سیاست های ضد انسانی و مداخله جویانه امپریالیسم آمریکا بر ضد مردم ونزوئلا – به مناسبت روز جهانی همبستگی با ونزوئلا (۱۹ آوریل ۲۰۲۰/۳۱ فروردین ۹۹)

در بحران کنونیِ بیماریِ همه‌گیر کووید-۱۹ که همهٔ ملّت‌های دنیای را درگیر مقابله با این بیماری برای نجات جان و زندگی خود کرده است، قدرت‌های امپریالیستی همچنان برنامه‌های تجاوزگرانه و مداخله‌گرانهٔ ضدانسانی خود را دنبال می‌کنند و به پیش می‌برند. برخورد خصمانهٔ دولت آمریکا با دولت نیکولاس مادورو در ونزوئلا یکی از این موارد است که در چند هفتهٔ اخیر شدّت یافته است.

روز ۱۳ فروردین امسال، دولت ترامپ از زبان وزیر امور خارجی‌اش مایک پومپئو طرح به‌اصطلاح “گذار دموکراتیک” برای از قدرت برکنار کردن نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، و برقراری “شورای دولتی” پنج نفری را اعلام کرد تا «نیکولاس مادورو دیگر هرگز نتواند بر ونزوئلا حکومت کند.”  پومپئو همچنین تهدید کرد که اگر دولت کنونی ونزوئلا به این خواست آمریکا تن در ندهد، تحریم‌های اقتصادی علیه آن کشور را تشدید خواهد کرد، که فقط به معنای قصد دولت آمریکا برای محروم کردن ونزوئلا از امکانات لازم برای تأمین زندگی، به‌خصوص در شرایط بحرانی کنونی مقابله با کووید-۱۹ است. همان روز ۱۳ فروردین، دونالد ترامپ گسیل کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا به سوی ونزوئلا را اعلام کرد که در ظاهر برای مقابله با عملیات قاچاق مواد مخدّر در منطقهٔ‌ کاراییب توسط دولت ونزوئلاست! به نظر کارشناسان نظامی، این لشکرکشی بزرگ‌ترین لشکرکشی آمریکا در این منطقه از زمان تجاوز نظامی آمریکا در سال ۱۹۸۹/۱۳۶۷ به پاناما برای سرنگون کردن تجاوزکارانهٔ دولت مانوئل نوریگا به اتهام قاچاق مواد مخدّر است. نیکولاس مادورو به این اقدام دولت آمریکا پاسخ قاطعی داد و گفت: “اگر آمریکا جرئت حمله به ونزوئلا را پیدا کند، ملّت ونزوئلا آن را در هم خواهد شکست.” چند روز پیش از این وقایع، دولت آمریکا، رئیس‌جمهور ونزوئلا مادورو و تعدادی از مقام‌های ارشد دولت او را به مشارکت در قاچاق مواد مخدّر به مثابه سلاحی علیه آمریکا و حمایت از گروه‌های تروریستی (از جمله “فارک” در کلمبیا) متهم کرده بود. در همین ارتباط، در اوایل فروردین، وزارت دادگستری آمریکا در اقدامی کم‌سابقه، برای هر کس که بتواند اطلاعاتی به آمریکا بدهد که منجر به دستگیری و محکومیت نیکولاس مادورو به جرم مبادرت به قاچاق مواد مخدّر و همکاری با چریک‌های “فارک” در کلمبیا شود، جایزه‌ای ۱۵میلیون دلاری تعیین کرد. نیکولاس مادورو در واکنش به این اقدام آمریکا گفت: “آمریکا مانند کابوی‌های نژادپرست قرن نوزدهم برای سرِ انقلابیونِ آمادهٔ مبارزه، جایزه تعیین می‌کند.” حمایت همه‌جانبهٔ دولت ترامپ از “خوآن گوآیدو” سرکردهٔ مخالفان دولت در ونزوئلا و به رسمیت شناختن وی به عنوان رئیس‌جمهور آن کشور از دیگر اقدام‌های خصمانهٔ واشنگتن علیه نیکولاس مادورو و دولت او بوده است. فشارهای دولت آمریکا به ونزوئلا از زمان قدرت‌گیری دولت مردم‌گرای هوگو چاوز آغاز شد، و پس از مرگ او، در دورهٔ ریاست‌جمهوری نیکولاس مادورو تا امروز ادامه یافته است.

