شهر سوخته از عجیب‌ترین سایت‌های باستان‌شناسی در استان سیستان‌و‌بلوچستان ایران است. کشف آن اتفاق مهمی در باستان‌شناسی جهان بود و نشان از تمدنی بسیار دور و شگفت‌انگیز در ایران می‌داد.

شهرسوخته پنج‌هزار ساله در نزدیکی شهر زابل چنان شگفت‌انگیز است که آوازه آن به تمام جهان رسیده. اولین چشم مصنوعی جهان و یافته‌هایی مبنی بر انجام کهن‌ترین جراحی مغز در گورستان این شهر کهن کشف شد، یافته‌های منحصربه‌فرد باستان‌شناسی که حیرت متخصصان امروزی را برانگیخت. برای بازدید از این شهر باید به بازمانده‌های آن در جنوب‌شرقی ایران سفر کنید تا فرصت دیدار از پیشرفته‌ترین شهر باستانی جهان نصیب‌تان شود. وقتی به این مکان سفر کنید، عقربه‌های ساعت زمان، شما را به عقب می‌برند؛ به دورانی که در بسیاری از نقاط جهان هنوز اثری از تمدن وجود نداشت. این‌جا شهری است با خانه‌های گلی و کوچه‌های باریک. در سفر به این شهر کنجکاو باشید؛ جلوتر بروید و معماری خانه‌ها را تماشا کنید. محل پخت‌وپز و اتاق‌ها، لوله‌های سفالی و سیستم آبرسانی را. به سمت جنوب که بروید گورستانی را می‌بینید که مردمانی کهن را در دل خود دفن کرده است. در همین‌جا بود که شگفتی یافته‌ها همه را متعجب کرد؛ کشف اولین چشم مصنوعی جهان و یافته‌هایی مبنی بر انجام کهن‌ترین جراحی مغز در گورستان همین شهر پیدا شد. شهری که در طول کاوش‌های متعدد، اشیا و اطلاعات جدیدی را پیش‌روی پژوهشگران گذاشته است. شهر سوخته‌ای که دوبار در معرض آتش‌سوزی قرار گرفته است و شما به بازمانده‌های آن سفر کرده‌اید.

چطور بگردیم؟

باستان‌شناسان شهرسوخته را به بخش‌های مختلفی تقسیم کرده‌اند که منطقه مسکونی، بخش بناهای یادمانی، گورستان و همین‌طور موزه از مهم‌ترین بخش‌های دیدنی این سایت هستند.

منطقه مسکونی: یکی از بخش‌های جالب شهر سوخته منطقه مسکونی آن است که روزگاری شامل خانه‌های مردم عادی شهر بوده است و به‌وسیله کوچه‌های مواج باریکی از همدیگر تفکیک می‌شده‌اند. این خانه‌ها نقشه چهارگوش دارند که فضاهایی باز برای انجام فعالیت‌های روزانه مثل پخت‌وپز، دامداری یا حتی پیشه‌وری داشته‌اند. برای تماشا نمی‌توانید وارد این منطقه بشوید و به تماشا از دور اکتفا کنید.

بخش یادمانی: در بخش یادمانی، باستان‌شناسان بقایای بناهای بزرگی را کشف کرده‌اند که حدود یک هزار و ۶۰۰ متر مربع مساحت دارد. این محوطه احتمالا بنایی بوده که البته کاربری آن هنوز مشخص نیست و با ۹۳ اتاق و فضای بازی که دارد، واقعا بی‌نظیر است.

گورستان: گورستان معروف شهر سوخته در بخش جنوب و جنوب‌غربی محوطه قراردارد. اینجا یکی از وسیع‌ترین گورستان‌ها در دوران آغاز تاریخی یا عصر مفرغ بوده و جالب است بدانید که باستان‌شناسان تخمین می‌زنند در یک دوره هزار ساله تا ۳۷ هزار و ۵۰۰ انسان در این محوطه ۲۵ هکتاری دفن شده‌اند. چشم مصنوعی شهر سوخته و دانه‌های انگور درون کوزه‌ها از میان همین گورها به دست آمده‌اند.

موزه: در کنار این سایت باستانی موزه‌ای قرار دارد که اشیای به‌دست آمده از کاوش‌های باستان‌شناسی در آنجا نگهداری می‌شود. این موزه حدود ۳۰۰ شیء باستانی دارد و می‌توانید رایگان آن‌ها را تماشا کنید.