بحران ونزوئلا هنوز فروکش نکرده؛ آمریکا عزم خود را برای سرنگونی دولت قانونی مادورو جزم کرده و جان بولتون، مشاور جنگ‌طلب دونالد ترامپ تمرکز خود را صرف براندازی حکومت ونزوئلا کرده است. خوان گوایدو، رهبر مخالفان به شکل رسمی از آمریکا خواسته است تا با مداخله نظامی در ونزوئلا حکومت مادورو را سرنگون سازد و از دیگر کشورها هم خواسته تا مانع حرکت کشتی‌های نفت‌کش ونزوئلا شوند.

در گفتگوی صورت گرفته با بهمن آزاد، دبیر تشکیلات شورای صلح آمریکا و نماینده شورای جهانی صلح در سازمان ملل آمده است:

در میانه این بحران هیأتی از شورای صلح آمریکا به ونزوئلا رفت تا بحران را از نزدیک و بی‌واسطه رصد کند. مسئولیت این هیأت ۱۳ نفره با بهمن آزاد بود. اعضای این هیأت در قریب به یک هفته‌ای که در ونزوئلا حضور داشتند با طیف گسترده‌ای از اتحادیه‌ها، گروه‌های مردمی، مردم عادی دیدار داشتند. علاوه بر آن، این هیأت با مقامات رسمی ونزوئلا از جمله رئیس‌جمهور، وزیر امورخارجه و رئیس شورای انتخابات این کشور هم ملاقات کردند.

شما از سوی شورای صلح آمریکا سفری به ونزوئلا داشتید. هدف از این سفر چه بود؟ و به عنوان مسئول هیأت با چه افرادی دیدار کردید؟

وقتی که گوایدو به شکل غیرقانونی اعلام کرد که رئیس‌جمهور ونزوئلا است جلساتی در رهبری شورای صلح برگزار شد و نهایتاً تصمیم گرفتیم که به سرعت هیأتی برای همبستگی با دولت قانونی و ملت ونزوئلا به این کشور بفرستیم. این تصمیم در اواسط فوریه اتخاذ شد. برای تدارک این سفر تماس‌هایی با سازمان‌های برادر برقرار شد و ۱۰ سازمان برای اعزام نماینده برای این سفر اعلام آمادگی کردند. هیأت ۱۳ نماینده داشت.

این سفر ایده شورای صلح آمریکا بود ولی شورای جهانی صلح هم در تدارک آن نقش داشت و کمیته همبستگی بین‌المللی ونزوئلا که یک سازمان برادر در شورای جهانی صلح است میزبان هیأت بود.

در روز نخست، هیأت با وزیر امور خارجه ونزوئلا دیدار داشت. در این دیدار، وزیر امور خارجه ونزوئلا در مورد فشارهای سیاسی که به بهانه بحران فعلی به ونزوئلا وارد می‌شود سخن گفت. در ادامه با رئیس شورای انتخابات ونزوئلا که صحت انتخابات ریاست‌جمهوری را تأیید کرده بود دیداری برگزار شد. در این دیدار درباره سیستم انتخاباتی ونزوئلا و چگونگی انتخاب مادورو صحبت و مبانی غیرقانونی بودن اعلام ریاست‌جمهوری گوایدو بررسی شد. همچنین با رئیس شورای حقوق بشر، جوامع محلی، نماینده اتحادیه روزنامه‌نگاران و رهبری حزب کمونیست ونزوئلا هم دیدارهایی برگزار شد.

یکی از مهم‌ترین دیدارهای هیأت، با مسئولان نظام بهداشت ونزوئلا بود که درباره هدف قرار گرفتن سیستم سلامت ونزوئلا در نتیجه تحریم‌های آمریکا توضیح دادند. ونزوئلا قبل از این بحران ۴۵ درصد داروهای مورد نیازش را در داخل تولید می‌کرد و ۵۵ درصد داروهای مورد نیاز این کشور وارداتی بود. هم‌اکنون میزان تولید داخلی دارو به ۱۴ درصد نیازهایشان تقلیل یافته است. دلیل آن هم این است که از یک سو کمپانی‌های صادرکننده دارو به این کشور با تهدید تحریم آمریکا مواجه شده‌اند و فروش خود را متوقف کرده‌اند و از دیگر سو مواد اولیه تولید دارو هم مشمول تحریم شده است و لاجرم بخش مهمی از روند تولید داخلی دارو هم مختل شده است.

در روز آخر سفر هم با رئیس‌جمهور مادورو دیدار مهمی برگزار شد. در این دیدار مادورو درباره ریشه‌های بحران، حمله به شبکه برق ونزوئلا و تحریم‌های مالی صحبت کرد.

حمله به شبکه برق و خاموشی‌ها یکی از محورهای صحبت مادورو در دیدار با شما بود، تحلیل شما از این رخداد چیست؟

حمله به شبکه برق در روز ورود ما به ونزوئلا رخ داد و تمام کشور دچار خاموشی شد. این موضوع ۳ تا ۴ روز طول کشید. حمل و نقل عمومی و ارتباطات عملاً دچار مشکل شده بود. قطع سراسری برق سبب شده بود که کسانی که در آپارتمان‌های چندطبقه زندگی می‌کنند دسترسی‌شان به آب قطع شود و این صفوفی که در اخبار بین‌المللی نشان داده می‌شد که مردم برای آب در صف‌های طولانی ایستاده‌اند نتیجه همین موضوع بود.

