اتحادیه اروپا قرار است به یکی از حساس‌ترین مسائل سیاست خارجی خود بپردازد و در مورد تحریم وزرای اسرائیل و شهرک‌نشینان تندروی کرانه باختری تصمیم بگیرد اما کسب اجماع در این زمینه آسان نیست.
به گزارش روز سه شنبه ایرنا، چند وزیر امور خارجه کشورهای اروپایی هفته گذشته در نامه‌ای خطاب به «کایا کالاس»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کردند که اتحادیه اروپا باید تحریم‌های برنامه‌ریزی‌شده را علیه وزرای اسرائیل و شهرک‌نشینان کرانه باختری اعمال کند.
در این نامه، اتحادیه اروپا به اقدام سریع فراخوانده و تأکید شده است که باید محدودیت‌هایی بر افرادی اعمال شود که فعالیت‌های شهرک‌سازی غیرقانونی را تشویق می‌کنند. همچنین، آن‌ها هشدار دادند وزرایی که علیه راه‌حل دو کشوری اقدام می‌کنند، باید پاسخگو باشند.
به نوشته «مدرن دیپلماسی»، «ماریا مالمِر استنرگارد» وزیر امور خارجه سوئد، از چند ماه قبل خواستار تحریم مقامات کابینه راست‌گرای افراطی اسرائیل شده است؛ تعداد زیادی از این افراد آشکارا از الحاق سرزمین‌های فلسطینی حمایت می‌کنند. وی روز پنجشنبه گذشته در رادیوی عمومی سوئد اعلام کرد که «تحریم‌ها باید باعث شود چنین وزرایی با دشواری‌هایی مواجه شوند.» او تأکید کرد که ادامه شهرک‌سازی اسرائیل باعث تشدید خشم در اروپا شده است.
اگرچه موضع هلند نیز سخت‌تر شده است اما اقدام به دلیل اختلافات داخلی به تعویق افتاده بود. «کاسپار فلدکامپ» وزیر امور خارجه هلند، هفته گذشته استعفا داد زیرا نتوانست تحریم‌های ملی علیه اسرائیل را در کابینه تصویب کند.
این وزرا حتی پا را فراتر گذاشته‌اند و بر توقف بخش تجاری توافق‌نامه همکاری اتحادیه اروپا–اسرائیل اصرار ورزیدند. در این توافق، تجارت آزاد در بسیاری از حوزه‌ها مانند کشاورزی و صنعت مجاز است. محروم شدن از این مزیت، هزینه اقتصادی زیادی برای تل‌آویو خواهد داشت. سال‌ها بود که مخالفان ادعا می‌کردند در حالی که رژیم اسرائیل به گسترش شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی ادامه می‌دهد، نباید از دسترسی به تجارت ترجیحی بهره‌مند شود.
این وزرای اروپایی اکنون در همین مسیر حرکت می‌کنند و می‌خواهند این استدلال را به سیاست رسمی اروپا تبدیل کنند.
صدور این نامه در حالی صورت می‌گیرد که سازمان ملل هم رسماً وقوع قحطی در غزه را اعلام کرده و اسرائیل را به «سرپیچی نظام‌مند» از تسهیل کمک‌های بشردوستانه متهم کرده است. بیش از ۲۲ ماه جنگ موجب تلفات گسترده غیرنظامیان و تخریب زیرساخت‌های حیاتی شده و اکنون بحران انسانی به نقطه‌ای رسیده که فشارها برای اقدام فوری افزایش یافته است.
بنا بر این گزارش، موضع پاکستان در حمایت آشکار از فلسطین و درخواست از جامعه جهانی برای حفاظت از غیرنظامیان نیز تأثیرگذار بوده است. اسلام‌آباد اتحادیه اروپا را به پیروی از ابتکار سوئد و هلند فراخواند و تأکید کرد که دوره تعلل به پایان رسیده و زمان اقدام است. این پیام بازتابی از نگرانی گسترده کشورهای در حال توسعه درباره پیامدهای انسانی بحران و ناکارآمدی سیاست‌های گذشته است.
به اعتقاد تحلیلگران، فاجعه انسانی، درخواست برای اقدامات قاطع‌تر در اروپا را افزایش داده است. گفته شده است که کمک‌ها نمی‌توانند بدون فشار سیاسی بر اسرائیل به دست نیازمندان برسند.
این پیشنهاد روز شنبه به وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا ارائه خواهد شد. هنوز مشخص نیست تا چه اندازه از درخواست سوئد و هلند حمایت شود. برخی دولت‌های اتحادیه اروپا به دیپلماسی محافظه‌کارانه علاقه‌مند هستند و برخی دیگر نگران روابط خود با رژیم اسرائیل و ایالات متحده هستند. بااین‌حال، حرکت رو به رشد است و به‌ویژه اعلام قحطی، فوریت جدیدی ایجاد کرده است.
با وجود این درخواست‌ها، اتحادیه اروپا همچنان دارای شکاف‌های داخلی است و دستیابی به اجماع کار آسانی نخواهد بود. در اتحادیه اروپا، سوئد و هلند اغلب مشارکت‌کنندگان فعال در مباحث خاورمیانه بوده‌اند. اقدام اخیر آن‌ها نشان می‌دهد که آماده‌اند اقدامات تندتری هم انجام دهند. در مقابل، کشورهایی مانند آلمان و مجارستان همواره از تحریم اسرائیل بیم داشته‌اند. فرانسه و اسپانیا نیز مواضع سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کرده‌اند، اما نسبت به اقدامات تجاری محتاط هستند.
بااین‌حال، بولتن آکادمیک سوئد و هلند تصریح دارد که فشار بر اسرائیل دیگر یک مفهوم حاشیه‌ای در اتحادیه اروپا نیست و این موضوع گفتمان محوری شده است. این امر هم‌زمان با مذاکرات ایالات متحده و اسرائیل درباره غزه پس از جنگ اتفاق می‌افتد. واشنگتن خواستار خویشتن‌داری شده است، اما از نظر نظامی در کنار اسرائیل قرار دارد.
در هر صورت، تصویب تحریم‌ها به نقطه عطفی تبدیل خواهد شد. سیاست شهرک‌سازی بارها از سوی اتحادیه اروپا مورد انتقاد قرار گرفته اما اقدامات عملی بسیار اندکی از سوی این نهاد صورت گرفته است. موثرترین اقدام می‌تواند تعلیق توافق‌نامه تجاری باشد.
طبق تحلیل «مدرن دیپلماسی»، در حالی که جنگ به ماه بیست‌وسوم خود نزدیک می‌شود و بحران انسانی در غزه به مرحله بحرانی رسیده، اتحادیه اروپا با چالش بزرگ تعیین مسیر آینده سیاست خاورمیانه‌ای خود روبه‌رو است. نامه سوئد و هلند نه‌تنها بازتابی از خشم روبه‌رشد در اروپا است، بلکه نشان‌دهنده تغییری مهم در رویکرد اتحادیه است؛ تغییری که می‌تواند پیامدهای دیپلماتیک گسترده‌ای در پی داشته باشد. موضوع تحریم‌ها اکنون کاملاً در صحنه اروپایی مطرح است.
