نتایج تحقیقات نشریه آمریکایی نیویورک‌تایمز در مورد حمله ماه سپتامبر به بازار کنستانتینوفکا که تحت کنترل کی‌یف بود، نشان می‌دهد که این حمله توسط یک موشک اوکراینی صورت گرفته است.

به گزارش ایسنا، نیویورک تایمز نوشت: حمله موشکی ۶ سپتامبر به مرکز خرید کوستیانتینیوکا در شرق اوکراین یکی از مرگبارترین حملات در این کشور در چند ماه گذشته بود که منجر به کشته شدن حداقل ۱۵ غیرنظامی و زخمی شدن بیش از ۳۰ نفر دیگر شد. قطعات فلزی موشک‌ها پنجره‌ها و دیوارها را سوراخ کرد و برخی از قربانیان را مجروح کرد. کمتر از دو ساعت بعد، رئیس جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی «تروریست‌های» روسی را مسئول این حمله دانست و بسیاری از رسانه‌ها از این اقدام پیروی کردند.

اما شواهد جمع‌آوری‌شده و تحلیل‌شده توسط نیویورک تایمز، از جمله قطعات موشک، تصاویر ماهواره‌ای، حساب‌های شاهد و پست‌های رسانه‌های اجتماعی، قویاً نشان می‌دهد که این حمله فاجعه‌بار نتیجه یک موشک پدافند هوایی اوکراینی به اشتباه شلیک شده توسط سامانه پرتاب Buk بوده است.

کارشناسان پدافند هوایی می‌گویند موشک‌هایی مانند موشکی که به بازار اصابت کرد می‌توانند به دلایل مختلفی از مسیر خارج شوند، از جمله نقص الکترونیکی یا باله هدایتی که در زمان پرتاب آسیب دیده یا بریده شده است.

مقامات اوکراینی در ابتدا سعی کردند از دسترسی خبرنگاران روزنامه تایمز به بقایای موشک و منطقه برخورد بلافاصله پس از حمله جلوگیری کنند. اما خبرنگاران در نهایت توانستند به محل حادثه برسند، با شاهدان مصاحبه کنند و بقایای سلاح مورد استفاده را جمع آوری کنند.

شواهد جمع‌آوری‌شده و تجزیه‌وتحلیل‌های انجام شده توسط نیویورک تایمز، قویاً نشان می‌دهد که حمله فاجعه‌بار، ناشی از شلیک یک موشک پدافند هوایی اوکراین بوده است که از مسیر خود منحرف شده است.

تصاویر دوربین‌های امنیتی نشان می‌دهد که موشک از جهت مناطق تحت کنترل اوکراین به کوستیانتینیوکا پرواز کرده است، نه از پشت خطوط روسیه. با شنیدن صدای نزدیک شدن موشک، حداقل چهار عابر پیاده به نظر می‌رسد که همزمان سر خود را به سمت صدا چرخانده‌اند، در جهت مناطق تحت کنترل اوکراین. لحظاتی قبل از اصابت، انعکاس موشک هنگام عبور از روی دو خودروی پارک شده قابل مشاهده است و نشان می‌دهد که از شمال غربی در حال حرکت است.

کلاهک موشک کمی قبل از برخورد، چند یارد بالاتر از سطح زمین منفجر می‌شود و قطعات فلزی را به بیرون پخش می‌کند. به گفته یک کارشناس مواد منفجره و تحلیل‌گر نیویورک تایمز، دهانه و آسیب ناشی از نقطه انفجار با موشکی که از مسیر شمال غربی می‌آید، مطابقت دارد.

شواهد بیشتر نشان می‌دهد که دقایقی قبل از حمله، ارتش اوکراین دو موشک زمین به هوا را از شهر دروژکیوکا در ۱۰ مایلی شمال غربی کوستیانتینیوکا به سمت خط مقدم روسیه پرتاب کرد. خبرنگاران نیویورک تایمز در دروژکیوکا بودند که در ساعت ۲ بعدازظهر صدای پرتاب موشکی را شنیدند و چند دقیقه بعد صدای دیگری به دنبال آن شنیده شده است.

به طور تصادفی، یکی از اعضای تیم اولین پرتاب را در یک پیام صوتی ضبط کرد. محلی‌های نزدیک به پرتاب‌ها، صدای آنها را به‌طور غیرعادی بلند توصیف کردند – فراتر از صداهای جنگی که به آن عادت کرده‌اند. زمان این پرتاب‌ها با چارچوب زمانی موشکی که در حدود ساعت ۲:۰۴ بعد از ظهر به بازار در کوستیانتینیوکا اصابت کرد، مطابقت دارد.

