بروز چالش‌های مختلف در حوزه پرداخت به‌ویژه در پرداخت‌های بین‌الملل و فرامرزی برای برخی از کشورهای حوزه آمریکای لاتین با ایالات متحده و کانادا، بانک مرکزی کارائیب شرقی (ECCB) را به این فکر انداخت تا با طراحی، راه‌اندازی و انتشار یک ارز دیجیتال بانک مرکزی مشترک در بین ۸ جزیره این منطقه، تجارت خارجی این کشورها را بهبود ببخشد.

بانک مرکزی کارائیب شرقی مرجع پولی هشت اقتصاد جزیره‌ای در این منطقه است. در سال ۲۰۲۱، کشورهای حوزه کارائیب شرقی شامل«باهاما»، «گرانادا»، «سنت لوسیا»، «دومینیکا»، «مونتسرات»، «آنتیگوا و باربودا»، «سنت لوسیا»، «سنت کیتس و نویس» و «سنت وینسنت» یک ارز دیجیتال ملی مشترک به نام «دی‌کش _ DCash» را برای سهولت در مبادلات تجاری خود در منطقه کارائیب راه‌اندازی کردند. با توجه به اهمیت موضوع در این بخش به بررسی ابعاد مختلف ارز دیجیتال بانک مرکزی کارائیب پرداختیم.

الف) ماهیت ارز دیجیتال DCash

رمز ارز ملی یا ارز دیجیتال مشترک بانک مرکزی DCash، نسخه دیجیتال ایمن دلار کارائیب شرقی است که به عنوان یک پولی قانونی از ابتدای سال ۲۰۲۱، وارد عرصه اقتصاد داخلی کشورهای منطقه و همچنین بستر تجارت بین‌الملل ممالک کارائیب شرقی با سایر نقاط جهان بویژه دو شریک تجاری اصلی این اقلیم یعنی آمریکا و کانادا شد. این ارز دیجیتال بانک مرکزی، یک تراکنش ایمن، ارزان، شفاف و مطمئن برای کاهش استفاده از پول نقد است؛ رمز ارز ملی DCash در سه حالت «شخص با شخص(P۲P)، شخص با کسب‌وکار(P۲B) و کسب‌وکار با کسب‌وکار(B۲B )» استفاده می‌شود.

بانک مرکزی کارائیب شرقی (ECCB) به عنوان مرجع پولی اتحادیه ارز کارائیب شرقی (ECCU) است و تنها نهاد ضرب، صدور و بازخرید DCash خواهد بود.

ب) ارز دیجیتال چرا در منطقه کارائیب شرقی؟

انگیزه اصلی راه‌اندازی و انتشار این رمز ارز ملی مشترک، حرکت مستمر و جدی به سمت کاهش وابستگی به دلار آمریکا در مبادلات تجاری بوده است. هشت اقتصاد اصلی منطقه کارائیب شرقی به دلیل اتکای همه‌جانبه به ارز مرجع ایالات متحده، تزلزل و آشفتگی‌های پی‌درپی و شدید را تجربه کرده‌اند. بنابراین ایجاد سازوکار مشترکی که موجب سهولت در مبادلات تجاریِ بدون وابستگی به دلار آمریکا شود، مورد استقبال کشورهای حوزه کارائیب شرقی قرار گرفت.

چند عامل مهم دیگر از انگیزه بانک مرکزی کارائیب شرقی برای راه‌اندازی DCash:

۱_ هزینه نسبی بالای روش‌های پرداخت کنونی و خدمات بانکی در این منطقه و تمایل به ایجاد زمینه‌ای برای مقرون به‌صرفه‌شدن تراکنش‌های مالی در اقتصاد داخلی، منطقه‌ای و بین‌الملل.
۲_ ناکافی و ناکارآمد بودن خدمات بانکی در رفع نیازهای مشتریان مختلف حوزه کارائیب شرقی همچون روش‌های ناکارآمد تسویه معاملات چک، که سرعت تجارت را کاهش می‌دهد.
۳_ تمایل کشورهای منطقه به دسترسی پایدار و مطمئن به انواع جدید خدمات مالی.
۴_ رونق بازارهای دیجیتال در راستای افزایش فعالیت‌های هماهنگ اقتصادی منطقه‌ای و تجزیه و تحلیل داده‌های تنظیمی بازار دیجیتال در کشورهای حوزه کارائیب شرقی.
۵_ افزایش فرصت‌ها برای مشارکت مالی، رشد، رقابت‌پذیری و انعطاف‌پذیری برای شهروندان، تجار و صاحبان کسب‌وکارها در اتحادیه ارز کارائیب شرقی (ECCU).

