روزنامه شهروند درباره حرکت مردمی آذربایجان شرقی با شعار «با افتخار فقط اجناس ایرانی می‌فروشیم» به ارایه گزارشی پرداخت و نوشت: ۴٠٠ فروشگاه تبریز در مدت یک ماه دست به دست هم دادند تا فقط کفش ایرانی بفروشند خراسانی‌ ها، مراغه‌ ای‌ ها، شبستری ‌ها، مرندی ها و آذرشهری‌ ها به حرکت بزرگ بازاریان تبریز پیوستند.

در ادامه این گزارش می خوانیم: «تا کی غر بزنیم و التماس کنیم که حمایت‌مان کنند؟ چقدر نامه به دولتی‌ها بنویسیم و در نشست‌ها سخنرانی کنیم؟ ما ازخودمان شروع کردیم» این جملات را علیرضا جباریان ‌فام رئیس اتحادیه تولید کنندگان کفش تبریز به «شهروند» می‌گوید. کسی که حالا یک حرکت بزرگ را در بازار تبریز کلید زده است.

این روزها در بازار کفش تبریز فروشگاه‌های زیادی تابلوی کوچکی را درمغازه‌شان آویزان کرده‌اند، با این مضمون: «با افتخار فقط اجناس ایرانی می‌فروشیم.» همین تابلوی کوچک در بازار تبریز انقلاب برپا کرده است. حالا ۴٠٠ فروشگاه درپایتخت کفش ایران دست به دست هم داده‌اند که جز کفش ایرانی نفروشند و بازار بحران‌زده تولید داخلی را از دست کفش خارجی و قاچاق نجات بدهند. این ابتکار تبریزی‌ها به سایر شهرهای استان آذربایجان‌شرقی کشیده شده و مراغه‌ای‌ها، شبستری‌ها، مرندی‌ها و آذرشهری‌ها هم به این حرکت خودجوش بازاری‌های تبریز پیوسته‌اند. ایده اولیه طرح به ذهن علیرضا جباریان‌فام رئیس اتحادیه تولیدکنندگان کفش تبریز رسیده است.

این موضوع را ناصر حاج‌هاشمی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان کفش‌های ماشینی کشور به «شهروند» می‌گوید و تأکید می‌کند: «جوان خوش‌فکری است و عرق ملی دارد.» و ادامه می‌دهد: «اگر چند نفر مثل او پیدا شوند که برای حمایت از تولید ملی کمر همت ببندند، بدون ‌شک انقلاب صنعتی ژاپن در ایران تکرار می‌شود.» می‌گوید، دلش از این می‌سوزد که تولیدکننده ناچار است کفش مرغوب ایرانی را با برچسب کفش ترکیه به هموطنش بفروشد. بعد همین مشتری می‌آید و می‌پرسد: «کار کجا بوده است؟» همان موقع باید از او پرسید: «کارآفرینی هیچ، شما برای حمایت از اشتغال چه کرده‌اید؟»

هاشمی در سرای چهارسوی بازار بزرگ تهران مغازه دارد و می‌گوید، درتمام سال‌های فعالیتم حتی یک جفت کفش خارجی نفروخته‌ام و ادامه می‌دهد: آدم بیشتر از این‌جا ناراحت می‌شود که مردم حاضرند در‌سال چند جفت کفش نامرغوب چینی پاره کنند اما قیدش را نمی‌زنند که واردکننده بازار را به بحران نکشد.

** چینی‌ها پایتخت کفش را زمینگیر کردند
براساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت ایرانی‌ها سالانه ١٠٠‌میلیون جفت کفش مصرف می‌کنند که از این میان ٣٠ تا ٣۵‌میلیون جفت کفش از خارج از کشور وارد می‌شود. البته فعالان صنعت این اعداد و ارقام را چندان قبول نداشته و معتقدند، سهم بالای قاچاق کفش نادیده گرفته شده است. اگر تعرفه بالای واردات کفش به کشور را درنظر بگیریم، به راحتی متوجه می‌شویم که فعالان صنعت کفش چندان بیراه نمی‌گویند و تعرفه بالا، انگیزه قاچاقچیان را افزایش می‌دهد.

