زلزله سیاسی در ژاپن و احتمال برکناری نخست وزیر این کشور خبری خوب برای پکن محسوب می‌شود و هم‌زمان این مساله با متاثر کردن پیشبرد «راهبرد هند – آرام»، تحولی ناخوشایند برای کاخ سفید است.

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، میزان محبوبیت فومیو کیشیدا نخست وزیر ژاپن پس از تغییر و تحولات در کابینه به دنبال یک رسوایی مالی که آینده دولت را تهدید ‌می‌کند، به پایین‌ترین حد خود رسیده است.

بررسی روزنامه مینیچی از ۱۶ تا ۱۷ دسامبر(۲۵-۲۶ آذر) نشان می‌دهد محبوبیت کابینه کیشیدا نسبت به ماه گذشته ۵ درصد کاهش یافته و به ۱۶ درصد رسیده است. این کمترین میزان محبوبیت کابینه ژاپن از زمان روی کار آمدن وی در سال ۲۰۲۱ است. میزان عدم رضایت از کابینه او به ۷۹ درصد رسیده است و این بیشترین میزان نارضایتی از زمانی است که این روزنامه از بیش از هفت دهه پیش برای اولین بار چنین نظرسنجی‌ای را انجام داد.

نظرسنجی جداگانه روزنامه نیک‌کی نشان می‌دهد که میزان محبوبیت کابینه کیشیدا با کاهش چهار درصدی به ۲۶ درصد رسیده است. این میزان معمولا برای نخست وزیران این کشور محدوده خطر محسوب می‌شود. سایر نظرسنجی‌ها نیز نتایج مشابهی داشتند.

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند با اینکه کیشیدا چهار وزیر متهم به پنهان کردن درآمد حاصل از رویدادهای جمع آوری کمک مالی را جایگزین کرد، فشارها بر وی باقی است.

پیشینه

شرایط فعلی نظرسنجی‌ها در مورد محبوبیت کیشیدا موقعیت وی را در سمت نخست وزیری به شدت به خطر انداخته است. احتمال کنار رفتن این سیاستمدار ۶۶ ساله می‌تواند آثاری را بر چین و آمریکا که به عنوان دو رقیب در تمام مناطق بر سر اهداف ژئوپلیتیک می‌جنگند، داشته باشد.

سفر کیشیدا به آمریکا برای اولین بار در ۱۳ ژانویه ۲۰۲۳ (۲۳ دی ۱۴۰۱) در سمت نخست وزیری، تحول بزرگی را در اتحاد ایالات متحده و ژاپن رقم زد. اصلاحات امنیتی و واکنش فعال توکیو به بحران اوکراین به گرمی در واشنگتن مورد استقبال قرار گرفت. ژاپن به تقویت قابلیت‌های دفاعی و کمک به بازدارندگی منطقه‌ای برای آمریکا مصمم است از همین رو پتانسیلی برای شراکت دوجانبه به منظور مقابله با چالش‌های جدی نظم جدید بین‌المللی بین دو کشور وجود دارد.

روابط ایالات متحده و ژاپن در هفته ها و روزهای قبل از ورود کیشیدا، با اعلامیه‌های سیاسی و توافقات دوجانبه، با سرعتی سریع در حرکت بود. در پایان سال ۲۰۲۲، دولت ژاپن در راهبرد امنیت ملی، راهبرد دفاع ملی و برنامه تقویت دفاع خود تجدید نظر کرد.

با اینحال این روند در زمان دولت بایدن شدت پیدا کرد. پیش از روی کار آمدن بایدن، دوستی عمیق شینزو آبه نخست وزیر سابق ژاپن با دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا آورده‌های زیادی را به همراه داشت. با این حال، این پیوند بین دو پوپولیست بود که به دنبال منافع کوتاه مدت خود بودند. روابط بایدن و کیشیدا به دلیل نگرانی از آنچه «زوال دموکراسی» خوانده می‌شود و همچنین محدود کردن دسترسی چین به فناوری حیاتی شکل گرفت و اهداف بلندمدت‌تری را دنبال می‌کرد.

از میان متحدان آمریکا در آسیا، توکیو بیش از همه مایل است که از چین انتقاد کند و در راهبرد امنیت ملی تجدیدنظر شده خود پا را فراتر گذاشته و از چین به عنوان بزرگترین چالش راهبردی توکیو نام برده است.

اهمیت موضوع

حال آنگونه که روزنامه آسیا تایمز در مطلبی در مورد تحولات سیاسی ژاپن نوشت، صدای تیک تیک بلندی که از پایتخت ژاپن شنیده می‌شود؛ ساعت سیاسی فومیو کیشیدا است که شمارش معکوس آن در حال نزدیک شدن به صفر است.

میزان محبوبیت در حدود ۳۰ درصد به معنای پایان دولت‌های ژاپن است. درحالیکه محبوبیت کیشیدا اکنون زیر ۲۰ درصد است و با ورود اقتصاد توکیو به رکود و تورم، این میزان همچنان در حال سقوط است.

این روزنامه با اشاره به افزایش احتمال اینکه کیشیدا به زودی به سمت درب خروج دفتر نخست وزیری ژاپن هدایت شود، آن را خبری خیره‌کننده‌ برای شی جین‌پینگ و تحولی ناگوار برای بایدن در کاخ سفید خواند.

کیشیدا از زمان راهیابی به دفتر نخست وزیری ژاپن در اکتبر ۲۰۲۱ (مهر ۱۴۰۰) یک متحد نزدیک بایدن بوده است و به عنوان متحد محوری، یک رکن کلیدی در «راهبرد هند-آرام» دولت بایدن برای محاصره چین در حال رشد، است.

اگر فصل‌های گذشته رهبران حزب لیبرال دموکرات ژاپن را به عنوان راهنما قرار دهیم، کیشیدا احتمالاً چند ماه دیگر بر سر کار خواهد بود. در طول این مبارزه، او بیش از حد مشغول تلاش برای نجات جایگاهش خواهد بود.

کیشیدا هفته گذشته با ترمیم کابینه، سعی در تغییر شرایط برای خود داشت. اقدام کیشیدا در جایگزینی چهار نفر از اعضای کابینه که در رسوایی‌های مالی دخیل بودند، برای سر خط خبرها خوب بود اما بعید به نظر می‌رسد که این اقدام شروع مجدد خوبی برای روند اصلاحات اقتصادی باشد.

اقتصاد ژاپن در حال رکود است. نگاهی به وضعیت ژاپن و فهرست رسوایی‌های مالی دولتی نشان می‌دهد که مشکلات هدایت این کشور هیچ زمانی را برای افزایش تلاش‌ها در راستای بازگرداندن اقتصاد به مسیر درست باقی نمی‌گذارد.

ارزیابی

فراتر از مساله اقتصاد ژاپن، زلزله سیاسی این کشور تاثیر تامل برانگیزی بر برنامه‌های خارجی آمریکا و چین برجای خواهد گذاشت. آنگونه که آسیا تایمز می‌نویسد، هسته اصلی «راهبرد هند-آرام» دولت بایدن، همکاری چهارجانبه میان ایالات متحده، ژاپن، هند و استرالیا است و برای بایدن، کیشیدا متحد ضروری منطقه آسیا به حساب می‌آید.

با توجه به اینکه این راهبرد، محاصره و انزوای چین را دنبال می‌کند، کوتاه مدت بودن دوران بایدن-کیشیدا به نفع پکن و به ضرر برنامه‌های ایالات متحده خواهد شد.