سخنرانی وزیر خارجه روسیه در اتحادیه عرب چند روز بعد از نشست جده و نشست سه جانبه تهران حامل پیام‌های متعددی به ویژه برای غرب و آمریکا و اسرائیل است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، در شرایطی که طبق شاخص‌های موجود و به گفته بسیاری از ناظران و کارشناسان، سفر منطقه‌ای «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا به منطقه با شکست مواجه شد و او به هیچ یک از اهداف خود در این سفر نرسید، اوایل هفته جاری «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه با سفر به قاهره، در جمع نمایندگان کشورهای عربی در اتحادیه عرب به سخنرانی پرداخت. این سفر مقام روسی در پی نشست آستانه در تهران که با حضور رؤسای جمهور ایران، ترکیه و روسیه برگزار شد، انجام گرفت و بسیاری آن را حامل پیام‌هایی به ویژه برای غرب و آمریکا و اسرائیل می‌دانند.

در همین راستا روزنامه فرامنطقه‌ای رای‌الیوم در یادداشتی به بررسی ابعاد و پیام‌های تحولات اخیر در سطح مواضع کشورهای عربی و حضور وزیر خارجه روسیه در اتحادیه عرب پرداخته و نوشت، سخنرانی سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه از تریبون اتحادیه عرب در روز یکشنبه، نقطه عطف بزرگی را در موضع عربی، نه تنها در قبال بحران اوکراین، بلکه در برخورد با ائتلاف‌های بین‌المللی کنونی و گرایش تدریجی به سمت محور نوظهور روسی-چینی و جدایی تدریجی از هژمونی آمریکا نشان می‌دهد.

رای الیوم افزود، اگر با بازخوانی مقدماتی خود از تغییرات راهبردی سریع در منطقه به این گفتمان نگاه کنیم می‌توان گفت که وزیر امور خارجه روسیه بدون چراغ سبز مصر، عربستان و الجزایر نمی‌تواند روی تریبون اتحادیه عرب بایستد؛ چرا که این مثلث دارای بیشترین نفوذ در منطقه عربی، هم در شرق و هم در غرب بوده و تحولات سریع در آن را مدیریت می‌کند. صراحتا بگوییم، مصر به واسطه تاریخ و جغرافیا، بازیگر اصلی حلقه تصمیم‌گیری در اتحادیه عرب است و ائتلافی قوی با پادشاهی عربستان سعودی دارد.

طبق این گزارش، بنابراین دعوت از لاوروف برای سخنرانی در جمع نمایندگان دولت‌های عربی در اتحادیه عرب، تجسمی از نزدیکی تقریباً متفق القول اعراب با روسیه و چین و چرخش سریع آنها از مسیر هژمونی آمریکاست که این هژمونی از بیش از چهار دهه قبل و زمان امضای توافق «کمپ دیوید» در سال ۱۹۷۹ ادامه داشته است. این تحول در موضع اعراب که بحران اوکراین به برجسته‌سازی آن کمک کرد، به دلایل متعددی رخ داد که بارزترین آنها استکبار آمریکا و دست کم گرفتن دولت‌ها و ملت‌های عربی، عدم درک دیپلماسی آمریکا از تحولات منطقه و موفقیت دیپلماسی روسیه در قبال آن، هماهنگی بین کشورهای عربی تولیدکننده نفت و گاز با روسیه در چارچوب اوپک پلاس که قیمت انرژی در سطح جهانی را به نفع این طرف‌ها تنظیم کرده است و … بود.

در ادامه این یادداشت آمده است، علت اینکه نمایندگان کشورهای عربی به سخنان لاوروف گوش می‌دادند این نبود که دلایل و توجیهات جنگ روسیه و اوکراین را متوجه شوند، بلکه می‌خواستند نشان دهند که اکثر آنها بدون اعلام مستقیم، در سنگر روسیه ایستاده‌اند.

از آن گذشته تحول در موضع اعراب در برابر استکبار آمریکا به وضوح در استقبال رهبران عرب که در نشست جده شرکت کرده بودند و به ویژه دولت میزبان این نشست یعنی عربستان سعودی از جو بایدن منعکس شد. به این ترتیب بایدن بدون اینکه به هیچ یک از چهار هدف اصلی خود که مهمترین آنها تشکیل ناتوی عربی علیه ایران و ادغام اسرائیل در منطقه بود دست یابد، به واشنگتن برگشت.

رای الیوم ادامه داد، همچنین تصادفی نبود که سخنرانی لاوروف در اتحادیه عرب تنها چند روز بعد از نشست سه جانبه تهران و نیز نشست جده انجام شد. به ویژه اینکه نشست تهران بر یک اتحاد سه جانبه علیه آمریکا و اسرائیل در منطقه تاکید می‌کرد و حضور «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه در این نشست نقطه عطفی بود که نشان داد دوره هژمونی و سیطره آمریکا بر خاورمیانه رو به پایان است.

طبق این مقاله، زمانی که سرگئی لاوروف نشست وزرای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را رهبری و توافق اوپک پلاس با آنها را تقویت می‌کرد، درواقع راه را به روی تلاش‌های آمریکا در تحت فشار قراردادن کشورهای عربی برای افزایش تولید نفت جهت کاهش قیمت سوخت در آمریکا و اروپا، بست. این اقدام لاوروف درحالی انجام شد که روسیه فعالیت آژانس یهود در این کشور را به حالت تعلیق درآورده و پوتین نیز از پاسخ به پیام‌های «یائیر لاپید» نخست‌وزیر اسرائیل که در جریان بحران اوکراین کنار آمریکا ایستاد و برای حمایت از اوکراین سلاح و تجهیزات نظامی برای این کشور فرستاد تا علیه ارتش روسیه استفاده کند، امتناع می‌ورزد.

در پایان این یادداشت آمده است، اکثر دولت‌های عربی و به ویژه مصر و کشورهای حوزه خلیج فارس در برابر هژمونی آمریکا که ۸۰ سال در منطقه دوام آورده است سرکشی کرده‌اند و به تحولات منطقه و جهان از منظر منافع خود نگاه می‌کنند. آنها دیگر از واشنگتن نمی‌ترسند و به پیروی کورکورانه از آن ادامه نمی‌دهند. این مسئله همچنین بیانگر علت بازگشت سفرای کشورهای خلیج فارس به تهران و انتقال قریب الوقوع مذاکرات عربستان و ایران از مرحله محرمانه به مرحله علنی و سفر وزیر خارجه الجزایر به سوریه جهت آماده‌سازی حضور این کشور در اجلاس سران کشورهای عربی است که دور بعدی آن در الجزایر برگزار خواهد شد.