تعرفه واردات کفش در‌ سال ٩۴ معادل ٧۵‌درصد بود که این عدد با هدف کاهش قاچاق به ۵۵‌درصد رسید، اما هنوز کفش‌های چینی در بازار ایران جولان می‌دهند که با توجه به تعرفه بالای واردات و قیمت نازل این کفش‌ها می‌توان به راحتی متوجه شد که قاچاق چه سهم بزرگی از بازار کفش را دراختیار گرفته است. البته چینی‌ها تنها میهمانان ناخوانده بازار کفش ایران نیستند و کفش ‌های ترکیه، ویتنام و کره‌ای نیز چند سالی است جای پای خود را در ایران باز کرده‌اند.

حمیدرضا متین رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان این ادعای فعالان صنعت کفش را تأیید کرده و به باشگاه خبرنگاران گفته است؛ حدود ۵٠‌درصد بازار کفش ایران در قبضه چینی‌هاست، زیرا درموارد بسیاری کفش‌های چینی به اسم کفش ایرانی علامت‌گذاری و مارک‌ زده می‌شود.

جولان چینی‌ها دربازار که بارها صدای تولیدکنندگان کفش را درآورده، حالا تعطیلی گسترده واحدهای تولید کفش در تبریز را به دنبال داشته است. براساس اعلام اتحادیه کفاشان تبریز، کفش‌های چینی ٧٠‌درصد از ٢‌هزار واحد تولیدی کفش دست‌دوز تبریز را به تعطیلی کشانده است و حالا تنها ۶٠٠واحد تولید کفش در پایتخت کفش ایران فعالند.

** از خودمان شروع کردیم

 
علیرضا جباریان‌فام رئیس اتحادیه تولیدکنندگان کفش تبریز مشغول رانندگی است که با او تماس می‌گیرم. زمان کوتاهی می‌خواهد که جایی پارک کند و درباره ایده‌اش صحبت کند. می‌گوید، به این فکر کرده است که تا کی غر بزنند و درخواست کنند و به دولتی‌ها نامه بنویسند؟ او تصمیم می‌گیرد خودش سرآغاز یک حرکت بزرگ شود و به این فکر می‌کند که دریک حرکت دسته‌جمعی با مشارکت بازاریان تبریز، دور فروش کفش‌های خارجی را خط بکشند و از این پس تنها کفش ایرانی عرضه کنند.

خودش نحوه شروع این کار بزرگ را این‌گونه تعریف می‌کند: از یک‌ماه پیش ۴ بازرس اتحادیه را به بازار فرستادم و بنا شد فروشندگانی را که تنها کفش ایرانی می‌فروشند، شناسایی کنند. ما برای این فروشندگان یک تابلو با عبارت «با افتخار فقط اجناس ایرانی می‌فروشیم» طراحی کردیم و دراختیار آنها قرار دادیم.

وی ادامه می‌دهد: با شروع این حرکت تعدادی از بازاری‌ها هم که کفش خارجی می‌فروختند، به ما پیوستند و با خارج‌کردن اجناس خارجی از مغازه‌شان تصمیم گرفتند تولید ایرانی را حمایت کنند.

هرهفته تعداد بازاری‌های حامی تولید ایرانی بیشتر و بیشتر می‌شود تا آن‌جا که ظرف یک‌ماه ۴٠٠ فروشگاه تبریز دست به دست هم داده تا اقدام بزرگی برای حمایت از تولید ملی به سرانجام برسانند. جباریان می‌گوید؛ درهمین مدت کوتاه ۴ شهر استان به حرکت جمعی بازاری‌های تبریز پیوسته‌اند و تولیدکنندگان کفش استان خراسان هم که از این حرکت آگاه شده‌اند، از حرکت تبریزی‌ها اعلام حمایت کرده و گفته‌اند، به ‌زودی این طرح را در استانشان به اجرا درمی‌آورند.

