بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه در اولین مصاحبه با یک رسانه خارجی در یک سال گذشته درباره آینده سرزمینش و همچنین چگونگی حل و فصل بحران کنونی و بازسازی سوریه با راشا تودی سخن گفت.

اسد عقایدش را درباره منشاء این درگیری و نقش دولت‌های غربی در آن بیان کرد و به تحولات اخیر و آتی در سوریه و دیگر کشورها پرداخت.

آخرین گفت‌وگوی اسد با یک رسانه‌ خارجی به ژوئن ۲۰۱۸ باز می‌گردد؛ اسد تاکید کرد گفت‌وگو با رسانه‌های غربی را به طور کل متوقف کرده بود چون آن‌ها به دنبال حاشیه بودند اما اکنون احساس می‌کند که “افکار عمومی در جهان و خصوصا غرب، در چند سال گذشته تغییر کرده است.”

او درباره مردم غرب گفت: «آن‌ها می‌دانند که مقام‌هایشان دروغ‌های زیادی درباره اینکه چه اتفاقی در این منطقه، در خاورمیانه، در سوریه و یمن می‌افتد، به آن‌ها گفته‌اند. آن‌ها می‌دانند دروغی در کار است اما حقیقت را نمی‌دانند. بنابراین معتقدم زمان آن است که درباره این حقیقت صحبت کنیم.»

بشار اسد، معتقد است ماشه آغاز درگیری‌های داخلی سوریه از خارج کشیده شد. او گفت: «مشکل زمانی شروع شد که پول قطر وارد سوریه شد و ما با بسیاری از کارگران در تماس بودیم و به آن‌ها گفتیم “چرا به کارگاه خود نمی‌آیید؟” و آن‌ها گفتند “مقداری که ما در یک ساعت به دست می‌آوریم، قبلا در یک هفته به آن می‌رسیدیم.” جریان ساده است. آن‌ها در آغاز به این افراد ۵۰ دلار پول می‌دادند و بعد هفته‌ای ۱۰۰ دلار و این برایشان کافی بود تا بدون کار زندگی کنند. بنابراین، برایشان ساده بود که به اعتراضات بپیوندند. بعد دولت قطر به مسلح کردن معترضان مبادرت کرد.»

با تشدید درگیری‌های سوریه در ۲۰۱۳، یک سری حملات با استفاده از مواد شیمیایی در مناطق تحت کنترل شورشیان رخ داد. دمشق و مسکو هر دو تاکید داشتند که حمله در خان العسل عملیات “پرچم دروغین” شورشی‌ها بوده تا دولت محکوم شود. زمانی که بازرسان سازمان ملل متحد برای تحقیق درباره این حادثه به دمشق آمدند، حمله‌ای بزرگتر با گاز سارین در غوطه رخ داد.

به گفته رئیس‌جمهوری سوریه، زمان اجرای حمله ۲۱ اوت ۲۰۱۳ در غوطه واقع در استان ریف دمشق مشکوک بود. او گفت: «نکته خنده‌دار درباره زمان این حمله است که درست در روزی اتفاق افتاد که اولین هیات بین‌المللی برای تحقیق وارد دمشق شدند و تنها چند کیلومتر با مکان حمله فاصله داشتند.»

اسد افزود: «اولین نکته این است که به لحاظ منطقی، اگر ارتش سوریه تصمیمی داشت که از تسلیحات شیمیایی استفاده کند، در آن روز دست به چنین کاری نمی‌زد. نکته دوم اینکه، آن‌ها درباره کشته شدن ۲۰۰ غیرنظامی صحبت می‌کردند. اگر شما از تسلیحات شیمیایی استفاده کنید، در چنین منطقه‌ای که مردم چنان فشرده زندگی می‌کنند، ده‌ها هزار تن کشته می‌شوند. منظور من این است که آنجا یک منطقه پرتراکم است. این حوادث و ارزیابی غرب، روایتی بود که بهانه‌ای برای حمله به سوریه شد.»

رئیس‌جمهوری سوریه تاکید کرد: «آن‌ها هیچ مدرک معتبری که اثبات کند چنین حمله‌ای بوده است، ارائه نکردند و گزارش‌های زیادی بود که این گزارش و دیگر ادعاها را رد می‌کرد. بنابراین، این‌ها صرفا اتهام بودند؛ ارتش سوریه هرگز و هرگز پیش از آنکه تمام زرادخانه شیمیایی کشورمان تحویل یک کمیته بین‌المللی شود، از تسلیحات شیمیایی استفاده نکرد.»

