما اصلاً گوش‌شان به این حرف‌ها و تحرکات بدهکار نیست و نگاه‌شان به پرستاری حتی وخیم‌تر از رابطه کارگری و کارفرمایی در روابط کار است.»

این در شرایطی است که به گفته او، خانه پرستار در جایگاه تشکلی که دارای ماهیت حزبی است نباید تا این اندازه در برابر مطالبات صنفی موضع‌گیری کند، «اما وقتی از نظام پرستاری و سایر انجمن‌های این حوزه صدایی درنمی‌آید و واکنشی نشان داده نمی‌شود، خانه پرستار ناگزیر از موضع‌گیری می‌شود».

دریافت واکسن دغدغه پرستاران

شریفی‌مقدم یکی از مهم‌ترین مطالبات پرستاران را در شرایط موجود دریافت واکسن می‌داند و می‌گوید: «این روزها می‌شنویم که عوامل شهرداری آبادان خودشان را پاکبانان جا زده‌اند و واکسن دریافت کرده‌اند. این موضوع سروصدای زیادی در فضای مجازی به پا کرد. اما بهتر است بدانیم که در ماه‌های اخیر در وزارت بهداشت گروهی از افراد وزارتخانه، بدون در نظر گرفتن اولویت کادر درمان و پرستاران که در خط مقدم مبارزه با بیماری هستند، نزدیکان خود را که اصلاً جزو کادر درمان نیستند واکسینه کرده‌اند. پرسش اینجاست که چرا وزرات بهداشت که از این اوضاع مطلع است با چنین روندی برخورد نکرده و دریافت واکسن را به صورت رانت در اختیار گروهی قرار داده است. تعداد این افراد از آن پاکبان‌های خوزستانی خیلی بیشتر است. کسی که پزشک نبوده، کسی که پرستار نبوده و اصلاً جزئی از کادر درمان نبوده واکسن دریافت کرده و این در حالی است که پرستاران زیادی همچنان در صف دریافت واکسن هستند.»

چرا اعتراضات پرستاران به نتیجه مطلوب نمی‌‎رسد؟

نکاتی که دبیرکل خانه پرستار ذکر کرده در کانال‌ها و گروه‌های تلگرامی پرستاران بارها از زبان بسیاری از آنها بیان شده است؛ از دریافت نکردن واکسن گرفته تا عرضه محدود وسایل حفاظت فردی و کمبود نیرو در مراکز درمانی. اما چرا با وجود اعتراضات پراکنده پرستاران در سال‌های اخیر و این روزها در میانه بحران کرونا، مطالبات آنها از جمله مهم‌ترین‌شان یعنی تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری به نتیجه نمی‌رسد؟!

کمبود نیرو و پرستارانی

شریفی‌مقدم ریشه مشکل را در ۲ سطح بررسی می‌کند: اول وزارت بهداشتی که پزشک‌سالار است و دوم عدم اتحاد پرستاران و ناکارآمدی نظام صنفی پرستاران.

او در این باره می‌گوید: «دلیل اصلی سیستم پزشک‌سالار است که هوشمندانه و زیرکانه در میان جامعه پرستاری شکاف ایجاد کرده است؛ مثلاً در حالی که مدت‌ها پیش به کارانه ۱۰۰ میلیونی پزشکان اعتراض می‌کردیم، برخی از پرستاران به اینکه چرا همکارشان ۵۰ هزار تومان بیشتر از آنها گرفته اعتراض می‌کردند و حساسیتی روی شکافی که روز‌به‌روز بین پزشک و پرستار بیشتر می‌شود نشان نمی‌دادند. به این ترتیب پرستاران را سرگرم خودشان کردند تا اصل موضوع دیده نشود.»

شریفی‌مقدم ادامه می‌دهد: «هرچند گروه زیادی از پرستاران در سال‌های اخیر به وضع موجود معترض بوده‌اند، اما باز هم باید به این موضوع اشاره کرد که گاهی عدم اتحاد در میان پرستاران به تاخیر در به نتیجه رسیدن مطالبات دامن می‌زند.»

او در پایان توضیح می‌دهد:‌ «از جامعه ۲۰۰ هزار نفره پرستاری اگر حداقل ۱۰ درصد پرستاران (یعنی فقط ۲۰ هزار نفر) از یک کمپین حمایت کنند، نهادهای اجرایی وارد عمل می‌شوند و روندی که باعث اعتراض شده تغییر خواهد کرد. منتها این اتفاق تاکنون رخ نداده است. از طرفی مدیران پرستاری هم با سرگرم کردن پرستاران به مسائل پیش‌پاافتاده‌ی بین خودشان به این وضعیت دامن می‌زنند و به این ترتیب رسیدن به نتیجه مطلوب به سختی ممکن می‌شود. زمانی از اینکه معاون پرستاری داریم خوشحال بودیم، اما حالا معاونت پرستاری هم تبدیل به سپر بلای سازمان شده و در راستای تحقق مطالبات پرستاران اقدام موثری انجام نداده است
لیلا رزاقی