تشدید تحریم‌های خودسرانهٔ آمریکا علیه ونزوئلا که از سه سال پیش شروع شد، در واقع ایجاد نوعی محاصرهٔ اقتصادی از نوعی است که اکنون در حدود ۶۰ سال است علیه کوبا اعمال می‌شود. این تحریم‌ها به کاهش چشمگیر درآمدهای نفتی ونزوئلا و ضعیف شدن زیرساخت‌های اجتماعی ونزوئلا، و از جمله نظام بهداشت و درمان آن کشور منجر شده است، و ونزوئلا را برای خرید تجهزات و وسایل پزشکی با مشکل روبرو کرده است. طبیعی است که این وضع به‌شدّت بر توان و ظرفیت ونزوئلا برای مقابله با همه‌گیری کووید-۱۹ صدمه زده است. با وجود این، و برخلاف بی‌عملی و بی‌توجهی دولت راست افراطی ژاییر بولسونارو در برزیل، دولت ونزوئلا دست به اقدام‌های سریع و همه‌جانبه‌ای برای مهار کردن این بیماری زده است. در نخستین گام پس از روشن شدن همه‌گیری بیماری، دولت وضعیت اضطراری اعلام کرد، تجمع‌ها را منع کرد، و پروازهای از اروپا و کلمبیا به ونزوئلا را لغو کرد. پس از یک همه‌پرسی آنلاین از شهروندان، که ۱۳ میلیون نفر در آن شرکت کردند، ۳۵هزار مورد بازدید پزشکی در خانه‌ها لازم تشخیص داده شد. امروزه، تعطیلی کسب‌وکارها و خانه‌نشینی شهروندان در سراسر ونزوئلا اجباری اعلام شده است مگر در مورد فروشگاه‌های مواد غذایی، داروخانه‌ها، و برخی از اداره‌های دولتی که برای خدمت‌رسانی باز هستند. حمل‌ونقل شهری نیز فقط برای رفت‌وآمد کادر درمانی، کارمندان دولتی اداره‌هایی که هنوز باز هستند، و کسانی که کارشان ضروری اعلام شده است، برقرار است، و مسافرت‌های بین‌شهری نیز به طور عمده متوقف شده است تا بتوان از شیوع گستردهٔ ویروس کورونای جدید جلوگیری کرد.

البته کمک‌های بین‌المللی ارزشمندی نیز در اختیار ونزوئلا قرار داده شده است، از جمله کیت‌های آزمایش بیماری که چین در اختیار ونزوئلا قرار داده است، کادر پزشکی و درمانی کوبا که همراه با محموله‌های دارویی به ونزوئلا رفتند، و نیز تجهیزات و وسایل پزشکی که روسیه برای ونزوئلا فرستاده است. تا اواخر فروردین، میزان ابتلا به کووید-۱۹ در ونزوئلا در حدود ۲۰۰ نفر بود و ۹ نفر نیز جان خود را به خاطر این بیماری از دست داده بودند. در حالی که برای مثال در برزیل، در حدود ۳۱هزار نفر مبتلا و نزدیک به ۲۰۰۰ نفر فوتی گزارش شده است. این ارقام در کلمبیا، کشور همسایهٔ ونزوئلا، به ترتیب در حدود ۳۲۵۰ و ۱۴۵ بود. با وجود این، دولت ونزوئلا درخواست یک وام اضطراری ۵میلیارد دلاری از صندوق بین‌المللی پول کرد که این صندوق با ذکر این دلیل که “روشن نیست” دولت رسمی کشور دست کیست، از دادن این وام ناچیز به ونزوئلا خودداری کرد. ولی آنچه برای نیروهای ترقی‌خواه جهان “روشن است” آن است که این دولت آمریکا، با سیاست‌های خصمانهٔ بی‌وقفه‌اش برای تغییر رژیم قانونی ونزوئلا از راه اِعمال تحریم‌های اقتصادی است که حرف آخر را در صندوق بین‌المللی پول می‌زند و به همین علّت هم وامی به ونزوئلا داده نشد. در حالی که سرمایه‌داری فروپاشی تدریجی خود را شاهد است و ممکن است به هر وسیله و شیوه‌ای برای ادامهٔ حیات خود دست بزند، دولت ترامپ، هم در خودِ آمریکا منافع شرکت‌ها و انتخاب دوبارهٔ خودش به ریاست‌جمهوری را در اولویت بالاتر از سلامت و زندگی آمریکایی‌ها قرار داده است، و هم باعث به خطر انداختن جان و زندگی مردم در کشورهای دیگر می‌شود. البته وزیران امور خارجی کشورهای عضو اتحادیهٔ اروپا به‌درستی از درخواست ونزوئلا برای دریافت کمک مالی از صندوق بین‌المللی پول حمایت کردند. در خودِ آمریکا هم که در حال حاضر بیشترین آمار ابتلا به کووید-۱۹ و مرگ ناشی از آن گزارش شده است، یازده سناتور در نامه‌ای به مایک پومپئو نوشتند که “تحریم‌های آمریکا مانع جریان آزاد و بشردوستانهٔ تجهیزات و وسایل لازم پزشکی شده است حتّی در مواردی که قبلاً استثناهایی منظور شده بود.”

