به‌نظر درست نمی‌آمد. تارنمای حزب کمونیست کلمبیا در تاریخ ۵ اکتبر [۲۰۲۰]، تأملات یک پزشک درباره مشخص ساختن مجدد یک بیماری را منتشر کرد. دکتر فلیکس لئون مارتینز از سرمقاله‌ای که در نشریه مشهور پزشکی بریتانیایی به‌نام لَنسِت منتشر می‌شود را به‌صورت مشروح نقل کرد. مارتینز و سردبیر لنست، ریچارد هورتون (پزشک)، مدعی‌اند که کووید- ۱۹ یک بیماری نیست، بلکه بیشتر آن چیزی است که هورتون آن را “سیندِمیک” (انباشتگی همزمانِ خوشه‌های پیاپی دو یا بیشتر همه‌گیری یا بیماری) می‌نامد.

هر بیماری علائم و نشانه‌هایی دارد و علت یا علت‌هایی دارد که و روش‌های درمان آن هم معمولاً کاملاً مشخص است. هر دو نویسنده (مقاله پزشکی) بر این باورند که علل کووید – ۱۹ و روش معالجه آن کمتر شناخته شده‌اند. مارتینز در مقاله‌اش از سرمقاله هورتون در لَنسِت برای تجزیه‌و‌تحلیل وضعیت کووید – ۱۹ در کلمبیا استفاده می‌کند. هدف این مقاله نیز انجام چنین تجزیه‌و‌تحلیلی در مورد ایالات متحده و تعمیم نظرات هورتون درباره مدیریت این همه‌گیری است.

عنوان مقاله مارتینز چنین است: “از همه‌گیری (پاندِمیک) به هم‌افزایی (سیندِمیک): پیش‌آگهی (پروگنوسیس) ناکافی”. او اظهار داشت: “بیماری همه‌گیر کووید – ۱۹، اگرچه دراصل پدیده‌ای است با منشأ بیولوژیکی (زیستی، زیست‌شناختی)، ولی تأثیر آن در کشورهای مختلف، با توجه به ساختار سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی این کشورها، متفاوت است.”

مارتینز با دانشگاه ملی کلمبیا در ارتباط است، مکانی که او در آنجا پژوهش‌هایش را در مورد حفاظت اجتماعی انجام می‌دهد و درباره آن می نویسد او به عنوان رئیس بنیاد پژوهش و توسعه در بهداشت و تأمین اجتماعی در دانشگاه کلمبیا مشغول به‌کار است.

هورتون که مارتینز به‌طور مبسوط از او نقل قول می‌کند، اظهار داشته است: “ما علت این بحران را یک بیماری عفونی شناختیم… ولی… داستان کووید- ۱۹ چندان ساده نیست. دو گروه این بیماری در جامعه‌هایی خاص درحال واکنش و تأثیر متقابل با یکدیگر‌ند. همه‌گیری با علائم حاد تنفسی ویروس کرونا ۲ (۲ (SARS-CoV- و مجموعه‌ای از بیماری‌های غیرواگیرNCDs) ). این اوضاع‌واحوال در دور و بر گروه‌های اجتماعی‌ای جمع و انباشته می‌شود که مطابق با الگوهای بی‌عدالتی عمیقاً ریشه‌دار در جامعه‌های ما هستند. تجمع این بیماری‌ها بر پیش‌زمینهٔ تفاوت‌‌‌های اجتماعی و اقتصادی، اثرهای سوءِ هر بیماری را جداگانه تشدید می‌کند.”

همان‌طور که توسط هورتون توصیف کرده است، “هم‌افزایی‌ها با واکنش‌ها و تأثیرهای متقابل بیولوژیکی و اجتماعی میان شرایط و مناطق مشخص می‌شوند، واکنش‌ها و تأثیرهای متقابلی که افزایش حساسیت فرد به آسیب‌پذیری یا بدتر شدن وضع سلامتی‌اش را باعث می‌شوند… مشخصه اصلی یک هم‌افزایی، وجود دو یا چند حالت پاتولوژیک (بیمارگون، آسیب‌شناختی) است که کنش و اثر متقابل بر هم دارند و بر روند پیش‌رَوی یکدیگر، تأثیر منفی می‌گذارند.” بنابراین کووید – ۱۹ چیزی است فراتر از یک بیماری همه‌گیر.

