برخی سناتورهای جمهوریخواه آمریکا اخیرا با ارائه لایحه‌ای به نام طرح «پاسخگویی چین – ایران»، خواستار آن شدند که دولت بایدن برگشت آمریکا به برجام را مشروط بر قطع روابط ایران با چین کند. باید چطور به این لایحه بی‌معنا نگاه کنیم؟

به گزارش رادیو بین‌المللی چین؛ از آنجا که در این لایحه به توافقنامه برجام توافقنامه «اوباما-بایدن» گفتند، ابتدا می‌توان دید که این لایحه بیانگر اختلاف عمیق دو حزب دموکرات و جمهوریخواه در موضوع ایران است؛ از سوی دیگر، با توجه به حضور سناتور «مارکو روبیو» که در ایران و چین به داشتن روحیات ضدایرانی و ضدچینی معروف است، می‌توان غلظت بالای ژئوپلیتیکی این لایحه را مشاهده کرد.

به طور کلی، چه رقابت حزبی و چه جریان ژئوپلیتیکی میان سناتورها، هر دو چیزی جدید نیست و از این لحاظ نباید از طرح این لایحه در سنای آمریکا تعجب کنیم.

اما همزمان باید متوجه آن باشیم که در این طرح نگرانی آمریکا از قرارداد ۲۵ ساله بین چین و ایران هم منعکس شد و آن را به عنوان مانع قطع «حمایت مالی از تروریست‌ها» یاد شده است.

البته همان طور که می‌دانیم، در ایران هم برخی با دلایل خود به این قرارداد نگاه منفی دارند. اما به هر حال، از منظر چین، قرارداد همکاری ۲۵ ساله بین چین و ایران یکی از قراردادهای متعدد عادی مربوط به همکاری خارجی برای اجرای ابتکار «کمربند و جاده» که تقریبا ۱۰ سال پیش توسط رئیس جمهور آن کشور مطرح شد، است.

ابتکار کمربند و جاده طوری برای آمریکا خار در چشم است که در سال ۲۰۲۱ با تصویب قانون خاصی تعیین کردند که هر سال ۳۰۰ میلیون دلار را برای بی اعتبار کردن ابتکار کمربند و جاده، به سازمان‌های غیردولتی (ان جی او)، اشخاص و رسانه‌های خاص کمک کنند.

اما پیش از آن هم، تلاش‌ها بی‌اعتبار کردن همکاری‌های چین با دیگر کشورها همیشه بوده است. آفریقا برای توسعه به زیرساخت‌ نیاز دارد و چین در ساخت پروژه‌های زیرساخت از مزایای چشمگیری برخوردار است. از این رو، همکاری آنها در این زمینه و دیگر زمینه‌ها شروع شد. اما با گسترش همکاری‌های چین با کشورهای آفریقایی، بحث‌های «استعمارگری نوین» و «دام بدهی» شروع شد. این نوع بحث‌ها طوری بی‌پایه است که اگر قرار باشد چین معاف از آنها باشد، جز قطع همکاری‌ها یا اصلا دست نزدن به تامین مالی برای پروژه‌ها، گزینه دیگری ندارد.

.

.

درباره قرارداد همکاری ۲۵ ساله چین و ایران نیز علی رغم این تلاش‌ها برای بی‌اعتبار کردن آن و نگاه منفی برخی به آن در ایران، برای چین این صرفا یکی از قراردادهای متعدد عادی در همکاری‌های خارجی خود و اجرای ابتکار کمربند و جاده است.

پیشینه همکاری چین با کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین ثابت کرده که به دلیل آنکه چین برای همکاری‌های اقتصادی هیچ شرطی سیاسی را تحمیل نمی‌کند، این همکاری‌ها مورد استقبال قرار گرفته است.

این را از گفتار یک خواننده جاماییکایی‌تبارِ انگلیسی به نام «آکارا» می‌توان فهمید. او در حاشیه یک کنسرت در پاسخ به سئوالی مربوط به همکاری چین با آفریقا گفت: فقط مورد جاماییکا را می‌دانم. چین در جاماییکا زیرساخت می‌سازد، این کاری است که انگلیسی‌ها طی ۳۰۰ سال حضور در جاماییکا نکرده‌اند.

وی افزود: چینی‌ها چند پیشنهاد را برای پروژه‌های همکاری مطرح کردند و دولت جاماییکا به آنها «نه» گفت. پس از آن چه شد؟ سیا را به جاماییکا فرستادند؟ سعی کردند دولت جاماییکا را سرنگون کنند؟ کمک‌ها به جاماییکا را قطع کردند؟ نه چینی‌ها هیچ کدام از اینها را انجام ندادند. آنها گفتند اشکالی ندارد، ببینید نظرتان درباره این پیشنهاد جدید همکاری چطور است؟»