تابستان گذشته، خانم میشل باچله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، تحریم‌های آمریکا علیه ونزوئلا و کشورهای دیگر را نکوهش کرد و هشدار داد که این تحریم‌ها “به آسیب‌پذیرترین بخش‌های جمعیت کشورها” صدمه می‌زند و تأثیری منفی بر “حق مردم در برخورداری از بهداشت و درمان و غذا” دارد. امروزه، با توجه به بحران گستردهٔ کورونای جدید، اثر این تحریم‌ها بیشتر هم شده است. ونزوئلا اگر بتواند به ۷میلیارد پولش دستیابی پید کند که در حساب‌های بانک‌های جهان به خاطر تحریم‌های آمریکا مسدود شده است، مسلماً می‌تواند از آن برای بهبود وضعیت کشور و مقابله با همه‌گیری کووید-۱۹ استفاده کند. امّا انگار این تحریم‌ها هم برای آمریکا کافی نبود. دولت آمریکا برای آوردن فشارِ بیشتر بر ونزوئلا و قطع بیشتر درآمدهای آن کشور، حدود یک ماه پیش اعلام کرد که شرکت بزرگ نفتی روسی به نام روس‌نِفت را به خاطر خرید نفت از شرکت نفت ملّی ونزوئلا تنبیه خواهد کرد، و نیز بر شرکت‌های هندی، چینی، و اسپانیایی فشار آورد که خرید نفت از ونزوئلا را متوقف کنند. در نتیجه، ونزوئلا مجبور شده است منبع اصلی درآمدش را به قیمتی زیر هزینهٔ تولید بفروشد تا بتواند ارز لازم برای خریدهایش را به دست آورد، آن هم در زمانی که قیمت نفت خام جهانی بر اثر رکود اقتصادی جاری، نصف شده است.

آنتونیو گوترش نیز از برداشتن تحریم‌های اعمال شده بر ونزوئلا و کوبا و دیگر کشورها دفاع کرده بود تا این کشورها بتوانند به مواد غذایی، تجهیزات و وسایل پزشکی، و پشتیبانی‌های لازم برای مقابله با کووید-۱۹ دسترسی داشته باشند. او به‌درستی گفت که “الآن زمان همبستگی است نه محروم‌سازی.”

با وجود این، همان‌طور که پیشتر اشاره شد، دولت ترامپ همچنان ونزوئلا را تهدید به تشدید تحریم‌ها می‌کند مگر آنکه دولت ونزوئلا به طرح “گذار دموکراتیک مسالمت‌آمیز” از راه کناره‌گیری مادورو تن در دهد. باید دید که دولت‌های “متمدن” جهان توسعه‌یافته در برابر این تهدید‌های ترامپ برای تغییر رژیم در ونزوئلا و جایزه‌ای که کابوی‌های آمریکایی برای بازداشت نیکولاس مادورو و دیگر مقام‌های ارشد به اتهام قاچاق مواد مخدّر پیشنهاد کرده‌اند، چه موضعی می‌گیرند.

ونزوئلا امروزه در دو جبهه مبارزه می‌کند: علیه کووید-۱۹ و علیه سیاست‌های تجاوزگرانهٔ امپریالیسم آمریکا و ارتجاع سرمایه‌داری داخلی. نیروهای ترقی‌خواه جهان زورگویی و گردن‌کلفتی دولت آمریکا و متحدانش را محکوم می‌کنند و همبستگی خود را با مردم ونزوئلا و دیگر ملّت‌هایی که مورد تهدیدهای این‌چنینی آمریکا و هم‌دستانش قرار دارند، بیش از پیش تقویت می‌کنند. تشدید تحریم‌ها در دورهٔ مقابله با یک همه‌گیری جهانی، جنایت علیه بشر است. دنیای قرن بیست‌ویکم نباید جایگاه این جنایت‌ها و تجاوزها و تهدیدهای ضدانسانی باشد.

حزب تودهٔ ایران نیز همبستگی خود را با پیکار مردم ونزوئلا و نیروهای سیاسی مترقی آن کشور (و همهٔ ملّت‌ها و کشورهای جهان) برای تعیین سرنوشت خود، تعیین نظام سیاسی حاکم بر کشور، و ریشه‌کن کردن فساد و تأمین زندگی شایسته برای همگان، و به‌ویژه زحمتکشان، بر پایهٔ معیارهای دموکراتیک و مردمی ابراز می‌کند. ما سیاست‌های تجاوزکارانهٔ دولت آمریکا و مداخله‌گری این قدرت امپریالیستی و سلطه‌طلب در امور کشورهای دیگر، از جمله ونزوئلا، را محکوم می‌کنیم. ما تلاش دولت آمریکا و متحدان آن را برای “تغییر رژیم” حاکم بر ونزوئلا، به هر بهانه و به هر وسیله‌ای که باشد، محکوم می‌کنیم. در دنیای امروز، احترام گذاشتن به قوانین بین‌المللی مورد پذیرش ملّت‌های جهان، با وجود همهٔ کاستی‌هایی که ممکن است داشته باشند، ضروری است تا از اقدام‌های خودسرانهٔ این یا آن دولت، این یا آن قدرت امپریالیستی و تجاوزگر، جلوگیری شود. در دنیای امروز، نباید گذاشت زور و قلدری جایگزین شیوه‌های مسالمت‌آمیز و قانون‌مداری شود. دنیای دیگری فارغ از استثمار و خشونت سرمایه‌داری ممکن است،‌ و بشر امروزی شایستهٔ برخورداری از زندگی‌ای سالم،‌ شکوفا، و عادلانه است. تلاش برای برقراری چنین دنیایی، پیکاری ارزشمند است.

سایت حزب تودهٔ ایران