پاتریک شاناهان، سرپرست وزارت دفاع آمریکا سهشنبه ۲۸ مه/۷ خرداد به آسیای شرقی سفر میکند تا در یک سخنرانی مهم سیاستهای آمریکا در این منطقه را تبیین کند. با نظر به توجه استراتژیک مقرر آمریکا بر چین و روسیه و سرمایهگذاری در شرق آسیا، مقامات رسمی و کارشناسان میگویند تنشهای میان آمریکا و ایران ممکن است باعث انحراف توجه پنتاگون از استراتژیهای دفاعی آمریکا شود.
ژانویه ۲۰۱۸ ارتش آمریکا اعلام کرد که روسیه و چین اهداف جدید استراتژی دفاعی ملی ایالات متحده است. پس از نزدیک به یک دهه و نیم که تمرکز دولت آمریکا بر مبازره با شبهنظامیان اسلامگرا بود، اولویتهای ارتش آمریکا به سمت دو قدرت بزرگ سوق داده شد.
پاتریک شاناهان، در اولین روز فعالیتش به عنوان کفیل وزارت دفاع از رهبران غیرنظامی ارتش آمریکا خواست تا تمرکز را بر روی «چین و مشخصاً چین» بگذارند. اما افزایش تنشها با ایران در ماههای گذشته مانع از تمرکز بر جمهوری خلق چین شده است.
تنش با ایران، تهدیدی برای منابع آمریکا
ارتش آمریکا به بهانه «تهدید ایران» که همچنان ماهیت آن نامشخص است علاوه بر اعزام ناو هواپیمابر یوس اسی آبراهام لینکلن، سامانه موشکهای پاتریوت، چندین فرورند بمبافکن راهبردی و ناوگان نظامی، قصد دارد ۱۵۰۰ نفر نیروی تازهنفس را به منطقه بفرستد. این رقم در مقایسه با ۷۰ هزار نیرویی که آمریکا پیش از این به خاورمیانه و افغانستان اعزام کرده بود کمتعداد بهنظر میرسد و برای تغییر سیاست آمریکا و دگرگونی در استراتژی متمرکز بر چین و روسیه کافی نیست اما ادامه تنش با ایران ممکن است این تمرکز را برگرداند.
سهشنبه ۲۸ مه/ ۷ خرداد مارا کارلین یکی از مقامات سابق پنتاگون به خبرگزاری رویترز گفت:
«بهترین حالت برای نابود کردن استراتژی دفاعی ملی و خراب کردن تمرکزی که بر رقابت طولانیمدت و آمادگی برای یک درگیری احتمالی با چین و روسیه بنا شده این است که یک جنگ دیگر را در خاورمیانه شروع کنیم.»
کارلین معتقد است اختلاف با ایران نهتنها میتواند پنتاگون را از استراتژی اصلیاش منحرف کند بلکه درگیرشدن در طرحریزی برای ادامه تنش باعث اتلاف منابع آمریکا میشود.
یکی از مقامات رسمی دولت آمریکا که مایل به فاش شدن نامش نبوده نیز به رویترز گفته رهبران پنتاگون در حال بررسی تاثیر یک مناقشه درازمدت با ایران بر سیاستهای راهبردی آمریکا درقبال روسیه و چین هستند. به گفته او آنها امیدوارند که اقدامات بازدارندهای که پنتاگون تاکنون انجام داده (فرستادن ناوگان جنگی به منطقه) بتواند برای پشتسرگذاشتن یک درگیری نظامی با ایران کافی باشد.
آمریکا زیر ذرهبین چین و آسیای شرقی
شاناهان اواخر هفته جاری در کنفرانس امنیتی/دفاعی «شانگریلا» در سنگاپور سخنرانی بسیار مهمی را ایراد خواهد کرد. او قرار است چشمانداز سیاستهای آمریکا برای کشورهای آسیای شرقی و اقیانوسیه را با تمرکز بر چین تشریح کرده و مشخص کند آمریکا چه اقداماتی را برای اجرای استراتژی دفاعی ملی انجام خواهد داد. کارشناسان میگویند تنش با ایران تهدیدی برای تعهد آمریکا به متحدانش در شرق آسیا محسوب میشود و ممکن است آمریکا را از «رقابت بزرگ قدرت» منحرف کند.
شاناهان در سنگاپور با همتای چینی خود نیز دیدار میکند. او بهعنوان سرپرست وزارت دفاع آمریکا در اولین سفرش به شرق آسیا به اندونزی، کره جنوبی و ژاپن نیز سفر خواهد کرد.
آبراهام دنمارک، یکی از دستیاران معاون سابق وزارت دفاع در امورشرق آسیا میگوید:
«متحدان آمریکا در آسیا همانند چین نسبت به درجه تمرکز آمریکا بر منطقه بسیار حساساند. آنها از نزدیک صحبتهای ما، سرمایهگذاریهایمان و اعزام سرباز به هر منطقهای خارج از آسیای شرقی را رصد میکنند و پایداری تعهدات آمریکا به شرق آسیا را زیر سؤال میبرند.»
در شرایطی که روابط میان چین و آمریکا تحتالشعاع جنگ تجاری گسترده و رقابت شانهبهشانه برای نفوذ نظامی در منطقه وارد بنبست شده، سخنرانی شاناهان زیر ذرهبین خواهد بود.
یکی از مقامات رسمی وزارت دفاع آمریکا اما گفته سخنرانی شاناهان در سنگاپور بر ادامه تعهد آمریکا به کشورهای شرق آسیا تاکید خواهد کرد:
«ما به عنوان یک قدرت جهانی باید بتوانیم در مناطق زیادی حضور پیدا کنیم. اما این سفر به این اختصاص دارد که نشان بدهیم نتیجه تعهد ما به شرق آسیا چه بوده و این نتایج را برجسته کنیم.»
به گفته او پنتاگون گزارش تازهای را نیز از استراتژی ارتش آمریکا در شرق آسیا، منتشر خواهد کرد که بخشهایی که آمریکا در آنها در حال سرمایهگذاری ست و شرکای آمریکا در آن مشخص شدهاند. البریج کولبای، مدیری که نقش اصلی در تغییر سیاستهای دفاعی آمریکا ایفا کرده به رویترز گفت:
«چین میتواند دنیا را تغییر دهد. ما نمیتوانیم شرق آسیا را از دست بدهیم. شرق آسیا به اندازه جواهر روی تاج برای ما باارزش است. بنابراین ما باید در خاورمیانه بمانیم اما دما (تنش) را پایین بیاوریم و منتظر علامت باشیم.»
زمانه