وزرای خارجه اتحادیه اروپا دوشنبه ۲۱ مارس در بروکسل گردهم آمدند تا درباره تحریم‌های جدید علیه روسیه تصمیم گیری کنند. اولین گمانه زنی ها نشان می‌داد که هدف اصلی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا تحریم «نفت و زغال سنگ» روس‌هاست.

به گزارش یورونیوز؛ بیشترین وابستگی اتحادیه اروپا به گاز وارداتی روسیه است به همین دلیل وزرای خارجه فعلا قصد ندارند در بحبوحه جنگ اوکراین گاز صادراتی این کشور را تحریم کنند. البته پس از جلسه وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، معلوم شد که آنها برای تحریم نفت روسیه آماده نیستند. اختلافات شدید در جلسه دوشنبه کسب یک توافق در این باره را دست کم به جلسه بعدی این وزرا موکول کرد.

یکی از مهم ترین تحریم هایی که اتحادیه اروپا علیه دولت روسیه در روزهای گذشته انجام داده است، مسدودکردن دارایی‌های بانک مرکزی این کشور است.

عدم اشتراک کشورهای عضو بر تحریم نفت خام و زغال سنگ وارداتی روسیه

گفته می شود که مهم ترین کشورهای عضو اتحادیه اروپا که با تحریم فوری نفت خام روسیه مخالفت کرده‌اند «هلند و آلمان» هستند. وزرای خارجه این کشورها گفته اند که تحریم فوری واردات نفت روسیه شوکی به اتحادیه اروپا وارد خواهد کرد که جبران آن در کوتاه مدت امکان نخواهد داشت.

«آنالِنا بِربوک»، وزیر خارجه آلمان به خبرنگاران گفت: «مسئله تحریم نفتی روسیه این نیست که ما آن را می‌خواهیم یا نه، ​​بلکه مسئله این است که چقدر به نفت این کشور وابسته هستیم». وی تاکید کرد که آلمان وبسیاری دیگر از کشورهای اتحادیه اروپا نمی‌توانند ناگهان تصمیم به قطع واردات نفت روسیه بگیرند.

او گفت: « اگر می توانستیم بصورت خودکار این کار را انجام دهیم مطمین باشید در این زمینه شک نمی‌کردیم.»

پیش از جلسه وزرای خارجه ۲۷ کشور عضو، بسیاری از تحلیلگران و دیپلمات ها هشدار داده بودند که «تحریم انرژی های فسیلی وارداتی روسیه» یکی از پیچیده ترین تصمیم های اتحادیه اروپا خواهد بود.

به نظر می‌رسد بسیاری از کشورهای عضو، تحریم انرژی‌های فسیلی روسیه را «خط قرمز» سیاست‌های خارجی گذاشته‌اند. این کشورها می‌گویند در صورت تحریم، امکان دارد اقتصاد ملی آنها دچار شوک و بحران بی‌سابقه شود.

درباره تحریم زغال سنگ روسیه هم اشتراک نظر زیادی وجود ندارد. برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا ازجمله، آلمان و لهستان و دانمارک می گویند که قطع واردات زغال سنگ روس برای آنها خط قرمز است و در وضعیت موجود اقتصادی نمی‌توان تن به آن بدهند.

ولادیمیرپوتین بارها در هفته های اخیر اروپا را تهدید کرده که درصورت توافق بر سر چنین تحریم‌هایی مسکو خط لوله گاز را به اروپا خواهد بست. رئیس جمهوری روسیه چون میزان وابستگی اتحادیه اروپا به گاز روسیه را می‌داند از این تهدید به عنوان یک «عامل بازدارنده بالقوه» بهره می برد. بدین ترتیب در جلسه وزرای خارجه اتحادیه اروپا، برخلاف وعده های پیش از جلسه هیچ توافقی بر سر تحریم ورود حامل انرژی فسیلی روسیه، نفت و زغال سنگ بدست نیامد.

آیا تحریم‌های دوره‌ای اتحادیه اورپا علیه روسیه تاثیرگذار بوده‌اند؟

اتحادیه اروپا از زمان آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، در ۲۴ فوریه تا امروز چهار دوره تحریم علیه روسیه اعمال کرده است، تحریم‌هایی که گام به گام شدیدتر و سخت‌تر شدند.

در درجه اول، هدف اصلی تحریم‌ها افراد حقیقی و حقوقی و بانک‌های روسیه قرار گرفتند. صدها فرد از جمله ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه او و الیگارش‌های بخش فولاد، از جمله رومن آبراموویچ، مالک چلسی هدف قرار گرفتند.

اتحادیه اروپا، همچنین صادرات هر کالایی را که می‌تواند مورد استفاده ارتش روسیه واقع بشود ممنوع کرد. همزمان صادرات محصولات لوکس به روسیه قدغن شد.