واکنش مردم چه بود؟

در این مدت ما چندین تظاهرات در دفاع از دولت و سوسیالیسم دیدیم و ما در چند تظاهرات مردمی سخنرانی هم کردیم. به‌رغم این مشکلات، مردم به شکل گسترده از دولت و استقلال‌شان حمایت می‌کنند و به شکل عمومی خودشان را برای مقابله با تجاوز احتمالی به کشورشان آماده می‌کنند. طبق آمارهایی که خود آمریکایی‌ها اعلام می‌کنند طرفداران گوایدو کمتر از ۱۴ درصد هستند.

در یک سال گذشته و قبل از حاد شدن بحران در ونزوئلا، این موضوع همواره مطرح می‌شد که این کشور به رغم ثروت سرشار نفتی دچار ناکارآمدی اقتصادی گسترده است. شاخص‌ها هم همین موضوع را تأیید می‌کنند. سقوط ارزش پول، کمبود مایحتاج عمومی و…. از نظر شما که در مدت حضورتان در این کشور با گروه‌های مختلف سیاسی و مردمی دیدار کرده‌اید، این ناکارآمدی اقتصادی توانسته در مردم ونزوئلا انشقاق ایجاد کند و بخش‌هایی از مردم را به شورش علیه حکومت مستقل خودشان بکشاند؟

به هیچ‌وجه. در خارج از ونزوئلا این‌گونه القا می‌شود که گویا ونزوئلا هر لحظه در بحران تظاهرات مخالفان و فعالیت گسترده اپوزوسیون است در حالی که چنین چیزی وجود خارجی ندارد. زندگی به شکل طبیعی در جریان است. ما در تمام مدتی که در کاراکاس بودیم تنها یک نمونه اعتراضی دیدیم و آن هم جمعیتی بسیار کوچک در گوشه یک چهارراه بود که با عکس خوان گوایدو ایستاده بودند. اما در نقطه مقابل در کنار ساختمان ریاست‌جمهوری مردم به شکل ۲۴ ساعته برای حمایت از دولت تجمع دارند. مطمئن باشید که اگر مردم به گروه گوایدو پیوسته بودند حتماً تظاهرات عظیم و مداوم در حمایت از گوایدو برگزار می‌شد و نه بالعکس. مردم ونزوئلا به شدت علیه امپریالیسم آمریکا و طرفدار سوسیالیسم و انقلاب بولیواری هستند و این به وضوح در بیان آن‌ها شنیده می‌شود.

شما در آخرین روز سفرتان با مادورو دیدار کردید. آیا مادورو تحلیلی از ریشه‌های اقتصادی این بحران داشت؟ و اینکه این موضوع مورد بحث قرار گرفت که کشوری که سال‌ها است در معرض دشمنی آمریکا قرار دارد چرا باید امنیت شبکه‌های حیاتی‌اش اینقدر پایین باشد که با یک حمله سایبری دچار خاموشی سراسری چندروزه شود؟

ما قبل از دیدار با مادورو با چند اقتصاددان هم دیدار کرده بودیم. آن‌ها ریشه‌های بحران و شیوه فلج کردن سیستم بانکی در ونزوئلا را توضیح دادند. ۹۰ میلیارد دلار از پول ونزوئلا هم‌اکنون در آمریکا فریز شده، واردات کشور عملاً متوقف شده است و آمریکا کمپانی‌های طرف قرارداد با ونزوئلا را مجبور کرده که روابط خود را معلق یا قطع کنند. بحران اقتصادی عملاً توسط آمریکا به این کشور تحمیل شده است. این بحران داخلی حکومت نیست بلکه ریشه‌های بحران خارج از مرزهای ونزوئلا است.

در دیدار با مادورو هم وی بر همین موضوعات تاکید کرد. فشار خارجی و تحریم سبب‌ساز بحران اقتصادی در داخل شده است و امید آمریکایی‌ها هم همین است که این بحران اقتصادی مردم را به اعتصاب سراسری و تظاهرات علیه حکومت خودشان بکشاند ولی جالب این است که مردم از توطئه آمریکایی‌ها آگاهند و دست از حمایت دولتشان برنداشته‌اند.

در مورد شبکه برق و امنیت آن هم عنوان شد که فشارهای اقتصادی در طول سال‌های قبل مانع از نوسازی و ارتقای امنیت شبکه برق شده بود و از این ناحیه ضربه‌پذیری وجود داشت. مادورو عنوان کرد که یک حمله سایبری گسترده به کامپیوتر مرکزی شبکه سراسری برق انجام شده است. البته مادورو گفت که مدتی کوتاه توانستند بر حمله سایبری فائق شوند و برق را به شبکه برگردانند ولی مجدداً یک حمله الکترومگنتیت به تأسیسات مرکزی برق شد. البته به جز این دو دسته حمله، یک‌سری خرابکاری در ترانسفرماتورهای انتقال برق هم به صورت فیزیکی و با استفاده از بمب انجام شده بود. در حقیقت سه لایه و سه نوع حمله به این شبکه انجام شده بود.

