همهٔ منابعی که در جنگها به هدر میرود باید برای رفع نیازهای فوری مردم، تأمین بودجه برای خدمات عمومی، و بیرون بردن مردم از فقر فزاینده اختصاص یابد
شام خانوادگی در چادر اردوگاه جنگزدهها، خان یونس، نوار غزه
مارک روته، دبیرکل ناتو، در پیامش به نیروهای نظامی در روز۲۰ دسامبر (۳۰ آذر) به مناسبت فصل تعطیلات کریسمس گفت: “به خاطر شماست که ما آزاد و در امنیت هستیم و میتوانیم این فصل را جشن بگیریم.”
اما بیشتر مردم جهان همهچیز احساس میکنند جز “آزاد و در امنیت” بودن در کریسمس امسال. پیام فرشتگان در کتاب مقدس که بشارت “صلح بر روی زمین” میدهد امسال بسیار پوچ و بیمعنا به نظر میرسد.
امسال دومین سال پیدرپی است که مقامات شهرداری در بیت لحم، در کرانهٔ باختری اشغالی، رویدادهای سنتی کریسمس را برگزار نمیکنند.
به گفتهٔ یکی از کشیشهای کلیسای میلاد مسیح آن شهر: “در حالی که فلسطینیهای زیادی در غزه کشته و بیخانمان شدهاند و هنوز میشوند، ابراز شادی یا خوشحالی دشوار است.”
تلاشهای مضاعف آمریکا، بریتانیا، اتحادیهٔ اروپا، و بازوی نظامی آنها “ناتو” برای حفظ سلطه بر استخراج منابع، نیروی کار ارزان، مسیرهای استراتژیک عرضهٔ کالا، و بازارهای جهان، و در عین حال تلاش برای اینکه نگذارند رقیبان اقتصادی و سیاسی آنها همین کار را بکنند، به جنگ و فقر و فلاکت میلیونها نفر منجر شده است.
با هر کشوری که بر سر راه آمریکا، متحدانش، و برنامههای نواستعماری و نولیبرالی آنها قرار بگیرد به هر طریق ممکن مقابله میشود: از درگیری مستقیم، دامن زدن به جنگهای نیابتی، تهدید به گسترش تجاوز نظامی، و دهشتناکترین رزمایشهای نظامی گرفته تا تضعیف اقتدار سازمان ملل متحد و قوانین بینالمللی، بیثبات کردن دولتها، ایجاد و دامن زدن به اختلافهای فرقهیی، و تحمیل انواع تحریمهای فاجعهبار. در حالی که تودهٔ مردم از وضع موجود در رنجاند و جهان با سناریوی تیره و تار “آخر زمان” روبهروست، اَبَرثروتمندان تریلیونها دلار سود جنگی به دست میآورند. به همین دلیل است که شورای جهانی صلح ضروری میداند که در نشست سران ناتو در لاهه در ماه ژوئن (خرداد) سال ۲۰۲۴ تظاهرات اعتراضی گسترده با شعار “آری به صلح، نه به ناتو” برگزار شود. هر خانوادهای که کریسمس را جشن میگیرد ممکن است امسال کارتهای تبریکی با نقش کبوتر دریافت کند. اما فقط در هفتاد کیلومتری بیت لحم، که زادگاه مسیح دانسته میشود، نسلکشی اسرائیل در غزه همچنان ادامه دارد، آن هم بهرغم وجود همهگونه امکان برقراری آتشبس فوری و حتی راهحل بلندمدت برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین.
شمار کشتهها در غزه اکنون به بیش از ۴۵هزار نفر رسیده است که دستکم ۱۷,۴۰۰ نفر از آنها کودک بودهاند. بیشتر جمعیت ۲٫۱ میلیون نفری غزه مجبور به ترک خانههایشان شدهاند و پیشبینی میشود که تا اوایل بهار امسال ۳۴۵هزار نفر گرفتار کمبود و نبود فاجعهبار مواد غذایی شوند.
اسرائیل به لبنان نیز حمله کرد که پیامدهای فجیعی داشت. و اکنون شاهد اوضاع سوریه هستیم که در پی کودتای مورد حمایت غرب، تروریستهای اسلامگرا در آن کشور به قدرت رسیدند. روشن است که هدف بعدی خط آتش اسرائیل و متحدانش ملت ایران است.
به گفتهٔ دبیرکل سازمان ملل متحد، جنگ داخلی در سودان به “فاجعهٔ انسانی تمامعیار” تبدیل شده است. یازده میلیون نفر درون آن کشور آواره شدهاند و بیش از سه میلیون نفر نیز به کشورهای دیگر پناهنده شدهاند. خشونت جنسیتی و جنسی در مقیاس عظیم ادامه دارد و ۶٫۷ میلیون زن در معرض خطرند، بهویژه در مناطق جنگی، از جمله در دارفور، جایی که اساساً از تجاوز جنسی بهعنوان سلاح استفاده میشود.
