رئیس روابط عمومی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران خبر اسفناک جان باختن پنج کارگر شاغل در شرکت پیمانکار “ارگ سازان ناوه” را در ۱۹ آذرماه ۱۴۰۲ اطلاع‌رسانی کرد.

بار دیگر در اثر عدم وجود شرایط ایمنی در محیط کار در میهن ما پنج کارگر جوان که با هزاران امید به زندگی و آینده و شوق بازگشت به آغوش خانواده‌شان پس از پایان تلاش و کار روزانه عازم محل اشتغال خود شده بودند، در همان روز در محل کار جان خود را باختند. این کارگران جوان در حین لایروبی مخزن ۲۰ میلیون لیتری نفت خام در ایستگاه تلمبه‌خانهٔ نفت “برداسپی” در کوهدشت لرستان ( واقع در منطقه شیراوند) در اثر نبود شرایط ایمنی ازجمله وجود نداشتن تجهیزات مناسب ایمنی به‌منظور استفاده صحیح از آن‌ها برای ورود به فضاها و مخزن‌های پوشیده که غالباً حاوی گازهای سمی هستند، در اثر استنشاق گاز سمی سولفید هیدروژن جان خود را از دست دادند. در ابتدا دو کارگر پس از ورود بدون تجهیزات ایمنی به مخزن نفت خام بیهوش شدند و جان باختند و سه کارگر دیگر هم که بدون تجهیزات ایمنی به کمک آنان شتافتند نیز جان باختند.

قاعدتاً می‌باید بخش سلامت، ایمنی، و محیط زیست کارفرمای اصلی یعنی شرکت خطوط لوله از نوع تجهیزات لازم و پیگیری شرایط لازم برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی مطلع بوده ‌باشد. شرایط لازم برای ایمنی لایروبی مخزن‌های نفت خام شناخته شده است که ازجمله آن‌ها شناخت از فراورده‌های پاکسازی در پاکسازی قبلی، شرایط و شکل ظاهری مخزن، توانایی رهاسازی بخار، گاززدایی، هوادهی مخزن، و عملیات لازم در این زمینه است. همچنین اطمینان می‌باید یافت که سنجش در‌صدِ بخارات اشتعال‌پذیر انجام شده است. از آزمایش‌های دیگر برای ورود به مخازن برای لایروبی این است که فرد واجد صلاحیت را به پایش هوای بیرون و درون مخزن درحین گاززدایی و هوادهی به‌جهت اطمینان از نبودن میزان بخارات سمی و اشتعال‌پذیر بالاتر از حدود مجاز و پذیرفتنی ملزم کند.

در تمام این گونه موارد وجود شرایط ایمنی از مسئولیت‌های شرکت پیمانکار و شرکت خطوط لوله نفت است. شرکت پیمانکار “ارگ سازان ناوه” که صرفاً یک شرکت خصوصی پیمانکاری است و بخش اصلی هیئت مدیره آن را خویشاوندان رئیس هیئت مدیره تشکیل می‌دهند، قبل از هر اقدامی می‌بایست از عملکرد کارکنان طبق شرایط ایمنی مطمئن می‌شد و در نبود این شرایط، در هیچ حالتی ورود کارگران به مخزن نفت خام نباید انجام می‌گرفت. از طرفی دیگر شرکت خط لوله نفت باید توضیح دهد که چرا این بخش از وظایف کاری بسیار پرمخاطره را به شرکت پیمانکار محلی‌ای فاقد تخصص‌های لازم ارجاع کرده‌ است؟ چه روابطی باعث شده ‌است که شرایط ایمنی برای کار و جان کارگران جوان فدای سوداندوزی پیمانکار بی‌مسئولیت و نالایق شود؟ اصولاً در چنین شرایطی کارفرما مستقیماً مسئول جان باختن کارگران است، چرا که با وجود تجهیزات ایمنی و مدیریت لازم برای کاربرد صحیح این تجهیزات جلوگیری از چنین فاجعه‌ای امکان‌پذیر است.

مطابق ماده ۹۱ قانون کار، کارفرماها و مسئولان‌ واحدهای‌ موضوع‌ ماده‌ ۸۵ این‌ قانون‌ مکلفند بر اساس‌ مصوبات‌ شورای‌عالی‌ حفاظت‌ فنی‌ برای‌ تأمین‌ حفاظت‌ و سلامت‌ و بهداشت‌ کارگران‌ در محیط‌ کار وسایل‌ و امکانات‌ لازم‌ ایمنی را تهیه‌ و در اختیار آنان‌ قرار داده‌ و چگونگی‌ کاربرد وسایل‌ فوق‌الذکر را به‌ آنان‌ بیاموزند و در خصوص‌ رعایت‌ مقررات‌ حفاظتی‌ و بهداشتی‌ نظارت‌ کنند. افراد مذکور نیز به‌ استفاده‌ و نگهداری‌ از وسایل‌ حفاظتی‌ و بهداشتی‌ فردی‌ و اجرای‌ دستورالعمل‌های‌ مربوط‌ به کارگاه‌ ملزم‌ هستند. شواهد موجود و اخبار منتشر شده نشان می‌دهد که حادثه کوهدشت یک واقعه‌ای منحصر به‌فرد و استثنایی برای کارگران در بخش‌های صنعتی میهن ما نبوده و نیست و همواره با نمونه‌هایی گوناگون از اجرا نشدن حتی محتویات قانون کار فعلی در مورد شرایط ایمنی در محیط کار روبرو هستیم. برای نمونه، در ۲۱ آذرماه فقط چند روز پس از واقعه کوهدشت، حادثه گاز گرفتگی در واحد تولید آرکوپال (کارخانه ظروف ملامین) در راوند کاشان خبرساز شد، حادثه‌ای که طی آن نیز ده‌ها نفر از کارگران زن در دو روز متوالی به مسمومیت تنفسی دچار شدند. همه این فجایع ناشی از اجرای برنامه تعدیل ساختاری و خصوصی‌سازی‌های گسترده است که طی آن امنیت شغلی و جان کارگران و زحمتکشان مطلقاً اهمیتی قائل نمی‌شوند.

به نقل از ضمیمۀ کارگری «نامۀ مردم»، شمارۀ ۸۰، ۱۱ دی ۱۴۰۲