هائیتی و هندوراس در هفته‌های اخیر خبرساز شده‌اند. خوآن اورلاندو اِرناندز (Juan Orlando Hernández) رئیس‌جهمور سابق هندوراس، به‌تازگی در دادگاهی در ایالات متحد به‌اتهام قاچاق مواد مخدر مجرم شناخته شده و ممکن است به حبس ابد محکوم شود.
به‌نوبهٔ‌خود، هائیتی در حال حاضر کشوری بدون دولت است: گروه‌های مسلح علیه نخست‌وزیر کنونی که با معیارهای قبلی هم‌خوانی ندارد و در سال ۲۰۲۱ / ۱۴۰۰پس از ترور رئیس‌جمهور جوونل مویس(Jovenel Moïse) رئیس‌جمهور شد و از آن زمان از حمایت ایالات متحد برخوردار است، متحد شده‌اند. آنچه کانال‌های اصلی خبری نمی‌گویند نقشی است که مداخلهٔ ایالات متحد در رساندن هر دو کشور به این نقطه ایفا کرده است.
پروفسور جمیما پیر( (Jemima Pierre- آکادمیسینی هائیتیایی-آمریکایی از دانشگاه “بریتیش کلمبیا” به “دمکراسی اکنون!” (!Democracy Now) گفت: “بحران هائیتی بحران امپریالیسم است.” پیر در مقاله‌ای که در مجلهٔ Nacla Report on the Americas ” با عنوان: “هائیتی به‌عنوان آزمایشگاه امپراتوری” نوشت، کشور زادگاهش را به‌مثابهٔ “مکانی که طولانی‌ترین و وحشیانه‌ترین آزمایش نواستعماری دنیای مدرن در آن انجام شده است” توصیف می‌کند. جمهوری هائیتی که در سال ۱۸۰۴ / ۱۱۸۳ خورشیدی پیش از قیام بردگان بنیان نهاده شد، نخستین “جمهوری سیاه‌پوست” در جهان بود. پس از اینکه مردم بردگی کشانده شدهٔ هائیتی به آزادی دست یافتند، فرانسه از هائیتی برای از دست دادن نیروی کار بردگان غرامت طلب کرد. بیش از یک قرن پرداخت بدهی از سوی هائیتی به فرانسه و سپس به ایالات متحد، بر اقتصاد این کشور تأثیری چشمگیر گذاشت. ایالات متحد چندین دهه به‌دلیل ترس از اینکه قیام بردگان هائیتی الهام‌بخش جنبش‌های مشابه در قلمروش بشود از به‌رسمیت شناختن استقلال هائیتی خودداری کرد و تازه در سال ۱۸۶۲ / ۱۲۴۱ خورشیدی این کار را انجام داد. در سال ۱۹۱۵/ ۱۲۹۴ خورشیدی ایالات متحد به هائیتی حمله کرد و این کشور را تا سال ۱۹۳۴ / ۱۳۱۳ خورشیدی در اشغال خود داشت. ایالات متحد همچنین از دیکتاتوری‌های وحشیانه‌ای که با آن‌ها دووالیه‌ها (Duvalier) از سال ۱۹۵۷ / ۱۳۳۶ تا سال ۱۹۸۶ / ۱۳۶۵ بر هائیتی حکومت کردند حمایت کرد. در سال ۱۹۹۱/ ۱۳۷۰ ژان برتراند آریستید Jean-Bertrand Aristide – اولین رئیس‌جمهور هائیتی شد که به‌شکلی دموکراتیک انتخاب شد، اما ۸ ماه بعد در پی کودتایی خشونت‌آمیز از قدرت برکنار شد. رئیس‌جمهور وقت ایالات متحد، جورج اچ. دیلیو. بوش، و همین‌طور رئیس‌جمهور پس از او، بیل کلینتون، از این کودتا پشتیبانی کردند. فشار افکار عمومی کلینتون را مجبور کرد تا اجازه دهد آریستید در سال ۱۹۹۴ / ۱۳۷۳ به قدرت بازگردد و دورهٔ ریاست‌جمهوری‌اش را در سال ۱۹۹۶ / ۱۳۷۵ به‌پایان برساند. آریستید در سال ۲۰۰۱ / ۱۳۸۰ دوباره از سوی شهروندان هائیتی به‌مقام ریاست‌جمهوری انتخاب شد.
پروفسور جمیما پیر در گفت‌وگو با “دمکراسی اکنون!” افزود: “در سال ۲۰۰۴/ ۱۳۸۳… ایالات متحد، فرانسه، و کانادا گردهم آمدند و از کودتا علیه اولین رئیس‌جمهور یعنی ژان برتراند آریستید که به‌شیوهٔ دموکراتیک انتخاب شده بود حمایت کردند. تفنگداران دریایی ایالات متحد… او را به‌همراه همسر، مقام‌های امنیتی، و دستیارانش سوار هواپیما کردند و به جمهوری آفریقای مرکزی بردند. “دمکراسی اکنون!” در سال ۲۰۰۴ / ۱۳۸۳ به‌همراه هیئتی به‌رهبری رندال رابینسون (Randall Robinson)- بنیان‌گذار سازمان TransAfrica- و ماکسین واترز (Maxine Waters)، نمایندهٔ کنگرهٔ ایالات متحد، به جمهوری آفریقای مرکزی سفر کردند، آنان سیاست ایالات متحد را به‌چالش طلبیدند و آریستیدها را به نیمکرهٔ غربی اسکورت کردند. آریستید در آن سفر به “دمکراسی اکنون!” تأیید کرد که در کودتای مورد حمایت ایالات متحد از قدرت خلع شده است. رئیس‌جمهور سابق هائیتی در ۷ سال بعد در آفریقای جنوبی به‌عنوان تبعیدی زندگی کرد.