درگیری میان شاخه‌های شورشیان سوری به ظهور گروه‌های اسلامی افراطگرا در سال ۲۰۱۴ انجامید. جبهه النصره (شاخه وابسته به القاعده) و داعش، کنترل بخش‌هایی از اراضی سوریه را به دست گرفتند و امنیت منطقه بیش از پیش به مخاطره افتاد.

بشار اسد در ادامه گفت‌وگو با راشا تودی بار دیگر این فرضیه را تکرار کرد که ظهور این گروه‌های تروریستی پیامد مستقیم اقدام سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در تامین تسلیحاتی برای مجاهدین افغانستان در دهه ۸۰ میلادی برای مقابله با شوروی بوده است.

او درباره سیاست آمریکا گفت: «آن‌ها به افغانستان حمله کردند، به هیچ چیزی نرسیدند. به عراق حمله کردند و عایدی نداشتند و بعد حمله به دیگر کشورها را آغاز کردند اما به روش‌های مختلف. اکنون مسئله ایالات متحده این است که آن‌ها از دیدگاه خودشان برای جنگ بقا می‌جنگند زیرا در حال از دست دادن هژمونی خود هستند. القاعده، عاملی علیه دولت سوریه، علیه دولت روسیه و علیه دولت ایران است. برای همین است که آن‌ها از این استفاده می‌کنند اما شما مدرک دارید. چطور داعش ناگهان در سال ۲۰۱۴ ظهور کرد؟ یک دفعه از آسمان! همزمان در عراق و سوریه با تسلیحات آمریکایی؟! چطور آن‌ها با نظارت هواپیماهای آمریکا میلیون‌ها بشکه نفت به ترکیه قاچاق کردند؟ چون آمریکایی‌ها می‌خواستند از آن‌ها علیه ارتش سوریه استفاده کنند.»

رئیس‌جمهوری سوریه ادامه داد: «فراموش نکنید که جنگی میان ایالات متحده آمریکا و مابقی جهان وجود دارد. ما اکنون درباره تغییر تکتونیک (تغییرشکل پوستهٔ زمین بر اثر تنش‌ها و کنش‌های وارده) و زمین لرزه‌ها صحبت می‌کنیم. خب شما قدرت‌هایی مانند روسیه، چین و هند و دیگر کشورها را دارید. ایالات متحده در رهبری جهان هیچ شریکی نمی‌پذیرد، حتی بریتانیا، فرانسه و دیگر کشورهای بزرگ را. من آن‌ها را قدرت‌های بزرگ نمی‌دانم چون این معنای دیگری دارد؛ آن‌ها دیگر قدرتهای بزرگ نیستند. آن‌ها شریک نمی‌پذیرند. برای همین است که آن‌ها اکنون مبارزه می‌کنند. از این رو، جنگ در سوریه، جنگ‌ جهانی سوم در مقایس کوچک است؛ اما بدون ساز و برگ نظامی، از طریق پروکسی‌ها.»

بشار اسد همچنین درباره غارت شدن نفت سوریه گفت: «از زمانی که داعش قاچاق و غارت نفت سوریه را در سال ۲۰۱۴ آغاز کرد، آن‌ها دو شریک داشته‌اند؛ اردوغان و هم‌مسلک‌های او در آمریکا؛ چه سیا یا دیگران. بنابراین آنچه دونالد ترامپ درباره میادین نفتی سوریه اعلام کرد بیان حقیقت بود؛ حرف او جدید نیست. حتی زمانی که برخی از کردها اقدام به غارت نفت سوریه کردند، آمریکایی‌ها شریک آن‌ها شدند. بنابراین، حرف پول در میان است و بحث نفت در وسط است و این همان چیزی است که ترامپ اخیرا گفت. آمریکایی‌ها همواره تلاش می‌کنند تا به صورت‌های مختلف کشورهای دیگر را غارت کنند، نه فقط نفت یا پول یا منافع مالی آن‌ها را. آن‌ها حقوق مردم را می‌دزدند، حقوق سیاسی و هر حق دیگر آن‌ها را. این نقش تاریخی آن‌ها، دست‌کم پس از جنگ جهانی دوم است.»

رئیس‌جمهوری سوریه همچنین درباره عملیات برون مرزی “چشمه صلح” ترکیه علیه نیروهای کرد سوریه دموکراتیک سخن گفت. به اعتقاد اسد، تجاوز ترکیه نقض تمامیت ارضی سوریه است اما او همه ترک‌ها را مقصر ندانست. بشار اسد تاکید کرد: «مردم ترکیه همسایگان ما هستند و ما تاریخ مشترکی داریم و نمی‌توانیم آن‌ها را دشمن بدانیم. دشمن، اردوغان و سیاست‌های او و هم‌کیشان او هستند. بنابراین، اقدام علیه آن گروه‌های تروریست در ترکیه و سوریه بدین معنا نیست که ما از جنبه دیگر کاملا با آن‌ها موافقیم، خصوصا بعد از حمله او به سوریه که رسمی و آشکار بود.»