هورتون می‌گوید: “برای میلیاردها نفر از فقیرترین مردم جهان امروز بیماری‌های غیرواگیر (NCDs ) بیش از یک سوم بار سنگین بیماری‌های آنان را در بر می‌گیرد” و اضافه می‌کند “مهم‌ترین نتیجه از فهم و تشخیص کووید- ۱۹ درحکم یک هم‌افزایی (سیندِمیک)، عمده کردن منشأهای اجتماعی کووید- ۱۹ است. آسیب‌پذیری شهروندان مسن، سیاه‌پوست، آسیایی، و جماعات اقلیت‌های قومی (اِتنیک)، و کارکنان در مشاغل ضروری که معمولاً دستمزدی کمتر می‌گیرند و از خدمات تأمین اجتماعی‌ای کمتر برخوردارند نشان می‌دهد که تا کنون حقیقت آن چندان به‌رسمیت شناخته نشده است: روش‌های درمانی یا واکسن، هر چند مؤثرند، جستجوی راه‌حلی خالصاً زیست‌پزشکی (بیومدیکال) برای کووید – ۱۹ با شکست مواجه خواهد شد.”

مارتینز در مقاله‌اش بر نابرابری‌های شدید اقتصادی در کلمبیا تأکید می‌کند. به‌عنوان مثال، می‌گوید ۱۰ درصد از زمینداران ۸۲ درصد زمین‌های قابل کشت را مالک‌اند و به‌زودی “از هر ۵ نفر، سه نفر در کلمبیا در وضعیت معیشتی متزلزل یا فقر کامل به‌سر خواهند برد و ۲۴ درصد از افراد طبقه متوسط به زیرخط فقر خواهند رفت.”

او خاطرنشان می‌کند که در کلمبیا تعداد افرادی که از حمله‌های قلبی، بیماری‌های عروقی، مغزی، و فشارخون بالا (سه دلیل عمده مرگ) و بیماری قند از بین می‌رفتند قبل از ظهور کووید – ۱۹ رو به‌افزایش بود. این عارضه‌ها به‌همراه چاقی، شیوع بیشتری نیز پیدا کرده بودند. برای بسیاری از کلمبیایی‌ها مراقبت‌های درمانی برای هرگونه بیماری‌ای دسترسی‌ناپذیر و بی‌کیفیت است. به‌گفته مارتینز، وجود این‌گونه بیماری‌ها در افراد مبتلا به کووید- ۱۹ ، احتمال بحرانی شدن اثرات بیماری یا مرگ بیماران را افزایش می‌دهد.

تا هنگام درج این نوشتار، نزدیک به ۲۹ هزار کلمبیایی جان خود را بر اثر کووید – ۱۹ از دست داده‌اند. میزان مرگ و میر در کلمبیا ۳٫۱ درصد و دهمین مورد در جهان است. مارتینز با استناد به نظرسنجی اخیر نشان می‌دهد که ۱۶ درصد از مردم بوگوتا سوءِ تغذیه دارند و در ۶۵ درصد از خانوارها، حداقل یک نفر به‌دلیل کووید- ۱۹ ، بیکار است.

تجربه کووید- ۱۹ در ایالات متحده، نشان‌ دهنده وضعیت کلی آنجا نیز است. طبق آمار مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری در ایالات متحده ( CDC)، سیاه پوستان، سرخپوستان، و لاتین‌ها، حداقل ۶/۲ برابر بیشتر از سفید پوستان در معرض خطر ابتلا به کووید- ۱۹ هستند و میزان مرگ ناشی از کووید- ۱۹ در سرخپوستان و سیاه‌پوستان به‌ترتیب ۱/۴ و ۲/۱ درصد بیشتر از میزان مرگ سفید‌پوستان در اثر کرونا است.
پژوهش‌های انجام شده به‌دفعات نشان داده‌اند که آفریقایی- آمریکایی‌ها، جوامع لاتین و آمریکایی‌های بومی برای ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر بیشتر از دیگران در معرض خطرند، امری که باعث افزایش خطر ابتلای آنان به کووید – ۱۹ می‌شود.

ولی بر اساس نظر شارل باربر، متخصص بیماری‌های همه‌گیر در نشریه لَنسِت “سیاه‌پوستان ۱۳ درصد از جمعیت ایالات متحده را تشکیل می‌دهند ولی تقریباً یک‌چهارم قربانیان کووید – ۱۹ از آنان است که از تعداد قربانیان سفید‌پوست حدود چهار برابر بیشتر است… احتمال ابتلای سیاه‌پوستان- در تمام گروه‌های سنی- تقریباً سه برابر بیشتر از شهروندان سفیدپوست است.”