جباریان به «شهروند» می‌گوید: حدود ۴٠‌هزار خانواده به صورت مستقیم و ١۵٠‌هزار خانواده به صورت غیرمستقیم از صنعت کفش زندگی‌شان را می‌گذرانند و اگر ما به‌عنوان فروشنده و مصرف‌کننده بتوانیم از آنها حمایت کنیم، صنعت کفش ایران خانواده‌های بیشتری را صاحب درآمد می‌کند و ایرانی‌ها با قابلیت‌های ویژه‌ای که دراین صنعت دارند، به راحتی می‌توانند به‌عنوان یکی از صادرکنندگان بزرگ کفش درجهان شوند.

** ترکیه درهای کشورش را روی کفش ایرانی بست

 
«ترکیه، ایران را به‌عنوان یک رقیب خطرناک برای خود احساس می‌کند» این جمله‌ای است که رئیس اتحادیه تولیدکنندگان کفش تبریز به «شهروند» می‌گوید و تأکید می‌کند: مرغوبیت کفش ایرانی به اندازه‌ای است که تولیدکنندگان داخلی کفش ایرانی را به اسم کفش ترکیه می‌فروشند و واردکنندگان روی کفش چینی برچسب کفش ایرانی می‌زنند تا بتوانند آن را در بازار داخلی بفروشند.»

اما مصداق او برای مرغوبیت کفش ایرانی به همین مورد خلاصه نمی‌شود و ادامه می‌دهد: دوهفته پیش از این تصمیم کانتینری از کفش ایرانی را برای صادرات به مرز ترکیه بردیم، اما متوجه شدیم که این کشور تعرفه واردات کفش ایرانی را به ٧٠‌درصد رسانده است درحالی‌ که برای واردات کفش چینی تنها تعرفه ١۵‌درصدی اعمال می‌کند.

به گفته جباریان این موضوع نشان می‌دهد که ترکیه، ایران را به‌عنوان یک رقیب بزرگ برای تولیدکنندگان خود می‌داند و به همین دلیل تعرفه سنگینی برای واردات کفش ایرانی لحاظ کرده است.

حالا تبریزی‌ها تنها به این حرکت مهم اکتفا نکرده‌اند و درحال طراحی کنسرسیومی صادراتی هستند که بتوانند کفش مرغوب ایرانی را به کشورهای کنیا، امارات، ارمنستان و جمهوری آذربایجان صادر کنند.

جباریان به «شهروند» می‌گوید: مردمی که حاضر نباشند برای خودشان کاری انجام دهند، نباید انتظار داشته باشند دیگران برای آنها کاری کنند. بنابراین من ازهمه مصرف‌کنندگان ایرانی می‌خواهم برای حمایت از تولید خودمان، برای حمایت از مشاغل کشورمان و برای ثروت‌آفرینی در ایران خودمان آغازگر باشیم و تنها کالای ایرانی بخریم.
او تأکید می‌کند؛ اگر کیفیت کالای ایرانی را مناسب نمی‌دانیم، به این خاطر است که بسیاری از تولیدکنندگان درشرایط ناگوار و دشواری فعالیت می‌کنند.

دربسیاری ازموارد واردات بی‌رویه و قاچاق به کسب‌وکار آنها ضربه زده است و اگر مردم دریک حرکت جمعی از کالای ملی‌شان حمایت کرده و آن را توانمند کنند، تولیدکنندگان زیادی هستند که می‌توانند با استانداردهای کیفی بالا تولید کرده و برای سایر مردم هم اشتغال ایجاد کنند.

حالا ایران با آن همه پتانسیل درتولید کفش، زمینگیر واردات بی ‌رویه و کفش ‌های قاچاق شده است. براساس اعلام گمرک ایران ازمحل صادرات کفش سالانه حدود ١٢٠‌میلیون دلار درآمد دارد این درحالی است که ترکیه معادل ۴برابر این درآمد را تنها از بازار کفش عراق به دست می‌آورد. ثروت کلانی که صنعت کفش درصورت حمایت مصرف‌کنندگان به راحتی می‌تواند روانه جیب مردم کشورمان کرده و تعداد زیادی از ایرانی‌ها را صاحب شغل کند.