بشار اسد که اکنون در موضعی قدرتمندتر از ۹ سال گذشته است، همچنین هرگونه توافق تقسیم قدرت با کردها را رد کرد. او گفت، توافق با نیروهای سوریه دموکراتیک با این هدف بوده است تا دولت سوریه “حاکمیت کامل” را روی مناطقی که پیشتر تحت کنترل کردها بوده، احیا کند و کردها را از مرز ترکیه عقب بکشد تا “بهانه ترکیه برای تهاجم به سوریه” از بین برود. او همچنین افزود، از کردها دعوت کرده است تا به نیروهای دولتی ملحق شوند؛ برخی این درخواست را پذیرفته و برخی رد کرده‌اند.

به باور اسد، اکثریت کردها “روابط خوبی با دولت” دارند. او ادامه داد: «اکثریت کردها از دولت حمایت می‌کنند اما بخشی موسوم به پ‌ی‌د (حزب اتحاد دموکراتیک) عملا از سوی آمریکایی‌ها و با تسلیحات آن‌ها و پول آن‌ها حمایت می‌شود و آن‌ها با یکدیگر نفت را قاچاق می‌کنند. سیاست پ‌ی‌د در چند سال گذشته دعوت از آمریکایی‌ها برای ماندن بوده است و زمانی‌ که آمریکا تصمیم به رفتن می‌گیرد، آن‌ها خشمگین می‌گویند که قصد پیوستن به ارتش سوریه را ندارند.»

رئیس‌جمهوری سوریه همچنین در پاسخ به پرسشی درباره حمایت مستقیم اسرائیل از تروریست‌ها گفت: «هر زمان که ارتش سوریه علیه تروریست‌های النصره در جنوب پیشروی می‌کند، اسرائیل نیروهایمان را بمباران کرده و هر زمان که در جای دیگری در سوریه پیشروی می‌کنیم، هواپیماهای آن‌ها ارتش ما را هدف حملات هوایی قرار می‌دهند. این نشان می‌دهد که رابطه‌ای میان عملیات‌های ارتش اسرائیل و تروریست‌های مستقر در سوریه وجود دارد.»

اسد در بخش دیگری از گفت‌وگو با راشا تودی به توقیف نفت‌کش ایرانی در جبل‌ الطارق اشاره کرد و اقدام انگلیس را “دزدی دریایی” دانست. او گفت: «بریتانیا می‌خواهد روی مردم سوریه اثر بگذارد و این آخرین تلاش‌ آن‌ها برای تحریک مردم علیه دولت ماست.»

رئیس‌جمهوری سوریه همچنین درباره ظهور و افول ابوبکر البغدادی، رهبر گروه تروریستی داعش که گفته می‌شود در عملیات ۲۶ اکتبر آمریکایی‌ها در سوریه کشته شده است، سخن گفت. او تاکید کرد: «آمریکایی‌ها او را برای این نقش آماده کردند و ما داستان تازه آمریکا درباره کشتن او را باور نمی‌کنیم. شاید او کشته شده باشد، اما بحث این نیست که آن‌ها به چه چیزی اشاره کرده‌اند. کل داستان درباره لاپوشانی نقش آمریکا در همدستی با تروریست‌ها، نه فقط در گذشته و در سال‌های اخیر، بلکه در طول چندین دهه گذشته است.»

او افزود: «زمانی که صدام دستگیر شد، آن‌ها او را نشان دادند. زمانی که او اعدام شد، آن‌ها مدرکی از اعدام نشان دادند. زمانی که فرزندان او کشته شدند، جسد آن‌ها نشان داده شد. همین کار برای معمر القذافی هم انجام شد. چرا آن‌ها جسد اسامه بن لادن را به ما نشان ندادند؟ چرا آن‌ها جسد البغدادی را به ما نشان ندادند؟ فقط یک داستان ساختگی درباره اقدام علیه تروریست‌ها و این عملیات بسیار پیچیده عنوان شد. شاید او کشته شده باشد چون تاریخ انقضای او رسیده بود و آن‌ها به شخص دیگری نیاز داشتند. شاید هم آن‌ها می‌خواستند تا نام گروه داعش را به چیز دیگری تغییر دهند تا داعش را یک سازمان میانه‌رو نشان داده و بتوانند دوباره از آن علیه دولت سوریه استفاده کنند.»