با این حال همچنان بسیاری از شرکت های بزرگ تولید و توزیع مواد غذایی اروپایی چون «نستله» و «اوشان» نمایندگی های خود در روسیه را نبسته اند. شرکت فرانسوی توتال هم همچنان به انجام تعهدات گازی و نفتی خود در خاک فدراسیون روسیه مصر است. اصراری که برای مقر این شرکت در پاریس گران تمام شد و گروه‌های حقوق بشری و محیط زیستی درب ورودی مقر توتال در پاریس را مورد هجمه قرار دادند.

وابستگی شدید اتحادیه اروپا به انرژی‌های فسیلی روسیه

به جز این تحریم ها، اروپا تاکنون به مهم ترین منبع درآمد روسیه یعنی فروش انرژی های فسیلی حمله نکرده چرا که اتحادیه اروپا به شدت به روسیه برای تامین انرژی خود متکی است. فرآورده‌های نفتی و گازی بطور میانگین یک سوم اقتصاد وارداتی اتحادیه اروپا را در بر می‌گیرند.

سوخت‌های فسیلی جامد، مانند زغال سنگ هم ۱۲.۷ درصد از ترکیب انرژی وارداتی اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهند.

به معنای دیگر مسکو بیش از ۴۰ درصد صادرات گاز به اتحادیه اروپا، ۲۷ درصد واردات نفت خام و ۴۶.۷ درصد واردات سوخت‌های جامد مانند زغال سنگ را دراختیار دارد. البته پس در هفته‌های اخیر، پس از جنگ روسیه به اوکراین، کشورهای اروپایی تصمیم گرفته‌اند تا پیش از پایان سال ۲۰۲۲ خود را از واردات سوخت های فسیلی روسیه مستقل کنند.

آمارهای رسمی نشان می دهند که اتحادیه اروپا از ابتدای حمله روسیه به اوکراین، ۱۶.۸ میلیارد یورو به روسیه بابت سوخت های فسیلی پرداخت کرده است.

تحریم گام به گام روسیه بی‌نتیجه است

سیمونه تاگلیاپیترا، کارشناس ارشد اندیشکده بروگل، به یورونیوز می گوید که « دوره‌های تحریمی اتحادیه اروپا که قرار است گام به گام درآمدهای روسیه ولادیمیر پویتن را کاهش بدهند» در نهایت بر اقتصاد این کشور در کوتاه مدت نتیجه‌ای نخواهند داشت و «باعث نمی‌شود تا روسیه دست از تهاجم در اوکراین بکشد.» به گفته این تحلیلگر تنها «یک تحریم فوری جهانی» می‌تواند درآمدهای کاخ کرملین را به شدت کاهش دهد که «البته بعید است دولت چین کمونیست، دومین ابرقدرت اقتصادی جهان، با این تحریم‌ها موافقت کند.»

به گفته سیمونه تاگلیاپیترا، کارشناس ارشد اندیشکده بروگل «اتحادیه اروپا باید رویکرد هوشمندانه تری» در پیش بگیرد. مثلا به جای تحریم کامل واردات سوخت روسیه، بابت واردات از این کشور مالیات بگیرد. به این ترتیب شهروندان اروپایی ضرر نمی‌کنند و اقتصاد ۲۷ کشور عضو با بحران مواجه نمی‌شود.

هشدار روسیه درباره تحریم انرژی‌های فسیلی این کشور

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین بار دیگر روز دوشنبه هشدار داد که «تحریم انرژی های فسیلی روسیه تاثیری بسیاری جدی روی بازار جهانی نفت خواهد گذاشت.» سخنانی که تاکنون به حقیقت تبدیل شده و دست کم در اروپا با افزایش تصاعدی قیمت بنزین و گازوئیل روبرو بوده‌ایم. افزایشی که باعث تظاهرات و اعتصاب در بخش هایی از اروپا شده است.

کمتر از ۴ هفته از جنگ اوکراین در روسیه می‌گذرد با این حال این ارتش روسیه است که به پیشروی در شهرهای مختلف اوکراین ادامه می‌دهد.

هرچند کاخ کرملین در این راه تلفات جانی و مالی زیادی متحمل شده است و مقاومت دولت اوکراین در برابر تهاجم روسیه ادامه دارد، اما هنوز تحریم‌های شدید اقتصادی اتحادیه اروپا و ایالات متحده علیه کاخ کرملین، و شخص ولادیمیر پوتین،‌ روسیه را برای پایان این تهاجم قانع نکرده‌اند.

برخی از دیپلمات ها در بروکسل، پایتخت اتحادیه اروپا، بر این باورند که شاید رهبران ۲۷ کشور عضو باید تصمیماتی جز تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه اتخاذ کنند.