ایده “ارز بریکس” عموما به یک ارز پیشنهادی برای گروه کشورهای بریکس اشاره دارد و فعلا فقط در حد یک ایده و یک سیستم پولی بالقوه در آینده است که برخی کارشناسان معتقدند درصورت تحقق این ایده و ایجاد ارز بریکس، موجب کاهش سلطه دلار آمریکا در تجارت و امور مالی بین‌المللی خواهد شد.
به گزارش CGTN : یک از اهداف اصلی کشورهای حوزه بریکس، دلارزدایی و استفاده از یک ارز مشترک بجای دلار در تبادلات تجاری میان کشورهای این گروه است. با توجه به میزان سطله دلار بر بسیاری از بازارهای جهانی، کاهش وابستگی به آن در بین کشورها حوزه بریکس قطعا کار آسانی نخواهد بود اما به هرحال، حرکت ها و تغییراتی برای کاهش میزان سلطه دلار در جهان شروع شده که یکی از مهم ترین آنها هم ایده تشکیل ارز بریکس است.
اما آیا همکاری ارزی بریکس می تواند خیلی زود دلار آمریکا را از همکاری های تجاری حذف کند و یا اینکه می تواند حاکمیت بلندمت دلار را کاهش دهد؟ پاسخ این است که اگر ارز بریکس در آینده تشکیل شود، ممکن است بتواند وابستگی بلندمدت همکاری میان کشورها بریکس به دلار را کاهش دهد. دلار در بیش از نیمی از تمام تجارت‌ها و ۸۰ درصد از تمام معاملات ارزی نقش دارد. در واقع هدف از همکاری ارزی بریکس، کاهش تدریجی وابستگی این گروه به دلار است، اما این کار ساده نخواهد بود و با چالش‌هایی مواجه خواهد بود.
ایده تشکیل ارز بریکس لزوما به مفهوم نامناسب بودن دلار به عنوان وسیله مبادله تجاری نیست، بلکه کشورهای حوزه بریکس به این دلیل به تشکیل پول واحد بریکس فکر می کنند چون واشنگتن از دلار به عنوان یک ابزار و سلاح برای به راه انداختن جنگ ها تجاری و اقتصادی استفاده می کند. آمریکا یک کشور سلطه جود و خودسر است و با سایر کشورها رفتار متقابل مبنی بر عدالت ندارد و استفاده ابزاری آمریکا از دلار باعث یک ناهنجاری در جهان شده است.
دلار صرفا یک اسکناس کاغذی بدون پشتوانه قوی است و تنها پشتوانه آن ، مقبولیت عمومی این ارز است، درصورتی که قبل از جنگ جهانی اول، زمانی که پوند استرلینگ انگلیس ارز جهانی شناخته می شد، این ارز توسط طلا پشتیبانی می شد و یک پشتوانه قوی و معتبر داشت.
این واقعیت که دلار همچنان در برابر سایر ارزها، قدرت معامله زیادی دارد، منعکس‌کننده این واقعیت است که به عنوان وسیله اصلی مبادله در سطح جهانی، دلار به راحتی قابل جایگزینی نیست. یکی از دلایل این حمایت ادامه‌دار از دلار، این است که تجارت نفت و سایر کالاها آنقدر بزرگ است که به ارزی به همان اندازه بزرگ نیاز دارد تا آن را در خود جای دهد. همچنین، نه اروپایی‌ها و نه ژاپنی‌ها، که تنها دو جایگزین ممکن هستند، مایل به پذیرش کسری خارجی یا تورمی که آمریکا به عنوان میزبان ارز جهانی متحمل می‌شود، نیستند.
آیا کدام ارز جهانی جایگزین دلار کاغذی خواهد شد؟ پاسخ این است: فعلا هیچ‌کدام. امروزه، طلا دومین دارایی ذخیره بزرگ برای بانک‌های مرکزی پس از دلار است. “راه‌اندازی بورس طلای شانگهای در سال ۲۰۰۲ از اهمیت استراتژیک بالایی هم برای طلا و هم برای سیستم پولی جهانی برخوردار بود”.
بسیاری از ناظران و کارشناسان معتقدند که ایجاد بورس طلای شانگهای در سال ۲۰۰۲ ، بازگشت طلا به سیستم پولی بین‌المللی است. اما در حالی که اهمیت طلا به عنوان دارایی ذخیره برای بسیاری از کشورها در حال افزایش است، به این معنی نیست که نقش دلار به عنوان وسیله مبادله یا واحد حساب جهانی در حال تغییر است.
بنابراین دلار فعلا همچنان دارایی غالب برای کشورها خواهد بود. واقعیت این است که جابجایی دلار با هر ارز دیگری از جمله ارز بالقوه بریکس، نیاز به تغییرات عمده در سیستم پولی بین‌المللی دارد، تغییراتی که مدتی است آغاز شده و در جریان است و یکی از مهم ترین این تغییرات، شگل گیری گروه کشورها بریکس، افزایش تعداد اعضای آن و تمایل این کشور ها به ایجاد یک ارز برای شکستن و کاهش سلطه دلار است.
