محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران روز پنج شنبه در توییتی سه کشور اروپایی امضاکننده برجام را «خودفروخته» خواند و گفت که آنها «نشان داده‌اند که مانند شاگردانی‌ هستند که مطیع فرمان قلدر کلاسند»، در مقابل سخنگوی دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با یورونیوز تاکید کرد که این موضوع به سه کشور عضو اتحادیه اروپا، بریتانیا و آلمان و فرانسه برمی‌گردد و ارتباطی با اتحادیه اروپا ندارد.

به گزارش یورونیوز؛ مبنای سخنان وزیر خارجه ایران گزارش واشنگتن پست درباره فعال کردن مکانیسم ماشه و تهدیدات ترامپ علیه اروپا بود.

همزمان روز پنج شنبه محمدجواد ظریف با جوزپ بورل، رئیس دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هند دیدار کردند. به گفته کمیسیون اروپا محور اصلی این دیدار برجام و فعال شدن مکانیسم ماشه بود.

خبرنگار یورونیوز در بروکسل درباره توییت محمد جواد ظریف با پیتر استانو، سخنگوی دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفتگو کرد. یورونیوز از سخنگوی اتحادیه اروپا خواست تا واکنشی نسبت به توئیت محمد جواد ظریف در قبال فعال کردن سازوکار ماشه داشته باشد.

پیتراستانو در این باره گفت: «همانطور که می دانید امروز آقای بورل و محمد جواد ظریف در دهلی نو دیدار کردند. البته محور اصلی صحبت ها بی تردید برنامه هسته ای و برجام بود. از همه مهم تر سخنان این دو طرف در برابر ابتکار عمل جدید اروپا بود. آقای ظریف طبق شنیده های ما قول دادند که برای مذاکرات بیشتر به بروکسل خواهند آمد.»

وی افزود: «اما اگر بخواهیم دقیق تر درباره واکنش توییتی وزیر خارجه ایران صحبت کنیم باید بگویم که بار دیگر این موضوع به سه کشور عضو اتحادیه اروپا، بریتانیا و آلمان و فرانسه برمی گردد تا ما بخواهیم درباره این موضوع صحبت کنیم. دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا تنها یک هماهنگ کننده برجام است و هیچ قدرت تصمیم گیرنده ای در این باره ندارد.»

پیتر استانو تاکید کرد که حفظ برجام برای اتحادیه اروپا اهمیت فراوانی دارد.

خبرنگار یورونیوز هم چنین درباره صحت گزارش واشنگتن پست درباره تهدید پنهانی ترامپ برای بالا بردن تعرفه های گمرکی روی خودروهای اروپایی وارداتی آمریکا از اتحادیه اروپا پرسید. طبق گزارش روزنامه واشنگتن پست رئیس جمهوری آمریکا رهبران سه کشور اروپایی امضاکننده برجام را تهدید کرده است که در صورت عدم مقابله با برنامه هسته ای ایران، تعرفه خودروهای اروپایی صادراتی به آمریکا را افزایش خواهد داد.

پیتر استانو در پاسخ به یورونیوز گفت: «باید تاکید کنم که اتحادیه اروپا یک هماهنگ کننده است و تصمیمی به تنهایی درباره برجام نمی گیرد و برای دریافت تاییدیه و تکذیبیه درباره این موضوعی که واشنگتن پست آن را منتشر کرده است نمی توانم واکنشی داشته باشم.»

سخنگوی دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین درباره این که آیا محمد جواد ظریف برگزاری مذاکرات جدید را که هفته هاست از سوی اتحادیه اروپا مطرح شده است، پذیرفته یا نه، گفت: « هنوز ما بصورت رسمی چیزی از سوی وازت خارجه ایران دریافت نکرده ایم اما همانطور که در هفته های گذشته بارها گفته ام اتحادیه اروپا حاضر است در هر مکانی که مقامات ایرانی ترجیح می دهند، در بروکسل و یا هر شهر و یا کشوری دیگر که مورد نظر مقامات ایرانی است، تشکیل جلسه بدهد تا درباره آخرین تحولات مربوط به توافق جامع هسته ای گفتگو کند.»

