مجلس ویتنام به تازگی با طرحی اقتصادی برای امضای موافقتنامه تجارت آزاد این کشور با اتحادیه اروپا موسوم به EVFTA موافقت کرد که در واقع چهاردهمین موافقت نامه تجارت آزادی است که این کشور حوزه اقتصاد بلوک شرق سیاسی و اقتصادی طی سالیان اخیر امضا کرده است.

این مجلس صبح روز ۷ ژوئن (۱۹ خرداد) با ۹۴،۶۲ درصد رای مثبت موافقت­نامه تجارت آزاد ویتنام و اروپا EVFTA که موافقت نامه حمایت از سرمایه‌گذاری ویتنام و اروپا EVPIA را نیز در بر می‌گیرد، تصویب کرد.

موافقت نامه تجارت آزاد با اروپا که یک فرآیند ۱۰ ساله را تاکنون طی کرده، قرار است روز ۳۰ ژوئن ((۱۰ تیر) به طرف اروپایی اعلام و ۳۰ روز بعد از آن یعنی ۱ اوت (۱۱ مرداد) سال جاری اجرایی شود.

کارشناسان اقتصادی این رویداد مهم را نقطه عطف تاریخی و نشانگر آغاز رابطه جدید ویتنام با اتحادیه اروپا می‌دانند و در واقع آن را بیانگر اعتماد اروپا به ویتنام ارزیابی می‌کنند، زیرا این کشور دومین کشور آسه آن بعد از سنگاپور است که با اتحادیه اروپا موافقتنامه تجارت آزاد امضا می‌کند.

این امر سبب افزایش تجارت و سرمایه گذاری خواهد شد و روند حذف ۹۹ درصد از خطوط تعرفه و موانع تجارت را طی یک دهه آینده محقق می‌کند. همچنین بازارهای جدیدی را برای سرمایه گذاری و نوآوری اروپا در ویتنام باز خواهد کرد و موجب توسعه پایدار در ویتنام خواهد شد.

البته تا کنون بسیاری از سرمایه‌گذاران هنگ کنگی، تایوانی و چینی نیز برای استفاده از این ظرفیت تجاری از سالیان قبل اقدام به برگزاری واحدهای تولیدی در مناطق صنعتی ویتنام کردند.

بر اساس این موافقتنامه، روند کاهش تعرفه‌های تجارت آزاد ویتنام و اروپا به گونه‌ای است که ۴۸،۵ درصد از خطوط تعرفه وارداتی به ویتنام حذف می‌شود و در مقابل ۸۵،۵ درصد از خطوط تعرفه وارداتی به اروپا حذف خواهد شد.

همچنین بعد از ۷ سال از امضای این توافقنامه قرار است ۹۱،۸ درصد از خطوط تعرفه وارداتی ویتنام در مقابل ۹۹،۲ در صد از خطوط تعرفه وارداتی اروپا حذف شود (سایر تعرفه ها با نرخ صفر درصد محاسبه می‌شوند).

بنابراین مجلس ویتنام با تعهدات اروپا مبنی بر حذف ۸۵،۶ درصد از خطوط تعرفه وارداتی به این اتحادیه برابر با ۷۰،۳ درصد حجم صادرات ویتنام به این گروه بلافاصله بعد از اجرایی شدن این توافق­نامه، موافقت کرد.

پس از ۷ سال از زمان اجرای موافقت­نامه، اتحادیه اروپا ۹۹،۲ درصد از خطوط تعرفه وارداتی خود را که برابر با ۹۹،۷ درصد حجم صادرات ویتنام به این گروه است، حذف می کند. برای سایر تعرفه ها (حدود ۰.۳ درصد حجم صادرات ویتنام به اروپا)، اتحادیه اروپا تعهد می کند که سهمیه نرخ تعرفه (Tariff-rate quota) به ویتنام را با تعرفه صفر درصد بدهد.

از این رو، بعد از ۷ سال تقریبا ۱۰۰ درصد صادرات ویتنام به اروپا معاف از پرداخت تعرفه خواهد شد. قابل ذکر است که موافقت­نامه تجارت آزاد ویتنام و اروپا شامل ۱۷ فصل و ۸ ضمیمه و ۲ پروتکل و ۲ تفاهم نامه و ۴ بیانیه مشترک است.