پیش از شیوع این ویروس، مردم سیاه‌پوست و لاتین زودتر از سفیدپوستان در اثر سرطان، دیابت، فشارخون، بیماری‌های مزمن تنفسی و سایر بیماری‌های غیرواگیر فوت می‌کردند. متوسط عمر آنان ۵۰ سال است که از عمر سفید پوستان ایالات متحده بسیار کمتر است. وضعیت سلامتی آنان در هنگام ابتلای‌شان به کووید – ۱۹ خطراتی جدی برای‌شان در بر دارد. مطالعات متعدد نشان دهنده وجود تبعیض نژادی و نگرشی نژادپرستانه در تجربه مراقبت‌های بهداشتی از آنان است. نتیجه این مطالعات اغلب نمایانگر کیفیت پایین مراقبت پزشکی و کاهش دسترسی آنان به خدمات بهداشتی و پزشکی است.

متوسط درآمد یک خانواده آفریقایی‌تبار آمریکایی در سال ۲۰۱۸ ، مبلغ ۴۱ دلار و ۳۶۱ سنت و خانواده‌های سفیدپوست ۷۰ دلار و ۶۴۲ سنت بوده است. نرخ فقر در آفریقایی‌تبارها در آن سال ۸/۲۰ درصد بود که بیش از دو برابر نرخ سفیدپوستان بوده است. در حقیقت، فقر به‌تنهایی سیاه‌پوستان و لاتین‌ها را مستعد ابتلا به بیماری‌ای جدی یا مرگ از طریق کووید- ۱۹ می‌کند. درآمد کم اغلب به‌معنای کاهش دسترسی به خدمات درمانی به‌دلیل نداشتن توانایی مالی در پرداخت هزینه‌ها یا نبودن زیر پوشش بیمه درمانی است. اغلب نتیجه امر این است: بی‌بهره ماندن از مراقبت‌های منظم بهداشتی، داشتن مشکلات معیشتی، خانواده پرجمعیت و شرایط کاری‌ای که ممکن است آنان را در معرض شیوع ویروس قرار دهد. بااین‌همه، تأثیرات درآمد کم و نژادپرستی اغلب با هم ترکیب گردیده و در این‌گونه مطالعات به‌راحتی از هم متمایز نمی‌شوند.

در شرایط ایده‌آل، مراقبت‌های بهداشتی به‌صورت مشارکتی انجام می‌پذیرند. پزشکان به‌طور معمول از همکاران‌شان که در مورد شرایط ناشناخته پزشکی آگاهی دارند یا مهارت‌های درمانی ویژه دارند کمک می‌گیرند. آنان به‌دنبال مشاوره هستند. ریچارد هورتون، سردبیر نشریه لَنسِت، به متخصصان بیماری‌های عفونی توصیه می‌کند برای مقابله با کووید- ۱۹ مشورت کنند. به‌خصوص: “برای محدود کردن آسیب‌های ناشی از کووید- ۱۹ لازم است توجه بیشتری به بیماری‌های غیرواگیر (NCD) و نابرابری‌های اقتصادی-اجتماعی مبذول کنند [و] تا زمانی که دولت ها، سیاست‌ها و برنامه هایی را برای غلبه بر این تفاوت‌های عمیق طرح نکنند، جامعه‌های ما هرگز به‌طور واقعی از کووید- ۱۹ در امان نخواهند بود.”

در واقع دکتر هورتون و دکتر مارتینز، هر دو، از فعالان سیاسی، سیاستمداران، و جنبش مردمی می‌خواهند تا در تدوین برنامه‌های همه‌جانبه (در بر گیرنده همه قشرهای جامعه) برای پیشگیری و درمان، نقشی فعال داشته باشند. آنان در مسیر جامعه‌ای مبتنی بر عدالت تلاش می‌کنند. هنگامی که سردبیران سایت حزب کمونیست کلمبیا (pacocol.org) مقاله مارتینز را منتشر کردند، تلویحاً نیز اعلام کردند که در این مورد از جامعه بیمار، کمونیست‌های کلمبیا به صف پزشکان متخصص ضروری خواهند پیوست.

نوشته: و. ت. ویتنی (پزشک بازنشسته متخصص کودکان)- نشریه “جهان مردم”
————————————————————————
* همه‌گیری “سیندِمیک” (syndemic ( یا “سینرژیستیک” (synergistic )، جمع شدن (انباشتگی) همزمانِ خوشه‌های پیاپی دو همه‌گیری یا بیماری یا بیشتر در جمعیتی همراه با کنش و تأثیر متقابل بیولوژیکی (زیستی، زیست‌شناختی) که آینده و بار سنگین بیماری را وخیم‌تر می کند.

نامۀ مردم