جغرافیای تولید علم دنیا پس از افول علمی آمریکا، در حال تغییر است و البته بخش اصلی افول آمریکا به تضادهای درونی این کشور مرتبط است که سقوط آتی نظام آمریکا را در عرصه های سیاسی و اقتصادی در پی خواهد داشت.
به گزارش تسنیم به نقل از پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت‌وگو، اگر قدرت نرم معادل جذابیت تلقی گردد این جذابیت بسته به گفتمان های مختلف از منابع متنوعی ریشه می گیرد، یکی از منابع فوق ظرفیت علم و فناوری است. اهمیت این حوزه به اندازه ای است که برخی از کشورها از جمله آمریکا سرمایه گذاری عظیمی را در آن صورت داده و سیاست‌های قدرت نرم خود را با تمرکز بر علم و فناوری عملیاتی می سازند.
آخرین شاخص های علم و فناوری که توسط بنیاد علم آمریکا تحت عنوان شاخص های علوم و مهندسی در ۲۰۲۰ منتشر شده است نشان دهنده برابری و یا سبقت چین در خیلی از شاخص های پژوهش و نوآوری از آمریکا است.
تعداد فارغ‌التحصیلان دکتری در کشور چین به نزدیکی فارغ‌التحصیلان آمریکایی رسیده از سوی دیگر میزان سهم آمریکا در هزینه پژوهش در سطح جهان سالانه درصدی کاهش می باید و کشورهای آسیایی مخصوصا چین این سهم را به خود اختصاص می دهند. همچنان میزان سرمایه گذاری چین در پژوهش از جمع کشورهای اروپایی بیشتر شده و پیش بینی می شود به زودی آمریکا را نیز پشت سر گذارد.
از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ سهم آمریکا از سرمایه‌گذاری جهانی در تحقیق از ۳۲ درصد به ۲۵ درصد کاهش یافته و اروپا نیز سهمش از ۲۵ درصد به ۲۰ درصد کاهش داشته است، سهم کشورهای آسیای شرقی از ۲۵ درصد به ۴۲ درصد افزایش داشته که این زنگ خطری جدی برای آمریکا است.
به همین منظور برنامه «خداحافظ آمریکا» با حضور خانم مهسا غیاثوند(تهیه کننده)، حسین هوشمند(کارشناس مجری)، خانم آزاده فراهانی(گوینده آیتم) و دکتر محمد مهدی نژاد نوری (عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی) به موضوع تأثیر تحولات عرصه علمی و فناوری بر کاهش و افول قدرت آمریکا و نگاهی مقایسه ای با چین می‌پردازد.
دکتر محمد مهدی‌نژاد نوری، عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی پیرامون تأثیر تحولات عرصه علمی و فناوری بر کاهش و افول قدرت آمریکا و نگاهی مقایسه ای با چین گفت: سال ها آمریکا به عنوان قدرت اول علم و فناوری دنیا مطرح است و از ظرفیت های علمی برجسته ترین استعدادهای جهان بهره می برد، اما مانند سایر عرصه‌ها نیز در این حوزه رقبای علمی آمریکا فعال هستند و آمارها نشان می‌دهد که آمریکا در این زمینه در حال پسرفت است لذا اقدامات سلبی را در پیش گرفتند تا جلوی پیشرفت رقبا، علی‌الخصوص چین را بگیرند.
وی افزود: آمریکا تا سال ۲۰۱۹ رتبه اول و چین رتبه دوم دنیا را از نظر تولیدات و مستندات علمی و پژوهشی را داشتند و با کم شدن فاصله در سال ۲۰۲۰ چین، رتبه اول دنیا را کسب کرد و در سال ۲۰۲۱ این فاصله تشدید شد و از سوی دیگر تعداد دانشگاه های چینی که وارد رتبه های عالی دنیا شده افزایش داشته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی با اشاره به اینکه جغرافیای تولید علم دنیا پس از افول علمی آمریکا، در حال تغییر است اظهار کرد: در موضوع تبدیل علم به ثروت، توانمندی و اقتصاد کلان موضوع فناوری‌های نوین تأثیرگذار بوده است.
