حمله پلیس اکوادور به سفارت مکزیک در «کیتو» به منظور دستگیری معاون سابق رئیس‌ جمهوری این کشور که از سوی دولت مکزیک، پناهندگی سیاسی دریافت کرده بود، با موج محکومیت از سوی سیاستمداران، دولت‌ها و سازمان‌های مختلف آمریکای لاتین و جهان مواجه شده است.

به گزارش روز یکشنبه ایرنا از تارنمای شبکه تلویزیونی تله‌سور، پلیس اکوادور شامگاه جمعه به سفارت مکزیک یورش برد تا خورخه گلاس (Jorge Glas) معاون رئیس‌جمهوری سابق مکزیک که از دولت مکزیک درخواست پناهندگی کرده بود را دستگیر کند. دادستانی اکوادور این سیاستمدار را به اختلاس متهم کرده است.

تنش‌ها میان دو کشور از روز چهارشنبه گذشته آغاز شد؛ زمانی که رئیس‌جمهوری مکزیک درباره ترور فرناندو ویاویسنسیو نامزد ریاست جمهوری اکوادور اظهار نظر و این ترور را با خشونت‌های اخیر مکزیک در آستانه انتخابات ماه ژوئن (خرداد- تیر) این کشور مقایسه کرد.

دولت اکوادور در واکنش به این اظهارنظرها، سفیر مکزیک در کیتو را عنصر نامطلوب خواند و دستور اخراج وی را صادر کرد.

آندرس مانوئل لوپز اوبرادور رئیس‌جمهوری مکزیک اقدامات اکوادور را «نقض آشکار قوانین بین‌المللی و حاکمیت مکزیک» خواند.

وی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: این نقض آشکار قوانین بین‌المللی و حاکمیت مکزیک است و به همین دلیل به وزیر امور خارجه خود دستور داده‌ام که بیانیه‌ای درباره این اقدام اقتدارگرایانه صادر، از نظر قانونی اقدام و تعلیق روابط دیپلماتیک با دولت اکوادور را به صورت فوری اعلام کند.

در ادامه وزارت امور خارجه مکزیک از قطع روابط با اکوادور خبر داد و دستگاه دیپلماسی این کشور اعلام کرد: با توجه به تهاجم وحشیانه پلیس اکوادور به سفارت مکزیک در شب جمعه پنجم آوریل (۱۷ فروردین) و مطابق با دستورهای رئیس‌جمهوری آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، مکزیک قطع روابط دیپلماتیک با این کشور را اعلام می‌کند.

آلیسیا بارسنا وزیر امور خارجه مکزیک در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی میلِنیو تصریح کرد: این واقعاً چیزی غیرعادی، غیرقابل قبول و ظالمانه است؛ حتی در بدترین کودتاها در منطقه ما چنین وضعیتی رخ نداده است.

آنا لیلیا ریبِرا رئیس مجلس سنای مکزیک نیز گفت: ما خواستار احترام به حاکمیت و همگرایی سفارت و کارکنان دیپلماتیک خود هستیم. ما قاطعانه از دولت آن کشور می‌خواهیم که در اقدامات خود تجدید نظر کند و کانال‌های دیپلماتیک را برای حل هر گونه اختلاف از سر بگیرد.

کلائودیا شینبائوم نامزد انتخابات ریاست جمهوری مکزیک نیز آنچه رخ داد را «نقض آشکار کنوانسیون وین» خواند و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: تهاجم به سفارت مکزیک در اکوادور نقض آشکار کنوانسیون وین است.

وی تاکید کرد: این توهین به دیپلماسی و قوانین بین‌المللی و غیرقابل قبول است. من همبستگی و حمایت خود را از رئیس‌جمهوری لوپز اوبرادور در دفاع از حاکمیت ابراز می‌کنم.

واکنش‌‌ها در اکوادور: هیچ جنایتکاری بدون مجازات نمی‌ماند

دانیل نوبوآ رئیس‌جمهوری اکوادور اعلام کرد که اجازه نخواهد داد «هیچ جنایتکاری بدون مجازات بماند».

وی تاکید کرد: هیچ مجرمی را نمی‌توان تحت تعقیب سیاسی تلقی کرد. خورخه گلاس به یک حکم قابل اجرا محکوم شده و از سوی مقام‌های ذیصلاح حکم بازداشت وی صادر شده است.

نوبوآ افزود: اکوادور با یک درگیری مسلحانه غیر بین‌المللی مواجه است که پیامدهای آن بر دموکراسی و صلح شهروندان تنها در صورت بروز اقداماتی که با حاکمیت قانون، حاکمیت ملی یا مسائل مربوط به مداخله در امور داخلی کشور تداخل می‌کند یا از آن چشم‌پوشی می‌کند، افزایش می‌یابد.

