در حالی که عقربه های ساعت تصمیم گیری ترامپ درباره حضور آمریکا در برجام به ساعات پایانی نزدیک می‌شود، در صورت خروج آمریکا از برجام آینده ایران، منطقه و جهان تا حدود زیادی در ابهام و حتی هراسناک تصویر می‌شود.

روزنامه آمریکایی “واشنگتن پست” در گزارشی تحلیلی به مواضع سیاستمداران تندرو در آمریکا و ایران پرداخته و نوشته: هر دو گروه منتظرند تا جشن پایان برجام را بگیرند.

به گزارش عصرایران، این روزنامه در مطلبی به قلم ” ایشان تارور” نوشته است: در حالی که وارد هفته نهایی موعد تصمیم‌گیری دوباره دولت ترامپ درباره تعلیق تحریم‌های هسته ای ایران می‌شویم، اظهارات اخیر “مایک پمپئو” وزیر خارجه آمریکا و “جان بولتون” مشاور امنیت ملی ترامپ که دو تن از تندروترین مقامات مخالف برجام در کابینه ترامپ هستند، نشان می‌دهد دولت آمریکا به احتمال زیاد از برجام خارج خواهد شد.

این روزنامه در ادامه نوشته است:

بسیاری از متحدان آمریکا از جمله رهبران اروپایی، از دولت ترامپ خواسته‌اند که در برجام باقی بماند. آنها طی ماه ها مذاکره از دولت ترامپ خواسته‌اند که به جای خروج یکجانبه از برجام در این توافق بین‌المللی بماند و برجام را با همکاری یکدیگر اصلاح کنند. از دید ناظران بین المللی، دولت‌های خارجی و حتی وزارت خارجه آمریکا ایران همچنان به اجرای برجام وفادار مانده است و با شرایط کنونی گزینه‌ای بهتر از برجام برای جلوگیری از اتمی شدن ایران وجود ندارد.

“آنتونیو گوترش” دبیر کل سازمان ملل متحد روز پنج‌شنبه در مصاحبه‌ای با بی بی سی با هشدار به دولت آمریکا گفت:” ما نباید این توافق را مادامی که گزینه‌ای جایگزین برای آن باشد، لغو کنیم.” او برجام را یک ” پیروزی مهم دیپلماتیک” دانست که وجود آن برای ” زمان‌های خطرناک” ضروری است.

در شرایط تشدید تنش بین اسراییل و ایران در سوریه، همه چیز حتی می‌تواند خطرناک‌تر از گذشته شود. نمایش دوشنبه گذشته نتانیاهو درباره ارایه اسناد ادعایی جدید از فعالیت های هسته ای ایران در سال های گذشته، موضع ترامپ را در آستانه تصمیم‌گیری درباره برجام تقویت کرده است.

منتقدان برجام در حال لابی و فشار برای رویارویی نهایی و مستقیم با جمهوری اسلامی ایران هستند. “جمیل جعفر” از مقامات دولت سابق جورج دبلیو بوش در مقاله‌ای نوشته است:” ترامپ نباید منتظر کنگره و یا متحدان اروپایی برای مذاکره دوباره و اصلاح برجام بماند… بلکه برعکس او باید همه را به سمت دیدگاه خود کشانده و با اعمال دوباره تحریم های ایران، اهرم قدرت سابق آمریکا را احیا کند.”

“مارک دوبوویتز” عضو اندیشکده محافظه‌کار “بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها” در واشنگتن در این باره به نیویورک تایمز گفته است: وقتی ایرانی‌ها از قدرت آمریکا بهراسند عقب‌ خواهند نشست اما وقتی از این قدرت نترسند پیشروی می‌کنند… با وجود دولت ترامپ این سوال پیش میاید که آیا آنها اکنون قدرت و عزم آمریکا را حس می‌کنند یا تردید و ضعفش را؟”

در حالی که بسیاری از مخالفان برجام – در آمریکا- این توافق را یک معامله سست و بد با مهم ترین دشمن آمریکا در منطقه خاورمیانه می دانند، برخی دیگر از تحلیلگران شرایط پیچیده سیاسی در داخل ایران را نیز مورد توجه قرار می دهند. در صورت خروج آمریکا از برجام، حسن روحانی رییس جمهوری ایران که قهرمان تنش‌زدایی و عادی سازی روابط با غرب تصویر می‌شود، توان مقاومت در برابر خواست مخالفان تندرویش در داخل ایران برای خروج از برجام را نخواهد داشت.

