“زمانی که گفتیم ولادیمیر پوتین به توهین اسرائیل به خاطر سقوط هواپیمای روسیه در سوریه از طریق تهدید به سرنگون کردن جنگنده‌های اسرائیل یا مجهز کردن سوریه به سامانه اس۳۰۰ پاسخ خواهد داد و سوریه بزرگترین برنده این بحران خواهد بود، برخی در این نتیجه‌گیری شک کردند و گفتند پوتین از بنیامین نتانیاهو می‌ترسد و روابط قوی با اسرائیل را حفظ می‌کند.”

عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی الیوم در تحلیلی درباره سقوط هواپیمای ایلوشین ۲۰ روسیه در سوریه نوشت: “روز دوشنبه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه با بشار اسد، همتای سوری خود تماس گرفت و به او گفت که مسکو نیروهای دفاع هوایی سوریه را ظرف دو هفته به سامانه اس۳۰۰ مجهز خواهد کرد.

مساله مهم‌تر این است که سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه گفت که این سامانه موشکی بسیار پیشرفته می‌تواند اهداف هوایی را از فاصله ۲۵۰ کیلومتری یعنی در حریم هوایی لبنان که جنگنده‌های اسرائیلی بارها برای حمله به سوریه از آن استفاده می‌کردند، سرنگون کند.

شویگو گفت که کشورش مراکز فرماندهی نیروهای دفاع هوایی سوریه را به سامانه‌ای مجهز خواهد کرد که تنها در اختیار ارتش روسیه است و این سامانه مشخص کردن تمامی هواپیماهای روسیه را برای اداره مرکزی تمامی سامانه‌های دفاع هوایی سوریه مشخص خواهد کرد. مهم‌تر از این روسیه می‌تواند تماس‌های هر جنگنده‌ای که بخواهد از فراز دریای مدیترانه سوریه را هدف قرار دهد، رهگیری کند.

پوتین عذرخواهی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل را درباره نقش اسرائیل در سرنگون کردن هواپیمای ایلوشین۲۰ نپذیرفت و با تحویل این موشک‌ها به سوریه که به عربده‌کشی اسرائیل در حریم هوایی سوریه و لبنان پایان می‌دهد، پاسخ جدی به قلدری و سرکشی اسرائیل و برخورد گستاخانه‌اش با روسیه و در معرض خطر قرار دادن جان افسران و سربازانش داد و این اتفاقی است که هیچ کس انتظار آن را نداشت.

کسانی که از جزئیات نشست فرمانده نیروی هوایی روسیه و فرمانده نیروی هوایی اسرائیل خبر دارند میزان خشم و ناراحتی روس‌ها از اقدام اسرائیل را درک می‌کنند. این نشست ۲۱ دقیقه بیشتر طول نکشید و ژنرال روس بدون خداحافظی با اسرائیلی‌ها سالن را ترک و تهدید کرد که هر هواپیمایی که نزدیک ساحل سوریه شود فورا سرنگون خواهد شد. روسیه ۱۲ جنگنده سوخو و اف ۳۵ به سواحل سوریه فرستاد و این جنگنده‌ها وارد سوریه شدند بدون اینکه یک جنگنده اسرائیلی بتواند مانع آن‌ها شود.

پوتین خیلی با اسرائیلی‌ها نرم برخورد کرده و به خواسته آن‌ها درباره عدم تحویل سامانه اس۳۰۰ به سوریه پاسخ مثبت داده هرچند که این معامله از سوی روسیه و سوریه امضا شده بود و افسران سوری برای چگونگی استفاده از این سامانه آموزش دیده‌اند.

آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ اسرائیل که طی سه روز گذشته صدایی از او نشنیده‌ایم چند سال پیش تهدید کرد که جنگنده‌های اسرائیلی هر سامانه اس ۳۰۰ را منهدم خواهند کرد. آیا او هنوز سر حرفش است و آیا جنگنده‌های اسرائیلی را برای نابودی این سامانه خواهد فرستاد؟

فکر نمی‌کنم لیبرمن یا نتانیاهو بتوانند وارد درگیری با روسیه شوند. دوره نقض حریم هوایی سوریه و حمله به اهدافی در عمق سوریه توسط جنگنده‌های اسرائیلی به سر آمده است. رئیس‌جمهوری روسیه دروغ نمی‌گوید. وقتی حرف می‌زند به آن عمل می‌کند. صبر او از دروغ‌گویی و فریبکاری اسرائیل به سر آمده است.

اسرائیل بسیار نگران است. رهبری اسرائیل سیلی محکمی خورده که به هیچ وجه انتظار آن با این شدت را نداشت چراکه غرور جلوی چشمانش را گرفته بود. این نگرانی به دیگر نگرانی‌های اسرائیل از جمله درباره موشک‌های حزب الله و ایران و سوریه اضافه می‌شود. حماس در نوار غزه را نیز نباید فراموش کنیم. بعید نیست که هم‌پیمانان عربش نیز در این نگرانی از دو طرف شریک باشند. یکی به خاطر اوضاع تأسف‌بارشان و دیگری به خاطر پیامدهای منفی بر طرحشان در سوریه که هدفش سرنگونی نظام است.

سوریه که در طول هفت سال گذشته خشم خود را فرو خورده و درد و رنج روابط روسیه و اسرائیل و نقش اسرائیل در محروم شدنش از سامانه دفاع موشکی اس۳۰۰ را تحمل کرده چه بسا پیروز از این بحران بیرون آمده و بدون اینکه تلاشی بکند این پیروزی را دودستی تقدیمش کرده‌اند.

این مساله درباره ایران نیز به صورت کلی یا جزئی به صورت موقت یا دائمی صدق می‌کند. ائتلاف ایران و روسیه درحال قوی‌تر شدن است و این مساله در نشست سه‌جانبه تهران درباره ادلب منعکس شد. به طوری که پوتین و حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در یک وادی و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در وادی دیگری بودند.

بعید نمی‌دانیم که بحران روسیه و اسرائیل بعد از مدتی طولانی یا کوتاه مهار شود. اگر کشورهای عربی به نتانیاهو به عنوان هم‌پیمان قوی تبرک می‌جویند پس خیلی احمقانه خواهد بود که ببینیم روسیه تانک‌ها و جنگنده‌هایش را برای آزادی فلسطین به راه انداخته است. روسیه ابرقدرتی است که منافع خود را دارد. مشکل در خود ما، عرب‌هایی که قطب‌نمای منافعمان را گم کرده‌ایم، نهفته است.

هرگونه سازشی بین روسیه و اسرائیل برای تل‌آویو گران تمام خواهد شد. تجربه ترکیه را باید در نظر بگیریم. سرنگون کردن جنگنده‌های روسیه کار آسانی نیست که بتوان تنها به صورت صوری عذرخواهی کرد. روسیه اکنون رئیس‌جمهوری متفاوتی دارد که می‌خواهد شکوه و عظمت را به این کشور بازگرداند.

اکنون از دور می‌توانیم خیال آسوده دمشق و درد و رنج و پشیمانی تل‌آویو را احساس کنیم.”

ایسنا