از دوم بهمنماه سال ۱۳۲۴، روزی که رفیق زندهیاد “قاضی محمد”، پیشوای محبوب خلق کُرد و حزب دمکرات کردستان، در اجتماع باشکوه هزاران تن از مردم مهاباد و شهرها و روستاهای اطراف در میدان “چوارچرا” (چهار چراغ) این شهر، تأسیس حکومت خودمختار کُردستان را اعلام کرد هفتادوهشت سال میگذرد. حکومت ملی و دمکراتیک کُردستان، دستاورد ... اندیشه و آرمانهای جنبش دوم بهمن همچنان زندهاند!
استاد میرشمسالدین ادیب سلطانی درگذشت!
وقتی کتاب «مسئلهی چپ و آینده آن»اش را بهزبان انگلیسی منتشر کرد چندین نسخه از کتاب را بهمن داد و خواست بههرکه میدانم علاقهمند است هدیه کنم. بهگمانم حوالی سال ۷۶ بود که دوستم پرویز بابایی کتابی از تئودور اویزرمان (مترجم «سنجش خرد ناب» از ایمانوئل کانت بهزبان روسی) را ترجمه میکرد با عنوان «مسائل ... استاد میرشمسالدین ادیب سلطانی درگذشت!
بیانیه سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه به مناسبت اول ماه مه، روز جهانی کارگر (۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲)
سندیکای کارگران شرکت واحد بیانیه اول ماه مه ۱۴۰۲ را در حالی انتشار میدهد که سه تن از اعضای قدیمی و شناخته شده سندیکا، رضا شهابی، داود رضوی و حسن سعیدی، کماکان در زندان هستند و همچنین تعدادی از اعضای حق طلب سندیکا و دیگر فعالینکارگری در روز گذشته توسط نیروهای امنیتی به صورت تلفنی ... بیانیه سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه به مناسبت اول ماه مه، روز جهانی کارگر (۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲)
یک ارزیابی فشرده: وظایف و جایگاه جنبش کارگری و سندیکایی در مبارزه علیه دیکتاتوری حاکم
برای گذار از دیکتاتوری و تغییر توازن قوا بهزیان ارتجاع و امپریالیسم حضور سازمانیافتهٔ طبقه کارگر و زحمتکشان پراهمیت است! روز جهانی کارگر درحالی فرامیرسد که طبقه کارگر و زحمتکشان میهن ما درگیر مبارزهای جدی برای تأمین حقوق و منافع صنفی – رفاهی و سیاسی خود هستند. این مبارزه در بطن اعتراضهای همگانی علیه دیکتاتوری ... یک ارزیابی فشرده: وظایف و جایگاه جنبش کارگری و سندیکایی در مبارزه علیه دیکتاتوری حاکم
مبارزهٔ قهرمانانهٔ زنان برضد ارتجاع و تاریکاندیشی
مقاومت و پیکار دلیرانه زنان علیه حجاب اجباری ریشه در فرهنگ ملی داشته، در این مقطع زمانی این مبارزهٔ ستایشبرانگیز تداوم پیکار مردمی برضد دیکتاتوری حاکم است. خواست لغو حجاب اجباری یکی از مطالبههای اصلی جنبش مردمی برای نیل به استقلال ملی، تامین آزادی و حقوق دموکراتیک فردی و اجتماعی و برقراری عدالت اجتماعی بهشمار ... مبارزهٔ قهرمانانهٔ زنان برضد ارتجاع و تاریکاندیشی
به بهانۀ ۸۰ سالگی فرزانه نازنین شفیعی کدکنی؛ چراغِ روشن و آیینۀ شفافِ روزگار ما
ویژگی ممتاز او این است که در عین پژوهشگری در بالاترین رتبه، شاعر شوریده هم هست و در عین سیر در عالم خیال، از جامعه و سیاست، غافل نیست…
نود و هشت منهای هجده میشود هشتاد و این یعنی گوهر یگانهای به نام محمدرضا شفیعی کدکنی امروز – نوزدهم مهر ۱۳۹۸ خورشیدی- هشتاد ساله میشود. جوانی در هیأت یک پیر؛ چندانکه در جوانی به سببِ بسیاردانی، انگار پیری بود در هیأتِ جوانی.