پروفسور پیر در رابطه با ادعاهایی که نشان می‌دهند گروه‌های تبهکار در حال حاضر هائیتی را کنترل می‌کنند، گفت: “به‌اصطلاح ٬خشونت باندها٬ واقعاً مشکل اصلی در هائیتی نیست. مشکل اصلی هائیتی مداخلهٔ مداوم جامعهٔ بین‌المللی است. و جامعهٔ بین‌المللی در اینجا به‌صراحت ایالات متحد، فرانسه، و کانادا هستند.” گزارش‌ها حاکی از آن‌اند که دولت بایدن درحال بررسی انتقال پناهجویان هائیتی به پایگاه بدنام نیروی دریایی ایالات متحد واقع در قلمرو کوبا در خلیج گوانتانامو است. اگر این طرح اجرا شود تکرار یکی از تأسف‌بارترین سیاست‌های ایالات متحد در تاریخ طولانی استثمار مردم هائیتی را شاهد خواهیم بود.
در همین حال هندوراس رئیس‌جمهوری‌ای دارد که به‌شیوهٔ دموکراتیک انتخاب شده است: سیومارا کاسترو (Xiomara Castro). همسر کاسترو، مانوئل “مل” سلایا (Manuel “Mel” Zelaya)، در سال ۲۰۰۶ / ۱۳۸۵ به‌مقام ریاست‌جمهوری این کشور انتخاب شد و در سال ۲۰۰۹ / ۱۳۸۸ از طریق کودتای مورد حمایت ایالات متحد از قدرت خلع شد. در سال‌های بعد، هندوراس به یک دولت مواد مخدر تبدیل شد و صدها هزار نفر را به فرار از خشونت و پناه بردن به ایالات متحد و سایر کشورهای جهان مجبور ساخت.
در سال ۲۰۱۳/ ۱۳۹۲ خوآن اورلاندو اِرناندس (Juan Orlando Hernández) در میان شکایت‌هایی مبنی بر نقض مقررات مربوط به تأمین مالی کارزارهای انتخاباتی به‌مقام ریاست‌جمهوری انتخاب شد. بعدها، در سال ۲۰۱۷/ ۱۳۹۶ او دوباره در انتخاباتی که به‌طورگسترده در آن تقلب شد به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد. اندکی بعد، برادرش، خوآن آنتونیو اِرناندس (Juan Antonio Hernández)، در شهر میامی به‌جرم قاچاق مواد مخدر دستگیر شد. پس از انتخاب سیومارا کاسترو به‌عنوان رئیس‌جمهور، خود خوآن اورلاندو ارناندس به‌دلیل قاچاق کوکائین دستگیر و به ایالات متحد تحویل داده شد. در ۸ مارس گذشته، رئیس‌جمهور سابق هندوراس در دادگاه فدرال ایالات متحد مجرم شناخته شد و اکنون در انتظار صدور حکم است. پروفسور تاریخ، دانا فرانک (Dana Frank) که در دادگاه حضور داشت به “دمکراسی اکنون!” گفت: “مدارک وحشتناک بودند.. آن‌ها لیستی از قتل‌های دادستان‌ها و روزنامه‌نگاران، اعمال فساد پلیس، ارتش، سیاست‌مداران، رئیس‌جمهور، برادر رئیس‌جمهور، و هرچه که فکرش را بکنید شامل می‌شد… گویی پرده کشیده شده بود و می‌توانستی عملکرد روزانهٔ این مکانیسم خشونت‌آمیز و عظیم و فاسدی را که دولت خوآن اورلاندو ارناندس بود ببینی… این همان چیزی است که پس از کودتای سال ۲۰۰۹ / ۱۳۸۸ رخ داد که درها را به روی تخریب حاکمیت قانون در هندوراس باز کرد.”
مداخلهٔ ایالات متحد در هائیتی، هندوراس، و سایر کشورها یکی از اصلی‌ترین علت‌هایی است که باعث می‌شود مردم برای فرار از خشونت، فقر، و آزار و اذیتی که در کشورهای مبدأ با آن‌ها مواجه‌اند به‌دنبال پناهندگی در ایالات متحد باشند. رسانه‌های ایالات متحد تقریباً هرگز به این جنبه از درگیری اشاره نمی‌کنند. آمریکایی‌ها برای درک و در نهایت حل “بحران مهاجرت” باید بفهمند دولت آنان مدت‌هاست به‌نام آنان و با دلارهای مالیاتی آنان چه کرده است: تسلیح و حفظ رژیم‌های وحشی در خارج از ایالات متحد.
نویسندگان: “امی گودمن”، “دنیس موینیهان”
نبع نقل و برگردان به‌فارسی: ربلیون (Rebelión)
به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۲۰۴، ۶ فروردین ۱۴۰۳
