‌با توجه به نتایج کم سابقه دوردوم انتخابات مجلس ملی فرانسه که نیروهای چپ فرانسه در آن اکثریت نسبی را کسب کرده‌اند، ”نامه مردم“ از رفیق وَنسان بوله عضو رهبری و دبیر شعبهٔ بین‌المللی حزب کمونیست فرانسه دعوت کرد که در مصاحبه‌ای به چند سوال مهم در مورد تحولات هفته‌های اخیر پاسخ داده و مواضع ”جبههٔ متحد نوین“ را توضیح دهند.

مشروح سخنان رفیق وَنسان بوله در ادامه برای اطلاع خوانندگان نامه مردم منتشر می شود:

نامهٔ مردم: لطفاً به‌طور خلاصه بگویید که چرا و چطور نیروهای راست افراطی در فرانسه توانستند چنان پُرقدرت در انتخابات پارلمانی اروپا و سپس در دور اول انتخابات پارلمانی فرانسه، پس از آنکه امانوئل ماکرون پارلمان را منحل کرد، ظاهر شوند؟

وَنسان بوله: راست افراطی پدیدهٔ تازه‌ای در فرانسه نیست. بیست و دو سال پیش این جریان به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری رسید. اما اکنون به نتایج بی‌سابقه‌ای دست یافته است. در ۷ ژوییه [۱۷ تیر]، در دور دوم انتخابات پارلمانی فرانسه، راست افراطی از نظر تعداد کرسی‌هایی که به دست آورد در ردهٔ سوم قرار گرفت، اما از نظر تعداد کل آرا در صدر بود و توانست بیش از ۱۰میلیون رأی به دست آورد. ظهور راست افراطی در فرانسه، همچنان‌ که بقیهٔ اروپا شاهدیم، علت‌های متعددی دارد که چپ باید بی‌درنگ به ریشهٔ آنها بپردازد: پراکندگی بی‌سابقهٔ اجتماعی و سرزمینی پس از ۴۰ سال اجرای سیاست‌های نولیبرالی، تخریب بافت همبستگی محلی، ترس از بدتر شدن وضع در برابر جهانی‌سازی نولیبرالی، پیروزی‌های ایدئولوژیک محافظه‌کاران و طبقات حاکم که این فکر را به اذهان عمومی تحمیل کرده‌اند که پیشرفت اجتماعی دیگر موضوعیت ندارد، مسائل و نگرانی‌های مبتنی بر سیاست‌های هویتی، شکست خوردن چپ و جنبش کارگری و غیره. اکنون بخشی از بورژوازی توسل به اقتدارگرایی را راهی برای خروج از بحران سرمایه‌داری می‌بیند. ما باید به واقعیت پروژهٔ راست افراطی آگاه باشیم که صرفاً عوام‌فریبی و “پوپولیسم” نیست، بلکه نابود کردن برابری حقوق تک‌تک شهروندان از راه تبلیغ “اولویت ملی” است. می‌خواهند جامعهٔ فرانسه را بر پایهٔ بیگانه‌هراسی بازسازی کنند و در نتیجه میراث روشنگری و انقلاب فرانسه را زیر سؤال ببرند.

نامهٔ مردم: فکر ایجاد “جبههٔ مردمی نوین” (NPF) از کجا آمد؟ آیا سابقه‌ای در فرانسهٔ پس از جنگ جهانی دوم دارد؟

