پل رودخانه خداآفرین و پلکان دژپارت در منطقه بازفت قرار دارد که عشایر این منطقه باید برای عبور از آن استفاده می‌کنند، این مسیر صعب‌العبور برای تردد انسان و حیوان بسیار خطرناک است و امکان سقوط به دره و رودخانه وجود دارد، اما عشایر برای کوتاه شدن زمان کوچ از آن استفاده می‌کنند تا به روستای گزستان است.

تجربه همراهی با عشایر در مسیر کوچ

کوچ با عشایر تجربه‌ نابی است که نصیب هر کسی نمی‌شود بنابراین خانه‌های سرد شهر را رها و با مردمانی از آفتاب همراه می‌شوم، می‌روم تا بخشی از این آئین دیرین بختیاری را با زبان قلم به تصویر بکشم.

عشایر چهارمحال و بختیاری بنا بر رسم آبا و اجدادی از سه مسیر در اردیبهشت وارد استان شده و در مناطقی از شهرستان اردل و کوهرنگ ساکن می‌شوند، معمولا مسیر حرکت خود را تغییر نمی‌دهند و مسیر کوچ آن‌ها ثابت است، یکسری از عشایر از سمت بازفت و گزستان وارد شهرستان کوهرنگ می‌شوند و مسیر صعب‌العبوری را برای رسیدن به محل اسکان طی می‌کند و معمولا طی کردن این مسیر حدود ۲۰ روز به طول می‌انجامد.

برخی از عشایر در طول سال‌های اخیر برای حمل وسایل و دام خود از خودرو استفاده می‌کنند، اما تعدادی دیگر به علت نداشتن تمکن مالی کوچ به شیوه‌های گذشتگان خود را انتخاب می‌کنند که کوچ به این شیوه و عبور از روی رودخانه‌های خروشان و مناطق صعب‌العبور مشقت‌های بسیاری را برای آن‌ها به همراه دارد.

حرکت در مسیری با قدمت ۵۰۰ سال

پل رودخانه خداآفرین و پلکان دژپارت در منطقه بازفت قرار دارد که عشایر این منطقه برای عبور از آن استفاده می‌کنند، در بخشی از مناطق این رودخانه شدت آب بسیار بالا است، بخشی از کوه مجاور رودخانه بازفت در سال‌های قبل بر روی رودخانه ریزش کرده و عشایر با تراشیدن بخشی از این کوه مسیر مال‌رویی را برای بردن گوسفندان خود ایجاد کرده‌اند که قدمتی حدود ۵۰۰ سال دارد.

این مسیر صعب‌العبور برای تردد انسان و حیوان بسیار خطرناک است و امکان سقوط به دره و رودخانه وجود دارد، اما عشایر برای کوتاه شدن زمان کوچ از آن استفاده می‌کنند تا به روستای گزستان و محلی که عمق رودخانه کمتر است برسند و بتوانند با قایق‌های ساخته شده از مشک پوستی دام خود را از رودخانه عبور دهند.

یکی از عشایر بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: اگر مسئولان پلی را بر روی این رودخانه بسازند، ما می‌توانیم دام و وسایل خود را به راحتی از آن رد کنیم.

وی گفت: متأسفانه کوچکترین بی‌احتیاطی در مسیر حرکت می‌تواند موجب تلفات انسانی و مالی شود.

این پیرمرد عشایری بیان کرد: به علت بالا بودن کرایه ماشین من نمی‌توانم دام خود را با ماشین منتقل کنم.

مسیر به اندازه‌ای باریک بود که حتی حمل یک کوله‌پشتی کوچک نیز در این مسیر بسیار سخت بود، باید تمام تلاش خود را بکار می‌بردی که تعادل خود را حفظ کنی، کوچکترین اشتباه در طول مسیر مساوی با پرت شدن به ته دره‌ای عمیق بود. بالاخره عبور از این مسیر افسانه‌ای ۵۰۰ ساله با تمام دلهره به پایان رسید، تا چشم کار می‌کرد مراتع سر سبز و بکر دیده می‌شود، با خود فکر می‌کنم که عبور و دیدن این مناظر ارزش تحمل سختی سفر را دارد یا خیر؟

موضوع ساخت این پل که تا حدودی می‌تواند سختی‌های کوچ را کم کند از مسئولان اداره‌کل امور عشایر چهارمحال و بختیاری که در مسیر ما را همراهی می‌کردند جویا شدم.

‌یحیی حسین‌پور مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری در خصوص وضعیت کوچ عشایر به استان، اظهار کرد: بخشی از عشایر از ۲۰ اردیبهشت وارد منطقه بازفت در شهرستان کوهرنگ می‌شوند.

وی ادامه داد: این عشایر از پل خداآفرین در مرز بین شهرستان اردل و کوهرنگ که یک مسیر بسیار صعب‌العبور است وارد این منطقه می‌شوند، صعب‌العبور بودن منطقه موجب می‌شود هرساله عشایر تلفاتی نیز داشته باشند زیرا مسیر بسیار باریک است و یک نفر بیش‌تر نمی‌تواند هم‌زمان از این مسیر رد شود.

حسین‌پور توضیح داد: بر روی رودخانه در منطقه بادره در صدد ساخت پلی برای عبور عشایر هستیم و کارگاه ساخت این پل در حال تجهیز کارگاه است.

شیرینی همراهی با عشایر در مسیر کوچ

روزی کاملا متفاوت و سخت با همراهی عشایر کوچ‌رو طی شد، شاید این همراهی نصفه و نیمه به من فهماند که زندگی در بین این مردمان باوجود تمامی مشکلات، شیرینی‌هایی را نیز دارد که شاید در هیچ‌کدام از هتل‌های لاکچری، مراکز تفریحی و توریستی گران‌قیمت نتوان آن را پیدا کرد، مسیر حرکت عشایر به روستای گزستان در حالی طی شد که تجربه ترس در لحظه به لحظه آن حس می‌شد، شاید این هیجان را در هیچ‌کجای دنیا نتوان به طور واقعی لمس کرد.

دل کندن از این مردمان بسیار سخت بود، مردمانی که با کمترین امکانات مهمان‌نوازترین آدم‌های روی زمین هستند، غریبه و آشنا برای آن‌ها فرقی ندارد و مردم عشایرنشین به بهترین نحو از مهمان خود پذیرایی می‌کنند.