فاتح مهمت ماچ اوغلو از سوی حزب کمونیست ترکیه در سال ۲۰۱۹ / ۱۳۹۸ بهمقام شهردار شهر “درسیم” انتخاب شد. شهر “درسیم”- مرکز تاریخی مقاومت در برابر دولت مرکزی در آنکارا- با ۷۰ هزار نفر جمعیت در منطقهای کوهستانی در شرق ترکیه واقع است. او پیش از این شهردار ناحیهٔ کوچکتر “اواچیک” بود، منطقهای که او با اجرای روشهایی تعاونی و اجتماعی در کشاورزی، کمک به یارانههای خدمات اجتماعی مانند حملونقل رایگان را موجب شد. فاتح مهمت درحالحاضر نخستین کمونیستی است که در مقام شهردار یک مرکز بزرگ در ترکیه فعالیت میکند.
پرسش: پس از پیروزی در انتخابات سال ۲۰۱۹/ ۱۳۹۸ در مورد اثبات این امر که یک شهر را با مدلی سوسیالیستی میتوان اداره کرد صحبت کردید. در زمینه کشاورزی تعاونی، حملونقل رایگان، و شفافیت بودجه چه پیشرفتهایی داشتهاید؟
پاسخ: ما درواقع درحال انجام کار در همه این زمینهها هستیم. اجرای ایدههای سوسیالیستی در نظامی سرمایهداری دشوار است. بااینحال، در جهانی که در آن استثمار وحشیانه وجود دارد ما تلاش میکنیم تا نیاز به سوسیالیسم را با ایجاد دولتی محلی و افرادی مسئول توضیح دهیم. این بهمعنای سازماندهی فرایندهایی تولیدی است که با شرایط تعیین شده از سوی انحصارها مطابق نبوده و کالاهایی را تولید میکنند که نیازهای محلی را برآورده کرده و ما میتوانیم مازاد تولید را به مناطق دیگر انتقال داده تا به پیشرفت آنها کمک کنیم. ما محافظ طبیعت هستیم. ما از آب محافظت میکنیم. ما از آبوهوا، خاک، و تمام زیستگاههای حیات وحش در برابر غارت سرمایهداری محافظت میکنیم. اینکه میگوییم آب فروخته نمیشود و حق مردم است، نمادی از تجارت ستیزی ماست.
ما همچنین درحال ایجاد فرهنگ مدیریت اجتماعیای مشترک در برابر فردگرایی سرمایهداری هستیم. یک بخش کلیدی کار ما شفافسازی در زمینه همه درآمدها و هزینهها در همه امور شهرداری است. پاسخگویی عمومی امری ضروری است. درحالی که سرمایهداری یک درخت را در صورتی که نتواند از آن بهره ببرد قطع میکند، ما برای محافظت از درخت و جنگل تلاش میکنیم.
پرسش : برای خودکفایی اقتصادی منطقهتان چه اقدامهایی میکنید؟
پاسخ: ما زمانی میتوانیم به پرسش شما پاسخ دهیم که به هدفمان که داشتن حکومتی انقلابی و سوسیالیستی در همه ۸۱ استان کشور است رسیده باشیم. ما هماکنون در تلاشیم تا روشهای تولیدی را با نیازهای اساسی مانند آموزش، بهداشت، تغذیه، مسکن، حملونقل، اینترنت، و علوم ارتباطات توسعه دهیم. ولی بعید بهنظر میرسد که بتوانیم منطقهمان را به خودکفایی برسانیم. دهها نهاد وجود دارند که خارج از مسئولیت ما هستند. ما مسئول فرمانداری شهر، مناطق عمومی، آموزشوپرورش ملی، مدیریت کشاورزی، خدمات روستایی و اداره آب نیستیم. ما تنها یکی از این نهادها هستیم. برآوردن همه این نیازها بدون مدیریتی فراگیر ممکن نیست. ولی ما سعی خواهیم کرد که با انجام کارهایی فراتر از مسئولیتهای رسمی دولتهای محلی این موارد را به پیش ببریم.
پرسش: روش مدیریت شما با شهرداران پیشین چه تفاوتهایی دارد؟
پاسخ: برخلاف مدیریتهای پیشین، ما فکر نمیکنیم که خدماتدهی به تعمیر پیادهروها محدود میشود. این وظیفه شهرداری است و در دوره ما نیز مانند گذشته انجام میشود. برای ما تفاوت موضوع در صداقت و نه دروغگویی به مردم است. مسئله ما در کشاورزی گسترش بهترین شیوه تولید به همه جامعه است. آنچه طرح سوسیالیستی ما را متمایز میکند ارائه این روش برای همگان است: تأمین حملونقل، آب، اینترنت ارزان یا رایگان. ما در پی رقابت با دیگران نیستیم. کارهای خوبی پیش از ما انجام شده است ازجمله مطالعات در زبانهای محلی مردم. ما این مسائل را مهم و ارزشمند میدانیم. آنچه برنامه ما را متمایز می کند متمرکز کردن آن بر نیازهای اجتماعی است.