اما پنج شنبه وزیر دفاع آلمان گزارش واشنگتن پست را تایید کرد و گفت که ایالات متحده پیش تر اتحادیه اروپا را تهدید کرده بود در صورت عدم برخورد با ایران تعرفه ۲۵ درصدی برای صادرات خودروی اروپایی وضع خواهد شد. به گفته خانم آنگرت کرامپ کارن بائر این «بیان یا تهدید» وجود داشته است.

نظر دو کارشناس درباره مطلب واشنگتن پست

خبرنگار دفتر بروکسل درباره گزارش واشنگتن پست با اشتفان گروبه، خبرنگار پیشین اعزامی یورونیوز در ایالات متحده، که سال ها در دوران اوباما فعالیت کرده است، صحبت کرد. وی می گوید این «تهدید ترامپ نمی تواند تنها دلیل برای سه کشور اروپایی امضاکننده برجام برای فعال کردن سازوکار ماشه باشد.»

از نگاه گروبه اروپایی ها، به جز آلمان، صادرات قابل توجهی در زمینه خودرو به آمریکا ندارند و به همین دلیل نمی توان گفت که دونالد ترامپ با برنامه ریزی این خواست را مطرح کرده باشد. خبرنگار یورونیوز گفت: « بعید می دانم که دونالد ترامپ چنین برنامه خاصی برای متحدکردن اروپایی ها در زمینه مقابله با ایران و خروج اروپایی ها از برنامه توافق جامع هسته ای داشته باشد.»

البته برخی تحلیل گران دیگر اقتصادی، از جمله علی شمعدانی حق، کارشناس اقتصادی یورونیوز می گویند که مطابق آمار رسمی اتحادیه اروپا شرکت های خودروسازی اروپایی درسال ۲۰۱۸ میلادی، بیش از ۳۷ میلیارد یورو خودرو به آمریکا صادر کرده اند که این رقم ۲۵ درصد کل واردات خوردو به آمریکا از اروپا است.

به این ترتیب و به گفته علی شمعدانی حق، اروپا اولین صادر کننده خودرو به آمریکا در جهان است و بی تردید دونالد ترامپ از این موضوع به عنوان ابزاری علیه سیاست های اروپا درباره برجام استفاده کرده است.

کارشناس اقتصادی یورونیوز می گوید: «رقم صادرات خودروهای آمریکا به اروپا تنها ۵ میلیارد است و حتی اگر اروپا بخوهد تعرفه های متقابل علیه واردات آمریکایی خودرو وضع کند، ضرر زیادی خواهد کرد.»

به گفته آقای شمعدانی حق، این موضوع شامل حال چینی ها هم خواهد شد. در دو روز گذشته کاخ سفید موفق شده است تا پکن را متقاعد کند واردات محصولات آمریکایی به چین به رقم ۲۰۰ میلیارد دلار در سال برسد که در این میان سهم محصولات کشاورزی آمریکایی چیزی حدود ۴۰ میلیارد دلار خواهد بود. کارشناس اقتصادی یورونیوز اعتقاد دارد که «این توافق تنها بخشی از توافق جامعی است که قرار است با چینی ها به ثمر بنشیند.»

بی تردید دونالد ترامپ از چین هم خواهد خواست تا روابط تجاری بین تهران و پکن نیز کاهش پیداکند. چین به عنوان یکی از پنج کشور باقی مانده در برجام نقش مهمی در حفظ این توافق جامع هسته ای خواهد داشت.

جوزپ بورل روز سه شنبه بار دیگر حفط توافق جامع هسته ای را مهم ترین وظیفه خود دانست و اعلام کرد که نامه سه وزیر خارجه کشورهای اروپایی امضاکننده برجام پس از فعال کردن «سازو کار ماشه» هم در همین چارچوب بوده است. هرچند سیاستمدار کهنه کار اسپانیایی، استاد دانشگاه و وزیر پیشین خارجه ماتادورها، سعی دارد که نشان بدهد اروپا تا چه اندازه به زنده نگه داشتن برجام متعهد است اما در عمل شاهد اقداماتی هستیم که بسیاری از کارشناسان آن را خطرناک می دانند. در این زمینه شاید سخنان، علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در روز جمعه بتواند سیاست های ایران در قبال این توافق در هفته ها و ماه ها آینده روشن کند.