آنم آرزوست که در ساحل خزر قدم بزنم با پایی برهنه، شن‌های خیس را حس کنم و به انتهای دریا خیره شوم تا لحظه ای تمدد اعصاب پیدا کنم از هیاهوی زندگی شهری اما نمی‌شود که نمی‌شود.

کفشم را در نمی‌آورم و به آن سوی خزر و همسایه‌مان، روسیه خیره نمی‌شوم و در مقابل کفشی محکم می پوشم، برای این‌که همه چیز در این ساحل یافت می‌شود؛ از شیر مرغ تا جان آدمیزاد، از پوست هندوانه و خار و خاشاک، نی‌های مرداب و لجن گرفته تا لاستیک، بطری‌های نوشابه، ظروف یکبار مصرف و خرده‌های شیشه و …

به افق دریا خیره نمی‌شوم تا ساحل خزر در روسیه را تصور نکنم اما نمی‌توانم تصویری را که از مقایسه ساحل روسیه با ایران در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده را فراموش کنم. ساحل روسیه پاک است و زیبا با آبی شفاف و درخششی که از نور خورشید بر آب دریا پدیدار می‌شود و این سو که من نظاره‌گر آن هستم، نه تنها مهمان دریا و بلکه صاحبخانه، به طور متوسط روزانه ۸۰ تن و در روزهای تعطیل و پر مسافر ۱۲۰ تن زباله در ساحل می‌ریزند.

تنی به آب نمی‌زنم زیرا که فاضلاب و شیرابه زباله به دریای بابلسر نفوذ کرده است. اینجا آب، آبی نیست؛ کدر است و رنگ نامهربانی گرفته است. اینجا بوی رطوبت دریا حس نمی‌شود و تنها بوی تعفن زباله است که نه تنها مشام منِ مهمان بلکه حدود ۲۸۰ خانوار همسایه‌اش را آزار می‌دهد.

اینجا نه تنها ماهیان می‌میرند بلکه درختان هم می خشکند و تلاش صاحبخانه برای کاشت چند درخت مقاوم اکالیپتوس در کنار زباله‌های ساحل بی‌نتیجه مانده است. من که طاقت ماندن ندارم و می‌روم تا نبینم مظلومیت خزر را، اما صاحبخانه چه کند؛ نه توان مالی دارد که خانه‌اش را از کنار زباله‌های ساحل جا به جا کند و نه تحمل بوییدن فاضلاب و زباله را.

در همین تهران خودمان، میلیاردها تومان خرج کرده‌اند تا دریاچه‌ای مصنوعی برای رونق گردشگری پایتخت ایجاد کنند و برای آن دردسر کشیدند تا آب دریاچه راکد نماند، نگندد و بوی بد ندهد، اما ۲۰۰ کیلومتر آن طرف‌تر در شمال ایران، خدا بزرگترین دریاچه جهان را به ملت ایران بخشیده است و ما در آن زباله و فاضلاب می‌ریزیم.

نمی‌خواهم ساحل کشورهای اروپایی همچون لهستان، آلمان و فرانسه را ببینم تا به مظلومیت خزر بیشتر پی ببرم. در ساحل اروپا، مردم و دریا خوشحال هستند و از همزیستی با هم لذت می برند، در حالی که خزر با همه مهربانی‌ها و زیبایی‌هایش، کسی قدرش را نمی‌داند و این‌که اگر قدرت انتخاب داشت و اگر می‌توانست حرکت کند، به جایی می‌رفت که به او احترام بیشتری بگذارند. خزر ما مظلوم است زیرا تقریبا به جایی راه ندارد که سفر کند ولی با این همه، سخاوتمند و مثل یک مادر مهربان است.

حسن یکی از ساکنان شهرک گل‌های بابلسر با اشاره به این‌که حدود ۲۸۶ خانوار در این شهرک ساکن هستند به خبرنگار ایسنا، گفت: پیش از ساخت این شهرک مسکونی، زباله‌ها در ساحل بابلسر و در نزدیکی پارکینگ‌های ۸ و ۹ ، تخلیه و دپو می‌شد که این روند هم‌چنان ادامه دارد.

وی،‌ بوی تعفن زباله و فاضلاب تخلیه شده در پشت این شهرک مسکونی را غیرقابل تحمل برای ساکنان دانست و افزود: مشکلات بهداشتی ناشی از تخلیه زباله شهر بابلسر در این منطقه ساحلی را به شهرداری، شورای شهر و استانداری اعلام کرده‌ایم ولی هیچ نتیجه‌ای در پی نداشته است. مسئولان می‌گویند که مکان مناسبی برای دپوی زباله‌های بابلسر و انتقال زباله‌ها از این منطقه ندارند و هرجا را که بخواهند برای این منطقه خریداری کنند، ساکنان و مردم آن منطقه اجازه این کار را نمی‌دهند. از سوی دیگر بارها از سوی صداوسیما و استانداری از این مکان بازدید شده و گزارش‌هایی در این زمینه تهیه شده اما نتیجه‌ای تاکنون نداشته است. به نظر بنده روزی می‌رسد که ساکنان این شهرک مجبور می‌شوند خانه‌هایشان را رها کرده و از این منطقه بروند.