پرسش: واکنش مردم شهر شما چه بوده است؟
پاسخ: واکنشهای منفی بیشتر از سوی نیروهای مخالف سیاسی صورت گرفته است. آنچه واقعاً برای ما مهم است ارزیابی پیامد سیاستهای ما در بلندمدت است. برای نمونه حمل و نقل را در نظر بگیرید. مردم پیش از این تا شش لیر ترکیه پرداخت میکردند ولی اکنون یک لیر می پردازند. مردم چه زمانی متوجه تفاوت خواهند شد؟ زمانی که دولت دیگری پنج لیره هزینه بگیرد. هزینه آب نیز به همین گونه است. آب نباید فروخته شود. هنگامی که دولت بعدی هزینه را افزایش دهد مردم متوجه خواهند شد. انجام هر عمل بر دورهٔ بعد تاثیر خواهد گذاشت. بااینهمه، اکنون میخواهیم به شهرداریهای دیگر فشار بیاوریم تا از این روند پیروی کنند. ولی بگذارید بگویم که درحال حاضر یک نتیجه مثبت وجود داشته است. حداقل پس از درسیم و اواچیک بسیاری از شهرداریها انجام کارهایشان را از طریق تعاونیها و انجمنها و نه از طریق انحصارهای بزرگ آغاز کردهاند.
پرسش: چالشها و موانع اصلی با رژیم بیشازپیش تهاجمی اردوغان چیست؟
پاسخ: هرگز نمیتوان در شرایط تسلط سرمایهداری جهانی آزاد و بدون چالش داشت. قوانین علیه شما هستند. ما پیش از انجام هرگونه فعالیتی با موانع زیادی همچون تأمین بودجه، تصویب پروژهها، و احراز صلاحیت برای جلب سرمایهگذاریهای خارجی روبرو هستیم. در حوزههایی که مایل به کار هستیم امکان همکاری ما با دستگاهها و نهادهای عمومی مختلف میتواند از سوی استاندار مسدود شده و پروژههای ما از بودجه مرکزی محروم شوند. نظام کنونی با رئیسجمهور حاکم فعلی ظالمانه است. ولی مشکل واقعی به خود نظام سرمایه داری/امپریالیستی مربوط میشود. این امر در سراسر جهان یکسان است، خواه در ونزوئلا، ژاپن یا در روسیه پوتین.
به رهبران آمریکا نگاه کنید. همه آنان سیاستهایی بهنفع سرمایهداری را اجرا میکنند. در ترکیه با عمیقتر شدن بحران اقتصادی دولت کنترلهای نظامی و پلیسی بیشتری را اعمال میکند. همه این فضا و زمینه سیاسی علیه ماست. در دوران دولتهای حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی حتی اگر سرکوب کردها، علویها، جوانان، و زنان را هم نادیده بگیریم فشار بر جنبشهای دموکراتیک بهشدت افزایش یافته است.
به مناقشات اخیر در مورد توافقنامه ۲۰۲۲ / ۱۴۰۱ استانبول و نحوهٔ توزیع غلات نگاه کنید. همه اینها نشان دهنده ظلم سیستماتیک در داخل ترکیه است. ما از سوی دیگر با سرکوب جهانی سرمایهداری مواجه هستیم. اینها همه در برابر افرادی مانند ما که برای سیاستهای دموکراتیک، انقلابی، و میهنپرستانه مبارزه میکنند در پی ایجاد موانع هستند.
پرسش: پس از پیروزی در انتخابات چگونه درحالی که از یک طرف از جانب حامیان دولت عدالتوتوسعه و مخالفان آتاتورکیست در طرف دیگر و افزایش ناسیونالیسم در همهجا روبرو بودید به موفقیت دست یافتید؟ کار کردن در چنین فضایی تا چه اندازه مشکل است؟
پاسخ: همه با هم مرتبط هستند. سیستم با ایجاد تفرقه از خود محافظت میکند. یک طرف خود را ملیگرا میخواند، دیگری خود را مذهبی میخواند و هر کدام میخواهند با اصول خود کشور را اداره کنند. ولی ما میگوییم همه اینها عاملها و ابزار استثمار و درنهایت در خدمت سرمایه و انحصارها هستند و چیزی به مردم عرضه نمیکنند. نیروی کار نادیده گرفته میشود، کارگران استثمار میشوند، و زنان به کنج خانهها پس رانده میشوند. آنان با بهبند کشیدن دموکراتها، انقلابیون، و روشنفکران، به سرکوبگری ادامه میدهند. دقیقاً در این برهه است که نیاز به سوسیالیسم برای تودهها آشکار شده و مورد احترام و قدردانی قرار میگیرد. امروز در درسیم و اواچیک حدود ۸۰ میلیون نفر از ۸۵ میلیون نفر مردم ترکیه را در کنار خود احساس میکنیم.
پرسش: نظر شما دربارهٔ فضای عمومی سیاسی در ترکیه چیست؟
پاسخ: بد. تا سه سال پیش مردم میتوانستند دو غذای مختلف یا دو نوع میوه مختلف را در یک وعده غذایی بخورند، ولی حالا نمیتوانند. حق کار از مردم سلب شده است. هر نوع مخالفتی سرکوب میشود. این فضا باعث رنجش و ناراحتی میشود. ما چهل پنجاه سال پیش اخطار کردیم که چنین اتفاقهایی خواهد افتاد. مارکس در ۱۵۰ سال پیش و انقلاب اکتبر در سال ۱۹۱۷/۱۲۹۶ [۱۰۵ سال پیش] این موضوع را بیان کردند. سوسیالیستها همیشه در برابر سیستم حاکم کنونی ایستادهاند. حکومت گاهی با دادن امتیازی به مردم عقبنشینیای میکند. ولی این کار را با هدف استثمار بیشتر مردم انجام میدهد. کارخانهها را باز میکنند و وانمود میکنند که کار خوبی برای مردم میکنند. ولی همچنان به انباشت ثروت از راه استثمار ادامه میدهند. این حالوهوای کنونی ترکیه است.
«نامۀ مردم»