وَنسان بوله: پیشنهاد “جبههٔ مردمی نوین” درست در زمانی مطرح شد که امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه که ائتلافش در انتخابات اروپا در ۹ ژوئن [۲۰ خرداد] شکست خورد، اعلام کرد که مجلس ملی را منحل خواهد کرد. تشکل این ائتلاف پاسخی بی‌سابقه به وضعی بی‌سابقه در فرانسه بود. همچنین، برآمده از تحلیل علت‌های شکست “اتحادیهٔ نوین اکولوژیک و اجتماعی خلق” (NUPES) بود. این اتحادیه یک ائتلاف انتخاباتی چپ [به رهبری لوک ملانشون] در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۲ بود که فقط توانست ۱۵۰ کرسی از ۵۷۷ کرسی نمایندگی را به دست آورد و نتوانست ائتلاف لیبرال-محافظه‌کار ماکرون را برای کسب اکثریت، یا برای جلوگیری از ظهور راست افراطی، به چالش بکشد. این بار، در جبههٔ مردمی نوین، دو عنصر تازه دخیل بود. یکی فوریت و جدیّت اوضاع، همراه با خطر آشکار به قدرت رسیدن راست افراطی بود. امروزه آنچه در خطر است خودِ جمهوری است. دوم اینکه این جبهه از حمایت سندیکاهای کارگری برخوردار است. کنفدراسیون‌های بزرگ سندیکاهای کارگری مانند ث‌ژت (CGT) به‌صراحت خواستار رأی دادن به جبههٔ مردمی نوین شدند، چیزی که در چند دههٔ گذشته دیده نشده بود. حمایت ائتلاف کنفدراسیون‌های سندیکاهای کارگری پس از انتخابات برای ایجاد دولت جبههٔ مردمی نوین نیز حمایتی مهم و اساسی در نبرد دشواری است که چپ به پیش می‌برد.

نامهٔ مردم: روند گرد هم آوردن همهٔ این حزب‌های متفاوت در چنین مدت کوتاهی چه بود؟

وَنسان بوله: در مدت چند روز و چند شب، چهار حزب اصلی چپ (حزب کمونیست فرانسه، حزب سوسیالیست، فرانسهٔ تسلیم‌ناپذیر، و اکولوژیست‌ها) گرد هم آمدند و بر سر یک برنامهٔ انتخاباتی مشترک و توزیع نامزدها در حوزه‌های انتخاباتی مذاکره و توافق کردند برای اینکه در هر حوزه از ۵۷۷ حوزهٔ انتخاباتی کشور، فقط یک نامزد از جبههٔ مردمی نوین شرکت داشته باشد. برنامهٔ انتخاباتی جبهه شامل اقداماتی فوری برای بهبود اوضاع اجتماعی و بازسازی دموکراتیک است، از جمله: لغو قوانین واپس‌گرایانهٔ ماکرون مانند افزایش سن بازنشستگی، یا تعهد به افزایش حداقل مزد به ۱۶۰۰ یورو خالص در ماه، و بازگرداندن مالیات بر ثروت که ماکرون لغو کرده است. اجرای این برنامه زمان‌بندی مشخصی نیز دارد: اقدامات فوری؛ اقداماتی که در صد روز انجام خواهد شد؛ و اقدامات بلندمدت. بحث‌ها و گفت‌وگوهای ما همیشه آسان نبوده است، اما آنچه بر جوّ گفت‌وگوها غالب بوده نیاز مبرم به رسیدن به توافق بوده است. اگر به توافق نرسیده بودیم، برای مردم فرانسه مفهوم و پذیرفتنی نمی‌بود. هزینه‌های اجرای این برنامه و تأمین بودجهٔ آن نیز مشخص است. جبههٔ مردمی نوین تنها ائتلافی است که تأمین مالی برنامه‌اش را با کمک اقتصاددانان و متخصصان امور مالی دولتی تدوین و ارائه کرده است.