مادورو اعلام کرد که نقشه سیستم برق ونزوئلا در اختیار یک کمپانی در تگزاس بوده است. این کمپانی در ساخت شبکه برق این کشور حضور داشته است. همچنین مادورو گفت که اطلاع دارند که حمله سایبری به تأسیسات برقی آن کشور از شهر شیکاگو در آمریکا انجام شده است.

خبری اخیراً منتشر شد که مادورو از ایران و روسیه برای ارتقای امنیت شبکه برق کمک خواسته است. علاوه بر موضوع تقویت شبکه برق آیا در دیدار با مادورو موضوع همراهی و کمک کشورهایی که در جبهه مخالف آمریکا هستند برای حل بحران در ونزوئلا هم مطرح شد؟

وزیرامورخارجه ونزوئلا به ما گفت که چین قراردادهایی برای تامین داروی مورد نیاز ونزوئلا منعقد کرده است. وی همچنین اعلام کرد که ایران در زمینه راه‌های دور زدن تحریم‌ها به آن‌ها راهنمایی‌های مفصلی ارائه داده است. دولت‌هایی هم هستند که ممکن است به شکل علنی نگویند ولی در حال کمک به ونزوئلا هستند. نکته دیگر اتحاد ۵۷ کشور در سازمان ملل برای حمایت از همه کشورهای زیر ضربه آمریکا و دفاع از منشور سازمان ملل است. در دیداری که با نماینده رسمی سوریه در سازمان ملل داشتم، دکتر بشار الجعفری اعلام کرد که این پیشنهاد دولت سوریه بوده است که کشورهایی که تحت فشار آمریکا قرار دارند ائتلاف جدیدی شکل دهند.

به عنوان کسی که از نزدیک اتفاقات را دنبال کرده‌اید چشم‌انداز آینده این بحران را چگونه می‌بینید؟ آیا مادورو بر اوضاع مسلط خواهد شد و بحران از بین خواهد رفت؟ در این صورت سرنوشت گوایدو چه خواهد بود؟

حدوداً ۴ تا ۶ حزب اپوزیسیون در ونزوئلا حضور دارند. حزب گوایدو کوچک‌ترین حزب در میان این احزاب اپوزیسیون است. این احزاب اپوزیسیون تا قبل از آنکه گوایدو به شکل رسمی از آمریکا تقاضای مداخله نظامی در ونزوئلا بکند با یکدیگر متحد بودند اما بعد از این درخواست، بخشی از این احزاب صف خودشان را از گوایدو جدا کردند. این اجزاب گرچه مخالف مادورو هستند ولی در مورد دخالت خارجی با مواضع گوایدو دچار مشکل بنیادین شده‌اند. در نتیجه گوایدو حتی به میزانی که در شروع بحران در میان احزاب اپوزیسیون جایگاه داشت هم صاحب قدرت و اعتبار نیست.

این احتمال وجود دارد که اگر گوایدو بیش از اعتبارش را از دست بدهد ممکن است سناریوی ترور وی و مقصر جلوه دادن دولت عملیاتی شود. بنابراین بحران از نظر سیاسی در حال فروکش کردن است. موضوع محوری برنامه آمریکا برای ونزوئلا است. آنچه تاکنون مشخص است این است که آمریکا برای براندازی حکومت مردمی ونزوئلا مصمم است و در نتیجه از این زاویه ممکن است همچنان جنبه‌هایی از بحران ادامه پیدا کند.

تکلیف ارتش چه می‌شود؟ چنانچه تجاوز نظامی به ونزوئلا صورت بگیرد آیا ارتش همچنان متحد دولت و در مقابل متجاوز باقی می‌ماند؟

طبیعتاً ارتش ونزوئلا توان مقابله با ارتش آمریکا را ندارد. البته بعید است آمریکا به دنبال اشغال نظامی ونزوئلا باشد. این احتمال وجود دارد که آمریکا مانند مدل سوریه به دنبال بمباران نقطه‌ای و محدود ونزوئلا باشد. ارزیابی دیگر این است که این تجاوز نظامی به صورت نیابتی و از طریق کلمبیا انجام شود. هم‌اکنون اموال کمپانی سیتکو که مسئول فروش نفت ونزوئلا به آمریکا است فریز شده و اموال آن در اختیار گوایدو قرار گرفته است. این احتمال داده می‌شود که بخش‌هایی از این دارایی‌ها برای آغاز این تجاوز نیابتی و تحلیل‌برنده صرف شود. این مدلی است که در سوریه پیاده کرده‌اند و مایلند در مورد ایران هم پیاده کنند تا نهایتاً جنگ تحلیل‌برنده در همراهی با فشار اقتصادی سبب خیزش مردم علیه حکومت خودشان بشود.

ایسنا