وی افزود: در دورانی چین از اجناس دیگر نسخه‌برداری می‌کرد ولی امروز در خیلی از عرصه‌ها مانند هوش مصنوعی و سامانه‌های مرتبط با هوش مصنوعی و فروش آن در رتبه اول دنیا قرار دارد که این هوش مصنوعی به عنوان ضریب‌دهنده به اقتصاد است.
مهدی‌نژاد ادامه داد: چین به صنعت نیمه‌هادی و آی سی دیجیتال ورود داشته و نسل چهارم بر همین پایه تحول هوشمندی را پیش می‌گیرد و انقلاب صنعتی چهارم محقق می‌شود که خون رگ‌های این صنعت، داده (دیتا) است که با آی سی‌ها ذخیره می شود و به تازگی آمریکا استفاده از فناوری چینی را به بهانه امنیت ملی مورد تحریم و برخورد سلبی قرار داده است که مغایر آزادی و تجارت آزاد در عرصه اقتصاد است.
وی افزود: پیرامون موضوعات الگوهای درمان و نسل جدید سلامت انسان‌ها، فناوری کوانتومی، علوم کنترل مغز و فضاها و زمین عمیق دوردست در چین سرمایه‌گذاری بالایی شده است و در این راستا چینی‌ها، ایستگاه بین‌المللی اختصاصی خود را در فضا ایجاد کردند و سفینه فضایی به کره مریخ و ماه ارسال می‌کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی تصریح کرد: قرار است در چین تا ۲۰۲۵ سهم بودجه تحقیق و توسعه به ۷ برابر افزایش داشته باشد که این عدد در آمریکا به حدود ۲ درصد است که نشانه افزایش حجم این فعالیت‌ها خواهد بود و صرفاً در سال ۲۰۲۰ میزان سرمایه گذاری در این زمینه، حدود ۳۷۸ میلیارد دلار بوده است.
وی افزود: محصولات چینی اعم از واکسن اعتماد خوبی را در سطح جهان ایجاد کرده و چین وقتی از آمریکا عبور کرد، جهت‌گیری سایر کشورهای دنیا تغییر می یابد و افول آمریکا به شکل مضاعف تشدید می شود.
مهدی‌نژاد با بیان اینکه کارکردهای آمریکا افت داشته است و از سوی دیگر رقیب تلاش بیشتری دارد خاطرنشان کرد: چین در سند راهبرد دفاعی آمریکا طی ده سال آینده به عنوان دشمن اصلی قلمداد شده است.
وی افزود: البته بخش اصلی افول آمریکا به تضادهای درونی این کشور مرتبط است که سقوط آنی نظام آمریکا را در عرصه های سیاسی و اقتصادی در پی خواهد داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی گفت: چینی‌ها موشکی با ۱۰ برابر سرعت صوت تست کردند و دارای تجهیزات جنگی هستند لذا آمریکا از عملیات‌های دیگری مانند اقتصادی و تحریم برای اهداف خود استفاده می‌کند.
وی با اشاره به این مطلب که آمریکا با تمام نفوذ گذشته خود نیز توان رویارویی تمام عیار با چین به روش جنگ سخت را ندارد افزود: تنها راه آمریکا برای مقابله روش سیاسی، اقتصادی و شناختی است، در حالیکه در سند رسمی این کشور اعلام شده اولین کشوری که باید مهار شود چین است.
مهدی‌نژاد اظهار کرد: اخیراً رسانه‌های غربی ضریب بسیاری به اعتراضات اجتماعی چین در دوران کرونا دادند و آمریکا به اروپایی‌ها نیز اجازه ندادند از فناوری های مخابراتی چین استفاده ببرند تا در سیستم اقتصادی این کشور اختلال ایجاد شود.
وی افزود: چین روی منحنی بالا رونده قرار دارد و بازار جذاب آمریکا برای چینی ها قابل صرف نظر کردن نیست لذا روند به سمت درگیری سخت نخواهد رفت.