نامهٔ مردم: حزب کمونیست در گرد آوردن این نیروها چه نقش و سهمی داشت؟

وَنسان بوله: حزب کمونیست نقش و سهم تعیین‌کننده‌ای در تشکیل جبههٔ مردمی نوین داشت. این حزب در حالی که در راستای هدف استراتژیک خودش برای جلب بیشترین نیروهای اجتماعی و سیاسی جدید به حزب بر اساس دگرگونی‌های بنیادی در برنامه‌اش عمل می‌کند، به تکثرگرایی موجود در چپ نیز احترام می‌گذارد. حزب کمونیست فرانسه در سی و نهمین کنگره‌اش (در آوریل ۲۰۲۳) بار دیگر بر این سمت‌گیری تأکید کرد و نوشت: “به همین دلیل است که ما به تمام نیروهای چپ و اکولوژیست فراخوان [همکاری] داده‌ایم. ما از اینکه نخستین نیرویی باشیم که با دولت مخالفت می‌کند نمی‌توانیم خرسند باشیم. ما باید تلاش کنیم که اکثریتی مردمی را به دور جایگزینی سیاسی برای ایجاد دگرگونی‌های بنیادی اجتماعی و زیست‌محیطی گرد آوریم. حزب کمونیست فرانسه قصد دارد کارگران و زحمتکشان را حول تحول اجتماعی و دموکراتیک متحد کند و فرقه‌گرایی و هر چیزی را که ممکن است پراکندگی و تفرقه را در میان طبقهٔ کارگر تشدید کند نمی‌پذیرد، آن هم در شرایط مادّی و ایدئولوژیکی که امروزه با آن مواجه است و با آنچه ۴۰ سال پیش وجود داشت بسیار متفاوت است. این حزب با چشمداشت به تصرّف و اِعمال قدرت سیاسی در اوضاع اجتماعی و سیاسی فرانسه در سال ۲۰۲۴، در پی جلب نظر اکثریت است. حزب کمونیست فرانسه از گرایش اقلیت بودن با هدفِ ایجاد قطبی سیاسی مبتنی بر به‌اصطلاح “رادیکالیسم” که نمی‌تواند توازن قدرت اجتماعی و سیاسی را تغییر دهد خشنود نیست. خوشبختانه جبههٔ مردمی نوین تا حدّی به این خواست‌ها توجه کرده است: تلاش برای گرد هم آوردن کل چپ بر پایهٔ حمایت مردمی و با برخورداری از حمایت جنبش اجتماعی. ما خواستار تقویت حضور و مشارکت فعال مردم و جنبش اجتماعی مردمی هستیم که عاملی تعیین‌کننده در حفظ توازن قدرت در نبرد قاطع علیه طبقات حاکم و راست افراطی است که ما امروزه با آن درگیریم.

نامهٔ مردم: در نظرسنجی‌هایی که پس از دور اول رأی‌گیری صورت گرفت، پیروزی راست افراطی در دور دوم پیش‌بینی می‌شد. بین دور اول و دور دوم چه اتفاقی افتاد که جهت موج عوض شد؟ جبههٔ مردمی نوین در مبارزات انتخاباتی‌اش برای پیروزی در دور دوم از چه تاکتیک‌هایی استفاده کرد؟

وَنسان بوله: بین دو دور انتخابات پارلمانی خیزش واقعی جمهوری‌خواهی در فرانسه شکل گرفت. اثر این خیزش در مشارکت رأی‌دهندگان بازتاب یافت که در مقیاسی بود که از سال ۱۹۸۱ در انتخابات مشابه دیده نشده بود. راست افراطی که مدت‌ها تلاش کرده بود واقعیت برنامه‌اش را پنهان کند در دو دور انتخابات واقعیت پروژهٔ نژادپرستانه و تبعیض‌آمیزش را آشکار کرد. برای مثال، او [ماری لوپن] اعتراف کرد که می‌خواهد به حقوق افراد دارای تابعیت دوگانه حمله کند و سیاستی تبعیض‌آمیز علیه آنها به کار بندد. واقعیت تفکر آشکارا نژادپرستانه و یهودستیزانهٔ شماری از نامزدهای آنها نیز فاش شد. در فاصلهٔ بین دو دور رأی‌گیری، جبههٔ مردمی نوین سیاست “جبههٔ جمهوری‌خواهی” را در پیش گرفت. [در دور اول،] اگر در یک حوزهٔ انتخاباتی خاص نامزد چپ بعد از نامزد لیبرال و نامزد راست افراطی سوم شده بود، [در دور دوم] برای جلوگیری از انتخاب شدن نامزد راست افراطی، نامزد چپ از رقابت کناره گرفت.

نامهٔ مردم: اکنون که به نتیجهٔ چشمگیری در انتخابات دست یافته‌اید، گام بعدی جبههٔ مردمی نوین چیست؟ آیا حزب‌های تشکیل‌دهندهٔ این جبهه پس از انتخابات نیز به همکاری ادامه خواهند داد؟ آیا اعضای این جبهه به ماندن در آن و تدوین یک برنامهٔ استراتژیک بلندمدت برای تضمین حضور در دولت متعهدند؟