روحانی که زیر فشار انتقادات فزاینده به لحاظ وضعیت اقتصادی کنونی در ایران است، هیچ گاه تایید مخالفانش بابت سیاست تنش‌زدایی با غرب را نداشته است. “آرین طباطبایی” از دانشگاه جورج تاون در مطلبی نوشته است:” محافظه کاران و مخالفان روحانی در ایران در شبکه های اجتماعی وابسته به خود، موضع میانه‌روها و اصلاح‌طلبان در برابرغرب را ضعیف، ناتوان و ساده لوحانه توصیف می‌کنند… گرچه که دولت روحانی مایل است با حفظ برجام، این توافق را سنگ بنایی برای همگرایی بیشتر با جهان و ترمیم اقتصاد ایران کند اما همچنان مجبور است در برابر فشارهای مخالفان خود در داخل مقاومت کند.

کریم سجادپور عضو موسسه “کارنگی” – آمریکا نیز در این باره معتقد است: لغو برجام روحانی را به لحاظ سیاسی تبدیل به یک “اردک لنگ” خواهد کرد و موضع مخالفان او را – که از زمان روی کار آمدن ترامپ تقویت شده- بیشتر تقویت خواهد کرد.لغو برجام با وجودی که روحانی اعتبار سیاسی خود را به آن سنجاق کرده است با وجود شرایط متغیر اقتصادی و سیاسی در داخل ایران، ممکن است جهان را به یک مسیر بسیار تاریک هدایت کند.

“ایلان گولدبرگ ” تحلیلگر مرکز امنیت نوین آمریکا در نیویورک در این باره نوشته است:” در صورت لغو برجام سال‌ها طول خواهد کشید که ایران دوباره بر سر میز مذاکره با آمریکا بیاید، چون رهبران ایران با لغو برجام به این نتیجه خواهند رسیدکه هیچ نقطه مشترک و توافقی با آمریکا ندارند.”

او افزوده است:” در فردای لغو برجام ما با ایرانی رها شده از قید و بندها مواجه خواهیم شد که فاصله زیادی با اتمی شدن ندارد، فشار – تحریمی – چندانی روی آن نیست و علاقه و اشتیاقی هم برای بازگشت به میز مذاکره نشان نمی دهد… این یعنی ایالات متحده ظرف مدت چند سال پس از لغو برجام، خود را با دو انتخاب بد مواجه خواهد دید: حمله نظامی به ایران یا پذیرفتن یک ایران هسته‌ای.”

“ولی نصر ” استاد دانشگاه ” جان هاپکینز” معتقد است، ترامپ باید مسیر کاملا متفاوتی در پیش بگیرد:” واشنگتن باید با مذاکره مستقیم با ایران، راه‌هایی برای کاهش تنش و رفع اختلافاتی که در توافق برجام درباره آنها سکوت شده، بیابد… آمریکا همچنین باید مشوق همکاری ایران و عربستان برای حل بحران‌های منطقه‌ای در خاورمیانه باشد که نقطه آغاز آن می‌تواند در جنگ سوریه و یمن باشد.

گاردین اخیرا در مطلبی به دولت آمریکا هشدار داده و نوشته است: در زمان دولت اصلاح طلب سید محمد خاتمی در ایران، جورج دبلیو بوش رییس جمهوری اسبق آمریکا با واژه” محور شرارت” تمام امیدها و برنامه‌های اردوگاه اصلاح‌طلبان ایران را نقش بر آب کرد و حالا ترامپ در صدد است همین تجربه را با دولت میانه‌روی حسن روحانی تکرار کند.