بشار اسد همچنین درباره اقدامات آتی درخصوص استان ادلب که آخرین پایگاه اصلی شبه‌نظامیان ضد دولتی هیئت تحریرالشام (جبهه النصره سابق) است، تاکید کرد، آزادسازی ادلب چندان زمان نمی‌برد اما طرح کنونی این است که پیش از عملیات نهایی، به غیرنظامیان فرصت تخلیه از منطقه داده شود و اجازه داده نشود تا غیرنظامیان زیر نظر تروریست‌ها باقی بمانند.

در همین حال گذار سوریه از جنگ به صلح با تحریم‌های بین‌المللی پیچیده شده است. با این حال اسد می‌گوید با کمک کوچکی از سوی دوستانش بر آن غلبه می‌کند. او تاکید کرد: «ما منابع انسانی کافی برای بازسازی کشورمان را در اختیار داریم. بنابراین نگران این تحریم نیستیم، اما قطعا کشورهای دوست نظیر چین، روسیه و ایران در این بازسازی اولویت خواهند داشت.»

بشار اسد در پاسخ به اینکه آیا به کشورهای عضو اتحادیه اروپا اجازه مشارکت داده می‌شود، به صراحت گفت: «هر کشوری که مقابل سوریه ایستاده باشد، فرصتی برای شرکت در بازسازی سوریه پیدا نخواهد کرد.» اسد در واکنش به خبرنگار راشا تودی که پرسید انگلیس چطور، گفت: «قطعا خیر.»

رئیس‌جمهوری سوریه همچنین فاش کرد: «طی سال‌های گذشته شاهد کشته و زخمی شدن بیش از ۱۰۰ هزار سرباز سوری بودیم. ثباتی که مشاهده می‌کنید نتیجه فداکاری‌های بیش از ۱۰۰ هزار سرباز سوری است که شهید یا زخمی شده‌اند.»

بشار اسد افزود: «ما جان‌های بسیاری را از دست دادیم بیش از هزاران تن چه بسا ده‌ها هزار غیرنظامی و بی‌گناه کشته شدند.»

رئیس‌جمهوری سوریه همچنین مذاکرات ژنو برای حل بحران سوریه را “فریب آمریکایی” خواند و گفت: «آمریکا و غرب به دنبال سیاستی هستند که نتوانستند ابتدا از طریق تظاهرات‌ها و بعدها از طریق تروریست‌ها به دست آورند، اکنون روند سیاسی را دنبال می‌کنند از این رو باز هم موفق نخواهند شد. مذاکرات ژنو شکست خورد چون با هدف براندازی دولت سوریه از طریق هیئتی موقت بود. آنها می‌خواهند مثل بسیاری از کشورها بر سوریه هم مسلط شوند. از این رو در ژنو شکست خوردند. اما ما با روس‌ها به سوچی رفتیم سوچی موفقیت آمیز بود، ما هیئتی را ماه گذشته اعزام کردیم و اخیرا هم مذاکره درباره قانون اساسی را شروع کردیم.»

رئیس‌جمهوری سوریه همچنین اشاره کرد که او با دست دادن به استفان دی‌میستورا فرستاده سابق سازمان ملل به سوریه مخالفت کرده زیرا او جانبدار آمریکا بود.

اسد درباره اظهار نظر دی‌میستورا که گفته بود استعفا کرد تا با اسد دست ندهد، گفت: «بله دی‌میستورا درخواست دیدار با من را کرد و من رد کردم او می‌خواست با من دست دهد اما وی تنها برنامه‌های آمریکا را اجرا می‌کرد که موفق هم نشد او کاملا جانبدارانه عمل کرد و به همین دلیل شکست خورد.»

رئیس‌جمهوری سوریه وجود هرگونه شکنجه در زندان‌های تحت حاکمیت دولتش و نیز مرگ حمزه الخطیب کودک سوری در زیر شکنجه را رد کرد و افزود: «سازمان اطلاعات سوریه اطلاعات کافی از تمام شهروندان دارد و نیاز به گرفتن اطلاعات از آنها زیر شکنجه ندارد.»

بشار اسد در خاتمه سخنانش به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۱ سوریه اشاره کرد و گفت، هر شخصی که بخواهد می‌تواند در این انتخابات شرکت کند و بدین ترتیب چالش‌های بی‌شماری برای این ریاست جمهوری وجود خواهد داشت. او در انتخابات ۲۰۱۴ دو رقیب داشت و با قاطعیت در انتخابات پیروز شد. اسد افزود: «دفعه قبل، سه رقیب بودیم و این بار قطعا هر فردی بخواهد می‌تواند نامزد انتخابات شود. نامزدهای بی‌شماری خواهیم داشت.»

ایسنا