وَنسان بوله: جبههٔ مردمی نوین در انتخابات اخیر در صدر قرار گرفت. باید پذیرفت که اکثریتی که به دست آورد کاملاً نسبی است. اما این جبهه تنها نامزد قانونی برای ادارهٔ کشور بر اساس تعهدی است که به مردم فرانسه داده است. اتحادی که در صندوق‌های رأی شکل گرفت قرار است به اتحادی در دولت تبدیل شود. مانند جبههٔ متحد بین‌الملل کمونیستی در زمان خودش، هدف جبههٔ مردمی نوین نیز تشکیل دولت جبههٔ مردمی نوین است. در چند روز گذشته، حزب کمونیست فرانسه نگرانی‌اش را از نبود پیشرفت در مذاکرات میان چهار حزب عضو جبهه ابراز کرده است. ما تأکید کرده‌ایم که کسانی که منافع شخصی یا گروهی‌شان را بر منافع مردم فرانسه ترجیح می‌دهند مرتکب اشتباه سیاسی جدی و نابخشودنی می‌شوند. دیروز (۱۲ ژوییه [۲۲ تیر])، حزب کمونیست فرانسه برای باز کردن بن‌بستی که در بحث‌ها پیش آمده بود پیشنهاد کرد که خانم هوگت بِلو، رئیس شورای منطقه‌یی جزیرهٔ “رئونیون” [یکی از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه در جنوب غربی اقیانوس هند]، نخست‌وزیر جبههٔ مردمی نوین باشد. او زنی متعهد به چپ است و به‌دلیل توانایی‌هایش در مقام دولتی مورد احترام زیادی است. ما وقت زیادی در این بحث‌ها تلف کرده‌ایم. هرچه وقت بیشتری تلف کنیم، بیشتر به‌نفع بورژوازی و نمایندهٔ آن امانوئل ماکرون خواهد بود.

این دولت [جبههٔ مردمی نوین] در روندی که بسیار دشوار خواهد بود باید بتواند نظر اکثریت را در مجلس ملی جلب کند. در نتیجه، در مواجهه با مخالفت شدیدی که از طرف راست و راست افراطی با آن روبه‌رو خواهیم شد، حمایت سندیکاها و مشارکت فعال مردمی بسیار حیاتی خواهد بود.

نامهٔ مردم: پس آیندهٔ فرانسه و دولت بعدی‌اش چگونه خواهد بود؟

وَنسان بوله: این پرسشی واقعاً مهم و اساسی است. امانوئل ماکرون با خودداری از پذیرش واقعیتی که در پای صندوق‌های رأی بیان شد، از عصر یکشنبه تلاشی را برای نوعی کودتا آغاز کرده است. او حاضر نیست شکست را بپذیرد. او برای اتلاف وقت به تاکتیک‌های تأخیری مبتذل متوسل شده است. از سال ۱۸۷۷ (زمانی که رئیس دولت وقت از به رسمیت شناختن اکثریت جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان خودداری کرد) این نخستین بار در فرانسه است که یک رئیس دولت از پذیرش نتایج انتخابات خودداری می‌کند. این مسئله‌ای بسیار جدی است. ما در مرحله‌ای تازه در بحران سیاسی فرانسه هستیم و این تأخیر فقط می‌تواند به‌نفع راست افراطی باشد که فراموش نکنیم با ۱۴۳ نماینده‌ای که دارد برای کسب قدرت دورخیز کرده است. رئیس‌جمهور فرانسه روز دوشنبه دولت شکست‌خورده را “فعلاً” دوباره منصوب کرد. او روز چهارشنبه در نامه‌ای خطاب به فرانسویان با گستاخی ادعا کرد که “هیچ‌کس در انتخابات پیروز نشده است.” ما رسماً از رئیس‌جمهور می‌خواهیم که به تعهداتش مطابق با قانون اساسی، و نه مانند رهبر قبیله‌ای کوچک، عمل کند و اجازه دهد که جبههٔ مردمی نوین دولت تازه را تشکیل دهد. در این نبرد برای آیندهٔ کشور، چند روز آینده روزهایی تعیین‌کننده خواهد بود. هر گونه ابراز همبستگی بین‌المللی با ما در این روند ارزنده خواهد بود. حزب کمونیست فرانسه از حزب تودهٔ ایران به‌خاطر حمایت و همبستگی تزلزل‌ناپذیرش صمیمانه تشکر می‌کند.