حسن تصریح کرد: گاهی بوی فاضلاب بر اساس نوع زباله رهاسازی شده تغییر می‌کند و بوی زباله و مواد شیمیایی در فضای شهرک پراکنده می‌شود، علاوه بر آن آتش زدن هر چندگاه این زباله نیز مزید بر علت شده و ساکنان را آزار می‌دهد. هم‌چنین روزانه چندین بار پساب‌ها در چاهی که در این مکان تعبیه شده، سرازیر می‌شود.

حقی، عضو هیأت امنای شهرک گل‌ها نیز مشکل دپوی زباله در ساحل بابلسر را یک مشکل ملی دانست و توضیح داد: مسئولان بهداشت و استانداری و حتی خانم ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست به این شهرک آمده و در جریان مشکلات این منطقه مسکونی هستند. پس از بازدید خانم ابتکار، فاصله منطقه دپوی زباله با این شهرک تا حدودی بیشتر شد اما از این منطقه منتقل نشد و باز هم زباله‌ها در نزدیکی این شهرک و در ساحل بابلسر رها می‌شود. به عبارتی دیگر پس از بازدید خانم ابتکار گل و لای و رسوبات رودخانه روی زباله‌ها ریختند ولی ۲۰ متر جلوتر شروع به تخلیه و دپوی زباله کردند.

وی تصریح کرد: متأسفانه شورای شهر به استانداری گزارش داده بود که کسی در این شهرک مسکونی ساکن نیست در حالی که اشتباه است و روزانه ۱۴ تا ۱۵ اتوبوس برای انتقال ساکنان این شهرک به این منطقه رفت‌وآمد می‌کنند.

حقی مدعی شد: بر طبق نظر برخی کارکنان بهداشت، بیشتر کسانی که در این منطقه ساحلی بابلسر شنا می‌کنند بر اثر ناراحتی پوستی به مرکز بهداشت بابلسر مراجعه می‌کنند. علاوه بر آن متأسفانه حیوانات ولگرد بر اثر وجود زباله‌ها در این منطقه زیاد شده است،‌ به مرکز بهداشت هم اطلاع داده‌ایم که در پی آن یکی از سگ‌های زخمی منطقه را گرفته‌اند و از این منطقه دور کرده‌اند.

وی عنوان کرد: مدرکی دارم که نشان می‌دهد فاضلاب و شیرابه‌های زباله‌های تخلیه شده در اطراف این شهرک به شعاع ۵۰۰ متر در داخل دریا نفوذ کرده و هر که در این ناحیه شنا کند دچار مشکلات بهداشتی می‌شود.

حقی ادامه داد: در صورت رفع این مشکل بزرگ آمادگی داریم با شهرداری نسبت به فضاسازی پشت این شهرک مسکونی همکاری‌ کنیم تا ضمن ایجاد آن فضای سبز، فضای زیبایی را در ساحل بابلسر ایجاد کنیم.

وی تاکید کرد: در کنار این شهرک ۶۰۰ واحد مربوط به فرهنگیان در حال ساخت است و طرف دیگر شهرک نیز ۲۰۰۰ واحد برای فرهنگیان در حال ساخت است، بنابراین، با تکمیل شدن این واحدها و ساکن شدن در آن، مشکلات کنونی بیشتر می‌شود و آلودگی ناشی از زباله دامنگیر هزاران نفر از ساکنان این منطقه می‌شود.

حقی گفت: متأسفانه در کنار منطقه دپوی زباله ۲۰۰۰ رأس گوسفند توسط یک چوپان نگهداری می‌شود که زمین آن را شهرداری در اختیار او قرار داده است. از دامپزشکی خواستاریم اقدامی برای جمع‌آوری گوسفندان در این مکان کند.

یکی دیگر از ساکنان شهرک گل‌ها، گفت: مشکلات این منطقه را به آقای نانواکناری نماینده بابلسر بازگو کردیم و او وعده داد که در چهار سال خدمتش موضوع زباله‌ها را که یکی از بزرگترین مشکلات استان مازندران است را حل کند. در این شهرک ساکن هستم هیچ اقدامی برای حل این مشکل نشده است.

در این میان مقصر کیست؟ مسئولان ذیربطی که هر کدام به فاجعه بار بودن این معضل اذعان دارند، بار مشکلات را به دوش دیگر مسئول می‌اندازند، یا می گویند حل این مشکل اراده ملی می‌خواهد و پول و یا تنها وعده حل مشکل می‌دهند و یا این‌که فرهنگ‌سازی برای حفظ محیط زیست و تفکیک زباله از مبدا ضعیف است و دفع اصولی پسماند در شهرهای شمالی اقتصادی نیست، هرچه که باشد سبب شده روزانه ۳۰۰۰ تن پسماند در استان مازندران تولید شود و ۸۰ درصد دفن زباله آن غیر بهداشتی باشد و مشکل پسماند در این استان روز به روز بیشتر شود.
شیما عباس‌زاده
ایسنا