۸۰ ساله شدن او را نمیتوان باور کرد اما واقعیت دارد. چون زمان به تندی میگذرد و به تعبیر بامداد شاعر، موجِ سنگینگذرِ زمان است که در ما میگذرد.
در بیان جایگاه استاد شفیعی کدکنی بسیار گفتهاند و فراوان میتوان نوشت اما شاید همچنان گویاترین وصف برای او همانی باشد که بدیعالزمان فروانفر زیر برگۀ پیشنهاد استخدام او پس از دریافت دکتری ادبیات فارسی در دانشگاه تهران و درست ۵۰ سال پیش و در حالی که شفیعی تنها سی سال داشت، نوشت: «احترامی است به فضیلت او».
آوازۀ شفیعی چنان افتاد که دانشگاههای آکسفورد (انگلستان) و پرینستون (آمریکا) نیز از او برای تدریس و پژوهش، دعوت کردند.
شفیعی کدکنی اما هیچگاه در برج عاج استادی یا روشنفکری ننشسته و در گفتار و رفتار و حتی پوشش، چونان شاعران و دانشجویان زندگی کرده است و مگر شاعری زبردست و همواره جویای دانش نیست؟
با این که پژوهشهای فراوان دارد و در این عرصه به کسانی چون دکتر زرینکوب پهلو میزند اما به خاطر دفتر شعر «در کوچه باغ های نِشابور» نزد کثیری بیشتر به عنوان یک شاعر شهرت دارد:
حسرت نبَرم به خوابِ آن مُرداب
کآرام درونِ دشتِ شب، خفته است
دریایم و نیست باکم از توفان
دریا، همه عمر، خوابش آشفته است…
شفیعی کدکنی بی هیچ اغراق و مجامله، دریاست و با وجود توفانی که درون او موج میزند آرام مینماید.
او البته برای تفکیک شخصیت آکادمیک و علمی و دانشگاهی و به سیاق آنچه در دهۀ ۴۰ رایج بود نام شاعرانه «م. سرشک» را برای اشعار خود برگزید مانند اخوان ثالث که «م. امید» و شاملو که «الف. بامداد» یا هوشنگ ابتهاج که «ه. الف. سایه» را اما شهرت اصلی چنان بود و هست که اشعار با نام شفیعی کدکنی بیشتر شناخته می شود تا «م. سرشک».
او ابتدا با غزل شروع کرد و طبیعی است که زاده و بالیدۀ خراسان به شاعران خراسانی علاقهمند باشد:
به جان جوشم که جویای تو باشم
خسی بر موج دریای تو باشم
تمام آرزوهای منی، کاش
یکی از آرزوهای تو باشم
صاحب نظری چون عبدالحسین زرینکوب، شعر او را چنین توصیف میکند:«شعر، شعر جوهر دار و شعر بی نقاب، همین است. دست مریزاد، دوست عزیز».
از کارهای درخشان این استادِ واقعاً استاد، تصحیح اسرار التوحید و مصیبت نامه و منطقالطیر است و در توان و شیوایی شیوۀ تدریس او همین بس که دانشجویان رشتههای دیگر هم مشتاق کلاسهای او بودند و از تصاویر خاطره انگیز، همان هاست که استاد نشسته بر میز و داشجویان همه جا نشسته و سراپا گوشاند.
ویژگی منحصر به فرد شفیعی این است که در عین پژوهشگری در بالاترین رتبه، شاعری شوریده است و در عین سیر در عالم خیال از جامعه و سیاست، غافل نیست چندان که میگوید عصر ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که خبر کودتا را شنید چنان گریست که تا آن روز نگریسته بود.
این که هم به معنی دقیق کلمه کلاسیک باشی و هم مدرن، هم شیفتۀ نثر و شعر کهن و مسلط به شعر نو، هنری است که از کمتر کسی برمیآید و شفیعی کدکنی چنین است.
در میانۀ دهۀ ۶۰ دو سه بار تنها توفیق حضور در کلاسهای او دست داد و از خاطر نمیبرم که در نوبت نخست، نمیتوانستم باور کنم آن مرد جین پوشیده و جوان که من به گمان دیگری با او سخن گفته بودم همان شفیعی کدکنی باشد.
