ادامه محاکمه حمید نوری به اتهام مشارکت در «کشتار دسته‌جمعی» زندانیان سیاسی

دادگاه حمید نوری، دادیار پیشین زندان گوهر دشت کرج که در اعدام گروهی زندانیان سیاسی در دهه ۶۰ نقش مستقیم داشته و هفته پیش سه جلسه از محاکمه او برگزار شده بود، صبح سه‌شنبه، ۱۷ اوت در دادگاه استکهلم، پایتخت سوئد از سر گرفته شد.

 

نوری متهم شده که با فتوای خمینی و دستور «هیئت مرگ» در اعدام گروهی بیش از ۴۰۰۰ نفر نقش داشته است

 

در ابتدای محاکمه، کریستینا کارلسون، دادستان استکهلم بخشی از کتاب خاطرات حسینعلی منتظری، جانشین وقت رهبری در ایران را قرائت کرد. دادستان گفت که منتظری در خاطرات خود پس از توقف ملاقات زندانیان و اعدام حدود ۳۸۰۰ نفر از آنها، هیئت مرگ را فراخواند و با آنها در رابطه با روند اعدام‌ها صحبت کرد.

 

تیم دادستان‌ها در دادگاه سپس تاکید کردند که با استناد به نامه‌نگاری منتظری به خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی و اردبیلی، رئیس وقت دیوان عالی ایران، اعدام‌های سال ۶۷ حتی مغایر قوانین اساسی و جزایی جمهوری اسلامی بوده است.

 

دادستان در ادامه قرائت خاطرات منتظری به سخنان نیری، عضو هیئت مرگ اشاره می‌کند که گفته تاکنون ۷۵۰ زندانی را در تهران اعدام کردیم و قرار است ۲۰۰ نفر دیگر به‌زودی اعدام شوند.

 

دادستان استکهلم واکنش منتظری به اعدام‌ها را یادآوری کرد و از قول منتظری گفت که این اعدام‌ها به‌ضرر انقلاب است و بعدها دنیا ما را قضاوت خواهد کرد و ما را جنایت‌کار خواهد شناخت.

 

تیم دادستانی با خواندن گزارش‌های سازمان عفو بین‌الملل و قاضی جفری رابرتسون، و مقایسه آن با کتاب خاطرات ایرج مصداقی، از زندانیان سابق سیاسی، نام تعدادی از اعدامی‌های سال ۶۷ را در دادگاه قرائت کردند.

 

نماینده دادستانی در ادامه گفت که روسای زندان‌ها و دادیارهایی مانند نوری پیش از ورود هیئت مرگ، به بررسی پرونده‌ها و بازجویی زندانیان اقدام می‌کردند و تصمیم می‌گرفتند چه کسانی مقابل هیئت مرگ قرار بگیرند.

 

نماینده دا‌دستانی استکهلم به‌نام محمود بهکیش و محمدعلی بهکیش اشاره کرد که ۵ شهریور ۶۷ مقابل هیئت مرگ حاضر شده و بعد اعدام شدند.

 

نام «بیژن بازرگان» دیگر اعدامی سال ۶۷ نیز در دادگاه قرائت شد. لاله و لادن بازرگان دو خواهر او از شاکیان پرونده نوری هستند.

 

پیش از این در روزهای ۱۰ ، ۱۱ و ۱۲ اوت سه جلسه از دادگاه نوری برگزار شده بود.

 

نقش حمید نوری

 

حمید نوری در زمان اعدام‌های جمعی تابستان سال ۱۳۶۷ دادیار زندان گوهردشت کرج بود.

 

در آن زمان به‌دستور روح‌الله خمینی رهبر وقت جمهوری اسلامی ایران و با نظارت «هیئت مرگ» متشکل از چهار نفر در فاصله اوایل مرداد تا اواسط شهریور ۶۷، بسیاری از زندانیان سیاسی در زندان گوهردشت اعدام شدند.

 

نوری، ۹ نوامبر ۲۰۱۹، در فرودگاه «آرلاندا»ی استکهلم با حکم دادستان سوئد و به اتهام مشارکت در «کشتار دسته‌جمعی» بازداشت شد.

 

کیفرخواست صادره علیه نوری از طرف بخش دادستان کشوری سوئد علیه جرایم بین‌المللی و جنایت سازمان‌یافته و به‌طور خاص از سوی کریستینا لیندهوف کارلسون، دادستان استکهلم، صادر و به مقامات قضایی سوئد تحویل داده شده است.

 

در این پرونده حدود ۴۰ شاکی و ۶۰ شاهد که در تابستان ۶۷ در زندان گوهردشت محبوس بودند، حضور دارند. در جریان محاکمه، دادگاه از نظرات متخصصان، حقوقدانان بین‌المللی و جرم‌شناسان نیز بهره‌مند خواهد شد.