ج) ویژگی‌ها و مزایای ارز دیجیتال مشترک

بانک مرکزی کارائیب شرقی (ECCB)، این رمز ارز مشترک را در سراسر کشورهای اتحادیه ارز کارائیب شرقی به‌عنوان یک سازوکار ایمن، کارا، انعطاف‌پذیر، سریع و ارزان راه‌اندازی کرد تا به شهروندان، تجار و کسب‌وکارها این امکان را بدهد با کاهش قابل توجه در هزینه‌های مبادلاتی و انتقال و ایجاد سهولت در عملکردهای اجرایی، از بسترهای کارا و بهینه اقتصاد دیجیتال بهره ببرند.

مهمترین مزایای رمز ارز مشترک کارائیب شرقی
۱_ از طریق این رمز ارز، بستر مبادلاتی و تجاری قابل اعتمادی برای کشورهای حوزه کارائیب شرقی ایجاد شده است.
۲_ با این رمز ارز، تسویه فوری تراکنش‌ها و نقل‌وانتقال‌های وجوه در سراسر کشورهای اتحادیه ارز کارائیب شرقی فراهم شده است.
۳_ سهولت انجام عملیات‌های اجرایی برای کاربران بدون نیاز به مراجعه به نهاد مالی و یا تماس فیزیکی.
۴_ راحتیِ انجام نقل‌وانتقال‌های مالی و مبادلات تجاری از طریق اپلیکیشن DCash که به سهولت در تلفن‌های هوشمند قابل دانلود و دسترسی است.
۵_ حتی در صورت گم‌شدن تلفن هوشمند، حساب کاربری DCash ایمن خواهد بود و قابل دسترسی و بازیابی در دستگاهی دیگر است.
۶_ کاهش خطرات، ریسک و هزینه‌های مرتبط با جابجایی پول نقد.
۷_ برابری ارزش یک واحد DCash با دلار کاغذی کارائیب شرقی.
۸_ برخلاف سایر دارایی‌های رمزنگاری شده خصوصی همچون بیت‌کوین، صدور و انتشار DCash متمرکز بوده و زیر نظارت و مدیریت بانک مرکزی کارائیب شرقی قرار دارد.
۹_ برخلاف دیگر دارایی‌های رمزنگاری شده خصوصی مانند بیت‌کوین، DCash به دلیل ثبات و عدم نوسان، ابزاری مطمئن برای ذخیره ارزش خواهد بود.
۱۰_ فراهم شدن امکان نظارت فراگیر بانک مرکزی کارائیب شرقی بر مبادلات تجاری و نقل‌وانتقال‌های وجوه با این رمز ارز مشترک که موجب کاهش تامین مالی فعالیت‌های زیر زمینی، خلاف قانون، قاچاق و کاهش روند تامین مالی تروریسم خواهد شد.
۱۱_ ضمانت پشتوانه مالی حفظ ارزش رمز ارز دیجیتال DCash، بانک مرکزی کارائیب شرقی خواهد بود که این پول ارز ملی را نسبت به دارایی‌های رمزنگاری شده خصوصی در بازار متمایز می‌کند.

د) برتری ارز دیجیتال بانک مرکزی کارائیب بر رمزارزهای مرسوم

به دلایل مختلفی، ارز دیجیتال بانک مرکزی DCash، یک دارایی رمزنگاری شده خصوصی و مرسوم نیست و برتری قابل توجهی نسبت به رمزارزهای رایج دارد:
_ برخلاف ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین، DCash قابل استخراج نیست.
_ صدور و انتشار این رمز ارز متمرکز است.
_ DCash یک ارز قانونی محسوب‌شده که طراحی، ایجاد، راه‌اندازی و صدور آن فقط در انحصار بانک مرکزی کارائیب شرقی قرار دارد و هیچ شرکت یا نهاد مالی خصوصی، حق ضرب و انتشار آن را ندارد. در حالی که ارزهای دیجیتال مرسوم، توسط تعداد زیادی از نهادها و شرکت‌های خصوصی و حتی افراد و شهروندان عادی استخراج می‌شود.
_ رمز ارز ملی مشترک DCash، بر خلاف ارزهای دیجیتال رایج، قابل رهگیری و رصد است.
_ این ارز دیجیتال، برخلاف نمونه‌های رایج، پشتوانه مالی در قالب ذخایر فیزیکی موجود در بانک مرکزی کارائیب شرقی دارد.