وزارت امور خارجه اکوادور اعلام کرد این کشور و مکزیک کشورهایی هستند که طرف‌های کنوانسیون پناهندگی سیاسی ۱۹۳۳ و کنوانسیون پناهندگی دیپلماتیک ۱۹۵۴ هستند، به همین دلیل است که «اعطای پناهندگی به افرادی که برای جرائم عادی و توسط دادگاه های عادی ذیصلاح محکوم یا تحت پیگرد قانونی قرار گرفته‌اند، قانونی نیست.

رافائل کوره‌آ رئیس‌جمهوری سابق اکوادور، دانیل نوبوآ را مسئول امنیت خورخه گلاس به رغم دریافت پناهندگی سیاسی از دولت مکزیک دانست.

جنبش چپگرای انقلاب شهروندی (RC) به رهبری کوره‌آ نیز اعلام کرد آنچه در چند ساعت گذشته در کشور اتفاق افتاد، وحشیانه، برخلاف هنجارهای اولیه و اصول اساسی همزیستی متمدنانه، قوانین بین‌المللی و قوانین دیپلماتیک است.

کنفدراسیون ملیت‌های بومی اکوادور (Conaie) تعرض پلیس اکوادور به سفارت مکزیک را یک «اقدام فاشیستی» خواند.

سلسله واکنش‌ها در آمریکای لاتین

هندوراس

سیومارا کاسترو رئیس جمهور هندوراس از طریق شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که آنچه رخ داده است «اقدامی غیرقابل تحمل برای جامعه بین‌المللی است». به گفته وی، این نقض حاکمیت مکزیک و قوانین بین‌المللی است.

وی افزود: ما با مردم مکزیک و رئیس جمهوری آن‌ها همبستگی می‌کنیم.

کلمبیا

گوستاوو پترو رئیس‌جمهوری کلمبیا تاکید کرد که «کنوانسیون وین و حاکمیت مکزیک در اکوادور شکسته شده است».

وی «زنده نگه داشتن احکام حقوق بین‌الملل در بحبوحه بربریت» را خواستار شد و گفت: من بار دیگر اصرار دارم که آمریکای لاتین و دریای کارائیب، صرف نظر از ساختارهای اجتماعی و سیاسی در هر کشور و در میان بربریتی که در جهان پیشرفت می‌کند باید احکام حقوق بین‌الملل و پیمان دموکراتیک در این قاره را زنده نگه دارند.

ونزوئلا

نیکلاس مادورو رئیس‌جمهوری ونزوئلا نیز خاطرنشان کرد: این یک عمل وحشیانه است، چیزی که در آمریکای لاتین دیده نشده است، دولت راست‌گرای طرفدار یانکی اکوادور قوانین بین‌المللی را به طرز وحشیانه‌ای نقض کرده و برای ربودن یک پناهنده سیاسی به سفارت مکزیک در اکوادور حمله کرده است.

وی گفت: ونزوئلا با قدرت صدای خود را برای رد این اقدام فاشیستی علیه قوانین بین‌المللی بلند و همبستگی کامل و مطلق خود با رئیس‌جمهوری آندرس مانوئل لوپز اوبرادور و مردم مکزیک را اعلام می‌کند.

کوبا

میگل دیاز کانل رئیس جمهوری کوبا، حمله به سفارت مکزیک در کیتو را «غیرقابل قبول» توصیف کرد.

وی تصریح کرد: در برابر تعرض غیرقابل قبول سفارت مکزیک در کیتو تمام همبستگی خود را با مکزیک اعلام می‌کنیم. کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک، که جزء اساسی حقوق بین‌الملل است، باید مورد احترام همگان قرار گیرد.

برزیل

لولا داسیلوا رئیس‌جمهوری برزیل نیز در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: تمام همبستگی خود را با رئیس‌جمهوری و دوست خود، آندرس مانوئل لوپز اوبرادور اعلام می‌کنم.

بولیوی

لوئیس آرسه رئیس‌جمهوری بولیوی اقدام پلیس اکوادور در حمله به سفارت مکزیک در کیتو را «نقض هنجارهای بین‌المللی» و «تاثیر بر برادری و همزیستی مسالمت‌آمیز میان مردم آمریکای لاتین و کارائیب» توصیف کرد.

وی تاکید کرد: دولت چند ملیتی بولیوی، با احترام به هنجارهای حاکم بر روابط دیپلماتیک، حمله پلیس اکوادور به سفارت ایالات متحده مکزیک در جمهوری اکوادور را به شدت محکوم می‌کند؛ واقعیتی که در تاریخ حقوق بین‌الملل بی‌سابقه است.