تراژدی بزرگتر این است که هر دو طرف درگیری به تداوم سرمایهداری انگلی و غارت منابع کشور و تعمیق وابستگی خارجی متهماند. همچنین، هر دو طرف متحدانه حاضرند با هر وسیلهٔ وحشیانهای که لازم باشد جنبش تودهیی خواهان دموکراسی، عدالت، و پیشرفت در سودان را سرکوب کنند.
جنگ برای هر دو آنها ابزاری عالی است. ارتجاعیترین نیروهای جهان، از جملهٔ در دولتهای غربی، نیز از این وضع خوشحالاند و حاضرند چشم خود را به روی آنچه در سودان میگذرد ببندند.
جنگ کنونی اوکراین نیز در سال ۲۰۱۴ با کودتای مورد حمایت آمریکا/بریتانیا/اتحادیهٔ اروپا در کییف، حمله به ساکنان دُنباس، و قتلعام فعالان سندیکایی در اودسا در ماه مه همان سال آغاز شد.
این جنگ را نیز میتوان فوری پایان داد. اما ناتو همچنان به تحریک درگیری ادامه میدهد، بهویژه با استقرار گستردهٔ نیروهای نظامی در امتداد مرز طولانی روسیه با عضو جدید ناتو- فنلاند- و برگزاری رزمایشهای بزرگی مانند “مدافع استوار” در سال ۲۰۲۴.
در این رزمایش ۹۰هزار نیروی نظامی از ۳۲ کشور شرکت داشتند “تا توانایی ناتو را برای انجام و تداوم عملیات پیچیدهٔ چندجانبه طی چند ماه، در طول هزاران کیلومتر، و در شرایط گوناگون، از شمال اروپا تا اروپای مرکزی و شرقی به نمایش بگذارند.”
کشورهای عضو ناتو بر اساس استفاده از دکترین نظامی برای حفاظت از نظم جهانی مبتنی بر سرکردگی امپریالیسم- که به آن تعهد دارند- در ایجاد و تداوم و گسترش تنش و درگیریهای نظامی در جهان سهم برجستهای داشتهاند. ارتشها و صنایع تسلیحاتی پنج کشور عضو ناتو- آمریکا، بریتانیا، فرانسه، و آلمان در آمریکا و اروپا و ترکیه در غرب آسیا- با برنامهای حسابشده در جنگها و درگیریها در اوکراین، غزه، لبنان، سوریه حضور مستقیم و نقش تعیینکننده داشتهاند. ترکیه در سالهای اخیر برای ایفای نقش برتر در منطقه گامهای مشخصی برداشته است، از جمله در جنگ داخلی در لیبی، در اشغال پنجاه سالهٔ قبرس و کوششهای اخیر برای الحاق دائمی شمال قبرس به سرزمین ترکیه، در درگیریهای بین آذربایجان و ارمنستان، و در تلاشهای مداخلهگرانه در مناطقی در عراق و ایران که اقلیتهای ملی و قومی ساکناند. این رفتارهای دولت ترکیه از لحاظ حفظ صلح و امنیت ملی کشورها تنشآفرین و بسیار در جهت سیاستهای ناتو بوده است بوده است.
همهٔ منابعی که در جنگها به هدر میرود باید برای رفع نیازهای فوری مردم، تأمین بودجه برای خدمات عمومی- مانند بهداشت و درمان، مراقبتهای اجتماعی، آموزش، حملونقل- و بیرون بردن مردم از فقر فزاینده اختصاص یابد. در برابر رگبار سمّی رسانههای جمعی غالب که میخواهند به مردم بقولانند که هر کاری که میشود فقط بهخاطر “دنیای آزاد” و ارزشهای آن است، کوشندگان صلح به سهم خود باید برای تحقق آرمان صلح مبارزه کنند. جنبشهای صلح در جهان، از جمله جنبشهای تودهیی در “جنوب جهانی”، در برابر امپریالیسم متحدانه ایستادهاند و ناتو را علت اصلی جنگها میدانند. جنبشهای صلح مدافع صلح پایدارند، نهفقط در میدانهای جنگ، بلکه در محلهها و خانهها و در جوامع محلی و اجتماع. فقط در صلح است که مبارزه برای تحقق برابری، عدالت، دموکراسی، و سوسیالیسم میتواند موفق شود. وقتی این واقعیت را بپذیریم، آرزوهای مردم در این فصل تعطیلات برای “صلح روی زمین” معنای کاملاً نوینی مییابد.
(با استفاده از مقالهٔ دکتر لیز پین، عضو هیئت اجرایی شورای جهانی صلح، در مورنینگ استار، روزنامهٔ چپگرای انگلستان)
به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۲۲۴، ۱۰ دی ۱۴۰۳