علاوه بر این، دو شاهدی که با نیویورک تایمز صحبت کردند گفتند که در حوالی زمان حمله، موشک‌ها را دیده‌اند که به سمت کوستیانتینیوکا می‌رفتند. یک سرباز اوکراینی مستقر در دروژکیوکا، که خواست نامش فاش نشود، هم‌چنین گفت که در همان زمان صدای شلیک دو موشک را شنیده است. یکی از شاهدان همچنین گفت که موشک‌ها از مزارع حومه شهر شلیک شده است، محلی که ساکنان می‌گویند توسط ارتش اوکراین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خبرنگاران نیویورک‌تایمز که از این سایت بازدید کردند، نشانه‌هایی را مشاهده کردند که نشان می‌دهد اخیراً توسط ارتش مورد استفاده قرار گرفته است، از جمله سنگرها، چاله‌های زباله و مسیرهای عریض مطابق با حرکت یک خودروی نظامی بزرگ. یکی دیگر از شاخص‌های کلیدی علائم سوختگی است. موشک‌های مختلف پدافند هوایی زمین پرتاب از عقب یک خودروی بزرگ شلیک می‌شوند و در هنگام شلیک چمن اطراف را می‌سوزانند. تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای قبل و بعد، علائم سوختگی جدیدی را در اطراف سنگرها در روز حمله نشان می‌دهد که احتمالاً نشان می‌دهد که این سایت برای پرتاب موشک استفاده می‌شده است.

پس از این حمله، مقامات اوکراینی گفتند که نیروهای روسیه از موشک شلیک شده توسط سامانه پدافند هوایی اس-۳۰۰ استفاده کردند که روسیه از آن هم برای رهگیری هواپیماها و هم برای حمله به اهداف روی زمین استفاده کرده است. اما یک موشک اس-۳۰۰ کلاهکی متفاوت از موشکی دارد که در کوستیانتینیوکا منفجر شد.

نمای فلزی ساختمان‌های نزدیک به انفجار با صدها سوراخ مربع یا مستطیل سوراخ شده بود که احتمالاً توسط اجسام مکعب مانندی که از موشک به بیرون منفجر شده بودند ایجاد شده بودند. اندازه گیری سوراخ‌ها – و قطعات یافت شده در صحنه – از نظر اندازه و شکل با یک سلاح ویژه سازگار است: موشک ۹M۳۸ که توسط خودروی ضدهوایی متحرک Buk شلیک می‌شود.

اوکراین مانند روسیه از سیستم «بوک» استفاده می‌کند. برخی از سوراخ‌ها کمتر از ۱۰ میلی متر عرض دارند، در حالی که برخی دیگر کمی بزرگتر هستند. ۹M۳۸ شامل دو اندازه مختلف از قطعات مکعبی فلز جامد است: هشت میلی متر و عرض ۱۳ میلی متر. عرض آن نیز کمی بیشتر از یک سانتی متر است. یک مکعب تغییر شکل یافته بیرون کشیده شده از یکی از این سوراخ‌ها با اندازه قطعات فلزی یک موشک پدافند هوایی ۹M۳۸ که توسط پرتابگر Buk شلیک شده است، مطابقت دارد.

یک خبرنگار نیویورک تایمز همچنین قطعات دیگر کشف شده از چندین مکان در اوکراین را که توسط سامانه‌های پدافند هوایی اس-۳۰۰، اس-۴۰۰ و بوک روسی و همچنین دو سامانه مختلف پدافند هوایی آمریکایی شلیک شده بود، بررسی کرد. شکل‌ها و اندازه‌گیری‌های آن‌ها نشان می‌دهد که آسیب در سایت بازار به احتمال زیاد توسط یک ۹M۳۸ ایجاد شده است. دو کارشناس مستقل خنثی سازی بمب نظامی که خواستند نامشان فاش نشود تا بتوانند صادقانه صحبت کنند، به همین نتیجه رسیدند و گفتند که قطعات و آسیب‌های وارده در محل حمله بیشتر با یک ۹M۳۸ مطابقت دارد. چندین شاهد یا شنیدند یا دیدند که نیروهای اوکراینی در زمان حمله به بازار، موشک‌های زمین به هوا را از دروژکیوکا به سمت کوستیانتینیوکا شلیک کردند و شواهد جمع‌آوری‌شده در بازار نشان می‌دهد که موشک از آن سمت وارد شده است.

اینکه چرا موشک، که حداکثر برد آن کمی بیش از ۱۷ مایل است، ممکن است در کوستیانتینیوکا فرود آمده باشد، مشخص نیست – اگرچه ممکن است قبل از اصابت به هدف مورد نظر خود دچار نقص شده و سقوط کرده باشد. در هر صورت، در چنین برد کوتاهی – کمتر از ۱۰ مایل – به احتمال زیاد موشک با سوخت مصرف نشده در موتور موشک فرود آمده است، که در اثر برخورد منفجر می‌شود یا می‌سوزد، و توضیحی ممکن برای علائم سوختگی گسترده در موتور موشک ارائه می‌دهد.