دربارۀ او جان کلام و حق، همان است که دکتر زرینکوب گفته است: «کمتر دیده ام محققی راستین، در شعر و شاعری هم پایهای عالی را احراز کند و خرسندم که این استثنا را در وجود آن دوست عزیز کشف کردم.»
خراسان، سرزمین زبان و ادب پارسی است و مردانی چون دکتر شفیعی کدکنی این سامان را نیز در جهان پرآوازه کرده اند. زادۀ کدکنِ تربت حیدریه که در تهران و اروپا و آمریکا هم هویت خود را فراموش نکرد و تا کار پژوهشی و علمی خود را به اتمام می رساند به میهن بازمی گشت و با این حال این گونه هم نبوده که به هر وضعیتی تن دهد.
محبوبیت و ارتباط با اهل موسیقی نیز از نکات جالب و دیگر کارنامۀ شفیعی است. کافی است به یاد آوریم شعر «مهربان تر از برگ» او را که محمد رضا شجریان با همراهی همایون شجریان اجرا کرده و حسین علیزاده و کیوان کلهر نوازندگان آن بوده اند.
برخی از اشعار او «مانند سفر به خیر» نیز به ضرب المثل بدل شده است:
«به کجا چنین شتابان/ گَوَن از نسیم پرسید/ دل من گرفته زینجا/ هوس سفر نداری؟/ ز غبار این بیابان/ همه آرزویم اما/ چه کنم که بسته پایم/ به کجا چنین شتابان/ به هر آن کجا که باشد / به جز این سرا، سرایم/ سفرت به خیراما/ تو و ودوستی خدا را/ چو از این کویر وحشت/ به سلامتی گذشتی/به شکوفه ها به باران/ برسان سلام ما را برسان سلام ما را…»
برای کسانی که جنبه شاعرانۀ شفیعی را بیشتر دوست می دارند و جدای اشعار مایل اند به بهانۀ شعر با نگاه تحقیقی او نیز آشنا شوند بهترین و گویاترین و شیرین ترین کتاب «با چراغ و آینه» است که در همان آغاز به نقل از «آبرامز» می نویسد:
«دو راه برای روشنگری وجود دارد: یا شمعی شدن و یا آیینهای که روشنی شمع را باز میتاباند» و شفیعی کدکنی، شمع و آیینه یا چراغ و آیینۀ روزگار ماست و خوشا بر ما که همروزگار اوییم…
مهرداد خدیر- عصر ایران
افول فرهنگ کتابخوانی، و زوال فرهنگی
مطالعهٔ کتابهای فلسفی، اقتصادی، تاریخی، ادبی و فرهنگی بالأخص اگر از روی برنامه و هدفمند باشد، آدمی را دارای دید اجتماعی کرده و نگرش او را به مسائل اجتماعی ژرفش و غنا میبخشد.
فعال صنفی معلمان؛ بالا گرفتن بحران آموزشی و ضرورت تفوق بر نگاه نئولیبرالی سیاستگذاران
دولت تاچر که در نئولیبرالیزه کردن خدمات اجتماعی از جمله آموزش عمومی شهره و بیرقیب است، تنها توانست ده درصد آموزش عمومی بریتانیا را خصوصی کند اما در ایران از سال ۹۲ تاکنون مدارس خصوصی از هشت درصد به حدود پانزده درصد رسیده است
وکیل شجریان: برای همه شکایتها از حسین شریعتمداری قرار منع تعقیب صادر شده
وکیل مدافع محمدرضا شجریان به قرار شعبه دوم بازپرسی دادسرای فرهنگ و رسانه مبنی بر صدور قرار منع پیگرد برای حسین شریعتمداری مدیرمسئول کیهان، اعتراض کرد.
شهرداری تهران مالک خانه “نیما یوشیج” شد
خانه “نیما یوشیج” با حمایت شهرداری تهران و همکاری سازمان زیباسازی پس از توافق نهایی با مالکین، تملک و در آستانه عید سعید فطر به جامعه ادب و هنر تقدیم شد.