عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر بارز جهان عرب در مقاله خود در روزنامه رای الیوم به بررسی علل تلاش غربی ها و در صدر آنها آمریکا برای حل و فصل سیاسی اوضاع یمن و برقراری آتش بس در این کشور بعد از اذعان سعودی ها به قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد رژیم سعودی پرداخت و نوشت: اگر ترور خاشقجی به شیوه ای پلید و خونین یک نکته مثبت داشته باشد, آن هم افزایش احتمال پایان جنگ یمن و بازگشت ثبات و امنیت به این کشور برادر برخوردار از خیل عظیمی ارزش های شجاعت و دلاوری است.

وی افزود: اذعان سران سعودی به دست داشتن در جنایت قتل خاشقجی و افزایش خشم جهانی در قبال آن باعث تنگنای شدیدی برای رژیم سعودی شد و موضع این رژیم در سطح داخلی و خارجی را تضعیف کرد و سران سعودی را از موضع هجومی به لاک دفاعی برد تا آنها به دنبال هر راه و وسیله ای برای گذر از این بحران با هر هزینه مالی یا سیاسی باشند.

عطوان تصریح کرد: به ناگاه جنگ فراموش شده یمن به تیتر اصلی خبرها و اظهار نظرها بازگشت و صداها برای توقف فوری آن و دعوت برای مذاکره با مشارکت طرف های ذیربط برای دستیابی به یک راه حل سیاسی دائم بلند شد. جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا خواهان آتش بس در طول ۳۰ روز شد. مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا نیز با همین رویکرد، از ائتلاف تحت فرماندهی سعودی خواست تا همه حملات هوایی خود به مناطق مسکونی را فوری متوقف کند.

مارتین گریفت فرستاده سازمان ملل در یمن نیز بر تداوم پایبندی خود برای گردهم آوردن همه طرف های یمنی بر سر میز مذاکرات در طول یک ماه تاکید کرد، زیرا گفت وگو تنها راه دستیابی به یک توافق فراگیر است.

فلورنس بارلی وزیر دفاع فرانسه نیز گفت که زمان توقف جنگ در یمن فرا رسیده است. او بحران انسانی و تداوم آن در یمن را بار دیگر محکوم کرد. ترزا می نخست وزیر انگلیس نیز گفت که در تماس با آمریکا برای پیشبرد یک راه حل سیاسی دائم است.

مارک لوکوک دستیار دبیرکل سازمان ملل متحد نیز تاکید کرد که ۱۴ میلیون یمنی در آستانه قحطی قرار دارند و شمار مرگ و میر بر اثر سوء تغذیه یا نبود غذا در بین کودکان – به ویژه در سایه نبود تقریبا کامل نظارت بهداشتی و مقابله با بیماری های واگیردار و در صدر آن وبا- درحال افزایش است.

عطوان نوشت: همه این دولت های غربی و به طور مشخص آمریکایی و فرانسوی و انگلیسی همان هایی هستند که از بارزترین مویدان این جنگ و حامیان تسلیحاتی ائتلاف سعودی به شمار می روند. این دولت ها با نادیده گرفتن اصول و ارزش های حقوق بشر، قراردادهای تسلیحاتی با ریاض بستند که میلیاردها دلار برای آنها درآمد داشت. اما آنچه باعث شد که این دولت های حامی ریاض از این مواضع شرم آور خود عقب نشینی کنند، طولانی شدن جنگ و نزدیک شدن آن به آغاز پنجمین سال خود بدون رسیدن به هیچ یک از اهدافش بود.

این نویسنده عرب خاطرنشان کرد: ما از روز اول و از اولین حمله هوایی ائتلاف سعودی، علیه این جنگ موضعگیری کرده و با اطمینان کامل ناکامی و شکست این جنگ را پیش بینی کردیم. این درحالی بود که بسیاری با ما هم نظر نبودند و پیش بینی می کردند که با توجه به اختلاف شدید موازنه قوا جنگ در طول چند هفته به نفع ائتلاف سعودی یکسره شود.

وی افزود: ما شکست این جنگ را پیش بینی کردیم، زیرا از ملت یمن و تاریخ سرشار از دلاوری و پیروزی های آنها و شکست هایی که به امپراطورهای متجاوز – با هر توان و جبروتی- وارد کردند، آگاهی داریم. عبدالعزیز بن عبدالرحمن آل سعود در گذشته درایت داشت که از دو فرزندش سعود و فیصل خواست تا فوری بازگردند و یک ساعت در خاک یمن باقی نمانند. او به عبدالله فیلبی مشاورش که مخالف این اقدام بود گفت “ساکت شو، تو یمن را نمی شناسی.. یمن گورستان متجاوزان است”. جای تاسف است که کسی که آتش این جنگ را روشن کرد، تاریخ نخواهنده است و دانش جغرافیایی ندارد. منظورمان تاریخ یمن و موقعیت جغرافیایی آن و به ویژه بافت جمعیتی این کشور است.

این نویسنده تصریح کرد: مسئولان آمریکایی که ناگهان درخصوص جنگ یمن از خواب بیدار شدند و خواهان پایان دادن به آن در روزهای معدودی هستند؛ این خواسته را برای جلوگیری از ریخته شدن خون ملت یمن مطرح نکرده اند، بلکه آنها به دنبال راهی برای بیرون کشیدن ائتلاف تحت فرماندهی سعودی از این تله ای هستند که وجهه این ائتلاف را در جهان ویران کرده و ثروت هایش را به باد داده است و درحال به بار آوردن نتایج معکوسی است که بارزترین آن، گسست عربستان و برهم خوردن امنیت و ثبات آن و فرسایش مالی این کشور و ویرانی اقتصاد آن و اقتصاد هم پیمان اماراتی اش به خاطر موشک های ارتش و کمیته های مردمی یمن است که بسیار دقیق به هدف اصابت می کند. جنگ علیه یمن ماهیانه ۹ میلیارد دلار برای ائتلاف سعودی هزینه دارد.

عطوان افزود: شاید درخصوص درصد نسبت دادن “تکاپو” برای توقف جنگ علیه یمن به ترور خاشقجی و تبعات آن برای عربستان اندکی مبالغه کرده باشیم اما درصد اعظم این تکاپو را به خاطر ملت یمن می دانیم که با سرسختی تمام برای دفاع از سرزمین، عزت و کرامت و تاریخ خود مبارزه کرده است و اگر این پایداری و استقامت دلاورانه نبود، این جنگ تقریبا چهار سال ادامه نمی یافت. این واقعیتی است که به هیچ وجه نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

وی تصریح کرد: ما اعتقاد راسخ داشته ایم که ائتلاف سعودی و امارات در این جنگ شکست خورده است، زیرا به طور کلی از کنترل شهر الحدیده یمن – با وجود چند ماه نبرد و حملات هوایی و زمینی و به کارگیری همه نیروهای زمینی- ناتوان شد.

عطوان تاکید کرد: ما همچنان در کنار یمن در مقابله با این تجاوزگری خواهیم ایستاد تا پایان یابد و یمن به صلح و ثبات خود بازگردد و وقتی از اهالی یمن که ریشه در تاریخ دارند، سخن می‌گوییم، فکر نمی‌کنیم که تحقق این امید و آرزو دشوار باشد.

تسنیم