کمپین حقوق بشر در ایران با انتشار گزارش مبسوطی نشان داده که از زمان امضای منشور حقوق شهروندی موارد نقض حقوق بشر در ایران افزایش چشمگیری یافته است.

کمپین خواهان دادن اجازه ورود به گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل شده است.

در گزارش مفصلی که روز چهارشنبه (۲ مه / ۱۲ اردیبهشت) از سوی کمپین حقوق بشر در ایران منتشر شده تحولات این حوزه پس از انتشار منشور حقوق شهروندی حسن روحانی، رئیس جمهور، مورد بررسی قرار گرفته است.

در این گزارش ۲۸ صفحه‌ای که به زبان انگلیسی منتشر شده، نشان داده می‌شود که علیرغم وعده‌های رئیس جمهوری ایران مبنی بر بهبود وضعیت حقوق بشر در کشور شرایط بدتر شده است.

این گزارش بر مبنای تعداد زیادی مصاحبه تهیه شده که در فاصله سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶ با ده‌ها تن از فعالان مدنی، روزنامه‌نگاران، وکلا و شخصیت‌های فعال سیاسی انجام گرفته است. همچنین در این گزارش به اظهارات مقامات دولتی و بررسی موشکافانه پرونده‌های مرتبط با نقض حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.

منحرف کردن افکار عمومی از وضعیت اسف‌بار حقوق بشر

به گفته هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران منشور حقوق شهروندی حسن روحانی “تنها به عنوان پوششی عمل کرده که در زیر آن وضعیت حقوق بشر در ایران رو به وخامت گذاشته است.”

منشور حقوق شهروندی روحانی در ۱۲۰ ماده تنظیم شده که در آن بر “حقوق اولیه انسان” و “زندگی شایسته انسان” از جمله “حق برخورداری از آب بهداشتی٬ غذای مناسب٬ خدمات درمانی٬ آزادی بیان٬ دسترسی به اطلاعات و فضای مجازی و حق تشکل و راهپیمایی” تاکید شده است.

این منشور در آغاز دوره ریاست جمهوری حسن روحانی تدوین و پیش‌نویس آن به بحث گذاشته شد. روحانی در همایش امضا و ابلاغ این منشور (۲۹ آذر ۹۵/ ۱۹ دسامبر ۲۰۱۶) دولت را موظف دانست که “حق حیات٬ برخورداری از کرامت انسانی و عدالت را برای همه شهروندان اعم از ایرانیان داخل و خارج، فارغ از نژاد و قومیت و باورمذهبی و سن و جنس” فراهم کند.

روحانی گفته بود‌: «منشور حقوق شهروندی را برای تماشا، تبلیغات و انتخابات ننوشتیم بلکه آن را نوشتیم تا مردم احساس امنیت و آزادی کنند».

در گزارش جدید کمپین حقوق بشر در ایران به پرونده‌های زیادی از جمله پرونده ده‌ها تن از کسانی که در تجمعات مسالمت‌آمیز سال گذشته دستگیر شدند و همچنین پرونده زندانیانی مانند نرگس محمدی فعال مدنی، عبدالفتاح سلطانی وکیل مدافع حقوق بشر، احمدرضا جلالی، محقق دانشگاه و دیگر بازداشت‌شدگان اشاره شده است.

در گزارش این کمپین آمده است که حسن روحانی نتوانسته بر روند اسف‌بار نقض حقوق بشر در ایران تأثیر بگذارد و وزارت اطلاعات دولت به صورت مستقیم در جریان بازجویی‌ها و “نقض موارد دادرسی عادلانه” زندانیان نقش داشته است.

در گزارش کمپین همچنین با اشاره به موارد مشخص به نقض حقوق فعالان کارگری، فعالان حوزه زنان، و اقلیت‌های مذهبی و نوکیشان مسیحی اشاره شده است.

مانور تبلیغاتی روحانی

در گزارش سالانه دیده‌بان حقوق بشر نیز که در ژانویه سال میلادی جاری منتشر شد درباره وضعیت این حقوق در جهان آمده بود که روحانی نتوانسته در مقام رئیس جمهوری ایران جلوی نقض‌ها و کمبودها در زمینه رعایت حقوق بشر در ایران را بگیرد.

دیده‌بان حقوق بشر در گزارش خود به این نکته اشاره کرده بود که “بخشی از موفقیت روحانی در پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به مانور و تبلیغاتی برمی‌گشت که او روی مشکلات و کمبودهای مربوط به حقوق مدنی و حقوق بشر انجام داد.”

به گفته هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر: «اگر روحانی می‌خواهد اثری بر روی وضعیت حقوق بشر در ایران داشته باشد، پیش از هر چیز باید اول بر وزارت اطلاعات خود تسلط داشته باشد که نقش کلیدی در دستگیری‌های غیرقانونی و آزار و اذیت فعالان حقوق بشر دارد.»

قائمی همچنین معتقد است: ‌«تا وقتی که مردم ایران بتوانند نظرات و اختلافات خود را آزادانه بیان کنند، سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی براساس قانون عمل کنند و قوه قضاییه از اجرای قانون حفاظت کند، هیچ منشوری، یا هیچ خوانشی از این حقوق، نمی‌تواند وضعیت حقوق بشر در ایران را بهبود ببخشد».

در گزارش کمپین حقوق بشر در ایران از جمله به این نکته اشاره شده که از زمان امضای منشور حقوق شهروندی روحانی وضعیت حقوق بشر در تمام زمینه‌های اصلی “از جمله حق آزادی بیان، آزادی انجمن‌ها، تجمع و تظاهرات و رفتار منصفانه از طریق سیستم قضایی مستقل و محاکمه عادلانه، رو به وخامت گذاشته است.”

در این گزارش از کشورهایی که با ایران بر سر مسائل حقوق‌بشر گفت‌وگو می‌کنند خواسته شده است که در دیدار با مقامات ایرانی از آنها بخواهند که قدم‌های مشخصی را برای طرح مسائل حقوق بشر در ایران بردارند.

کمپین حقوق بشر همچنین از جامعه بین‌المللی درخواست کرده که درباره اجازه ورود گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل به ایران برای بررسی وضعیت حقوق بشر در این کشور پافشاری کند.

صدای آلمان