پاراگوئه

وزارت امور خارجه پاراگوئه اعلام کرد: پاراگوئه با نگرانی عمیق آخرین وقایع رخ داده در سفارت مکزیک در اکوادور را مشاهده می‌کند. این کشور طرفین را به تامل و احترام نامحدود به قوانین بین‌المللی دعوت می‌کند.

آرژانتین

وزارت امور خارجه آرژانتین در بیانیه‌ای اعلام کرد: آرژانتین در محکومیت آنچه در سفارت مکزیک در اکوادور رخ داد به کشورهای منطقه می‌پیوندد.

دولت آرژانتین همچنین احترام به کنوانسیون ۱۹۵۴ در مورد پناهندگی دیپلماتیک را خواستار شد.

نیکاراگوئه

نیکاراگوئه نیز به تبعیت از مکزیک «تمامی روابط دیپلماتیک» خود را با کیتو قطع کرد.

دولت دانیل اورتگا رئیس‌جمهوری نیکاراگوئه در بیانیه‌ای گفت که «تصمیم حاکمیتی برای قطع تمامی روابط دیپلماتیک با دولت اکوادور» پس از این «اقدام غیرمعمول و سرزنش‌آمیز» اتخاذ شد.

موج واکنش‌ها به تعرض پلیس اکوادور به سفارت مکزیک

اتحادیه آلبا

خورخه آره‌آسا دبیرکل اتحادیه آلبا به عنوان یک نهاد آمریکای لاتین در انتقادی طعنه‌آمیز از اقدام دولت اکوادور گفت: از نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین، تا نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین خود!

سازمان کشورهای آمریکایی

دبیرخانه سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) نقض اصل مصونیت مقرهای دیپلماتیک مانند آنچه در اکوادور علیه سفارت مکزیک رخ داد را رد و در بیانیه‌ای «درباره وقایع اکوادور» تاکید کرد: دبیرخانه کل هرگونه اقدامی را که نقض‌ناپذیری اماکن نمایندگی‌های دیپلماتیک را به خطر می‌اندازد، رد می‌کند.

کاستاریکا، پاناما و جمهوری دومینیکن

دولت‌های کاستاریکا، پاناما و جمهوری دومینیکن همزمان با ابراز «تاسف عمیق» نسبت به تحولات روزهای گذشته، در بیانیه‌ای مشترک تاکید کردند: کشورهای موسس اتحاد برای توسعه در دموکراسی (ADD)، رد و تاسف خود را از نقض غیرقابل توجیه تمامیت ارضی سفارت مکزیک در کیتو توسط دولت اکوادور ابراز می‌کنند.

سازمان ملل متحد

استفان دوجاریک سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در واکنش به این رویداد تاکید کرد که «[سازمان ملل] بر اصل اصلی مصون ماندن اماکن و کارکنان دیپلماتیک و کنسولی تاکید می‌کند».

آنتونیو گوترش رئیس سازمان ملل متحد نیز تاکید کرد که «نقض این اصل، پیگیری روابط عادی بین‌المللی را که برای پیشبرد همکاری میان کشورها اساسی است، به خطر می‌اندازد».

گوترش از دو کشور خواست تا اختلاف‌های خود را از راه‌های مسالمت‌آمیز حل‌وفصل کنند.

آمریکا

واشنگتن بدون اشاره مستقیم به هر یک از دو طرف به عنوان مسئول وقایع اخیر، در بیانیه‌ای که از سوی وزارت امور خارجه این کشور منتشر شد، اعلام کرد: ایالات متحده هرگونه نقض کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک را محکوم می‌کند و طبق قوانین بین‌المللی، تعهد کشورهای میزبان را جدی می‌گیرد که به نقض‌ناپذیری ماموریت‌های دیپلماتیک احترام بگذارند.

این بیانیه می‌افزاید: مکزیک و اکوادور شرکای مهم ایالات متحده هستند و ما برای روابط خود با هر دو کشور ارزش زیادی قائل هستیم. ما دو کشور را تشویق می‌کنیم تا اختلاف‌های خود را مطابق با استانداردهای بین‌المللی حل کنند.

ایران

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز با تاکید بر اهمیت و ضرورت احترام به مصونیت و تضمین امنیت و ایمنی اماکن و نمایندگی‌های دیپلماتیک و کنسولی، اخبار منتشره در مورد تعرض صورت گرفته نسبت به سفارت مکزیک در کیتو را نگران‌کننده دانست.

وی تعهد دولت میزبان در رابطه با حفظ و حراست از مصونیت و امنیت اماکن دیپلماتیک و کنسولی را خاطرنشان ساخت و دولت‌های اکوادور و مکزیک را به گفت‌وگو برای حل و فصل اختلافات فیمابین دعوت کرد.