در شرایطی که آمارهای رسمی پزشکی قانونی کشور نشان می‌دهد به‌طورمتوسط هر روز نزدیک به ۶ کارگر در اثر حوادث کاری جان خود را از دست می‌دهند. این حوادث در صورت آموزش دادن و رعایت کردن اصول ایمنی غالباً قابل پیشگیری هستند.

معاونت حقوقی رئیس‌جمهور بعد از برگزاری چندین جلسه با اتاق بازرگانی، از هیئت دولت درخواست نمود که حذف لزوم ارائه گواهینامه تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاران در دستور کار قرار گیرد. در نهایت هیئت وزیران دولت در ۷ مردادماه یعنی در اولین روز کار دولت چهاردهم لزوم ارائهٔ گواهینامهٔ تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکار در اسناد مناقصه را لغو کرد. به‌قول معروف، سالی که نکوست از بهارش پیداست! بررسی اجمالی هدف‌ها و مرحله‌های صدور گواهینامهٔ تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکار باوجود آنکه نقص‌هایی فراوان دارد و سندیکاهای مستقل کارگری در مقام نمایندگان واقعی زحمتکشان در تدوین و اجرای آن نقشی ندارند، موضوعیت آن را در جلوگیری از بروز حوادث کاری و تأمین ایمنی و حفظ سلامت و جان کارگران نشان می‌دهد. هدف از گواهی صلاحیت ایمنی پیمانکاران تعریف شرایط لازم برای ایمنی (که باید از سوی پیمانکار در محیط‌های کار رعایت گردد)، تدوین استراتژی‌ای (راهبردی) برای مدیریت پیشگیرانهٔ ایمنی پیمانکاری، توجه به مقررات و دستورالعمل‌های ایمنی در فعالیت‌های پیمانکاری، شناسایی عامل‌های خطرساز و حذف و مدیریت آن‌ها و نهایتاً ایمن سازی محیط کار و کاهش حوادث ناشی از کار است. دریافت گواهینامهٔ تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاران شامل پنج مرحله است:

۱.‌ طی کردن دوره‌های آموزشی ایمنی برای مسئول ایمنی شرکت.

۲.‌ دوره‌های آموزشی برای مدیرعامل و یا دیگر مدیران و دورهٔ آموزشی ۸ ساعته ایمنی و بهداشت کار برای کارگران زیر پوشش پیمانکاران.

۳. اخذ و صدور گواهینامهٔ تأیید ایمنی پیمانکاران.

۴.‌‌ بازرسی از اجرای کار پیمانکاران.

۵. ارجاع پرونده به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کمیتهٔ تشخیص صلاحیت ایمنی. این کمیته متشکل از معاون روابط کار به‌عنوان رئیس کمیته، بازرس اداره کار، رئیس مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار استان، نماینده کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایان، نماینده تشکل‌های کارگری استان، نماینده انجمن صنفی مسئولین ایمنی تشکیل می‌شود و پرونده شرکت مورد نظر در معرض بررسی قرار می‌گیرد و در صورت تأیید با صدور گواهینامهٔ تأیید صلاحیت موافقت می‌شود.

مشخص است که حذف لزوم ارائه گواهینامهٔ تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکار یعنی مقررات‌زدایی گسترده در شرایط کار که موجب سهولت کسب سود بیشتر و رفع مسئولیت پیمانکار و دلال نیروی کار می‌شود. با به‌خطر انداختن سلامت و در بسیاری موارد با جان باختن کارگران و زحمتکشان به سوداندوزی شرکت‌های پیمانکار کمک می‌کند. درعمل علاوه بر حذف مقررات قانون کار نیم‌بند جمهوری اسلامی در مورد استخدام، امنیت شغلی، حقوق و مزایا، با لغؤِ گواهینامهٔ تأیید صلاحیت، نقض ایمنی امنیت سلامتی و جانی کارگران و زحمتکشان نیز هدف قرار گرفته می‌شود. طبیعتاً بدون نظارت در ایمنی، پیمانکار سودجو می‌تواند هزینه‌های لازم برای تأمین شرایط ایمنی کار را کاهش دهد یا کاملاً حذف کند. علاوه بر آن، حذفِ گواهینامهٔ تأیید صلاحیت ایمنی پیمانکاران ماده ۹۱ قانون کار نیم‌بند رژیم ولایی را زیر پا می‌گذارد که عبارت است از: “کارفرمایان و مسئولان کلیه واحدهای موضوع ماده ۸۵ این قانون مکلف هستند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تأمین ‌حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوق‌الذکر را به ‌آنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز ملزم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی و ‌بهداشتی فردی و اجرای دستورالعمل‌های مربوطه کارگاه می‌‌باشند.”

اجرای قوانین مؤثر در جلوگیری از سوانح در محیط کار در واحدهای تولیدی و خدماتی برای بهبود شرایط ایمنی نیاز مبرم طبقه کارگر و زحمتکشان است که بدون احیای حقوق سندیکایی و مشارکت سندیکاهای کارگری در این روند یعنی تدوین قوانین و آیین‌نامه‌ها و نظارت بر اجرای آن امکان‌ناپذیر است.

به نقل از ضمیمۀ کارگری «نامۀ مردم»، شمارۀ ۸۹، ۱۹ شهریور ۱۴۰۳