این موافقت نامه موضوعات مختلفی را تنظیم و مشخص کرد که عبارتند از مبادلات تجاری از جمله قوانین و مقررات عمومی و تعهد دو طرف درباره دسترسی به بازارها؛ قوانین مربوط به مبداء کالا و گمرک و تسهیل­ تجارت؛ اقدامات فیتو سنتری و قرنطینه و بهداشت و ایمنی مواد غذایی (Sanitary and Phytosanitary)؛ موانع فنی تجارت (Technical barriers to trade)؛ قانون و مقررات عمومی و تعهدات دسترسی به بازارها در بخش تجارت خدمات؛ سرمایه گذاری، دفاع تجاری؛ رقابت؛ کسب وکارهای دولتی؛ خرید از سوی دولت؛ مالکیت معنوی؛ تجارت و توسعه پایدار؛ همکاری و ظرفیت سازی و حقوقی و نهادی.

درباره بریتانیا، از تاریخ لازم الاجراء شدن این موافقت­نامه تا پایان سال ۲۰۲۰ اعمال می‌شود و براساس توافق بین اتحادیه و بریتانیا درباره خروج بریتانیا از این اتحادیه، در صورت لازم ۲۴ ماه دیگر تمدید خواهد شد.

وزیر صنعت و تجارت ویتنام آقای «چن توان انگ” با اشاره به گزارش بانک جهانی تحت عنوان «ویتنام: تقویت ادغام بین‌المللی و اجرای موافقت نامه تجارت آزاد» که در ماه آوریل سال جاری منتشر شد، گفت: موافقت نامه تجارت آزاد اروپا-ویتنام به ویتنام کمک خواهد کرد تا در سال ۲۰۳۰، حدود ۰.۸ میلیون نفر را از فقر نجات دهد که برابر است .

براساس گزارش وزارت برنامه ­ریزی و سرمایه‌­گذاری ویتنام، با امضای این موافقت نامه تجارت آزاد، حجم صادرات این کشور به اروپا در سال ۲۰۲۰ و سال ۲۰۲۵ و سال ۲۰۳۰ به ترتیب با افزایش ۲۰ درصد و ۴۲.۷ درصد و ۴۴.۳۷ درصد و میانگین رشد GDP ویتنام در دوره ۲۰۲۳-۲۰۱۹ و دوره ۲۰۲۸-۲۰۲۴ و دوره ۲۰۳۳-۲۰۲۹ به ترتیب بالغ بر ۳.۲۵%-۲.۱۸% و ۵.۳۰%-۴.۵۷% و ۷.۷۲%-۷.۰۷% خواهد بود.

به نظر محققان، با اجرای موافقت نامه تجارت آزاد ویتنام و اروپا مخصوصا بعد از پاندمی کووید- ۱۹، نه تنها مزایای بزرگی برای شرکت‌­های صادراتی ویتنام به ارمغان خواهد آورد بلکه کاهش رشد اقتصاد ویتنام ناشی از کووید- ۱۹ را جبران خواهد کرد.

اتحادیه اروپا یکی از شرکای عمده تجاری ویتنام است. در سال ۲۰۱۹ مبادلات تجاری ویتنام و این اتحادیه به رقم ۵۶.۴ میلیارد دلار رسید که از این رقم، ۴۱.۵ میلیارد دلار صادرات ویتنام و ۱۵ میلیارد دلار واردات ویتنام از این اتحادیه بود. درباره حوزه سرمایه گذاری خارجی، این اتحادیه ۲۵۰۰ پروژه با سرمایه ۲۷.۵ میلیارد دلار در این کشور دارد. با امضای موافقت نامه تجارت آزاد بین دو طرف، انتظار می‌رود ویتنام سرمایه‌گذاری بیشتری بویژه در زمینه تکنولوژی های نوین از اروپا جذب کند.

روز ۸ ژوئن (۱۹ خرداد۱۳۹۹) با ۹۵.۶۵ درصد رای مثبت، موافقت­نامه حمایت از سرمایه گذاری ویتنام و اروپا EVPIA نیز توسط مجلس ویتنام تصویب شد. این موافقت نامه نقشی اساسی در افزایش سرمایه گذاری کشورهای اتحادیه اروپا در ویتنام خواهد داشت.