“حضور روسیه در سوریه با پیامدهای غیرمنتظره‌ای همراه بوده است: متحدان آمریکا در منطقه به تجهیزات سخت افزاری نظامی روسیه تمایل نشان داده‌اند اما آنها احتمالا با انتقادهای تندی از سوی کاخ سفید روبرو می‌شوند.”

شبکه خبری دویچه وله در گزارشی با عنوان “دست درازی و رخنه روسیه در بازار سلاح خاورمیانه آمریکا” می‌نویسد: “از ۲۰۱۵، روسیه خودش را به گونه‌ای وارد خاورمیانه کرده که کمتر کسی می‌توانست آن را تصور کند.

از یک طرف مداخله نظامی روسیه در سوریه توانسته دولت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را سرپا نگهدارد و از طرف دیگر به مسکو اجازه داده تا قدرت نظامی خود را به نمایش بگذارد.

یکی از تاثیرات شگرف این مساله را می‌توان در افزایش تمایل به خرید سخت افزارهای نظامی روسیه دانست که مهمترین آن سیستم‌های موشکی اس-۴۰۰ است.

الکساندر میخی‌یف، رئیس اجرایی کمپانی صادراتی تسلیحات روسیه به نام “روسوبورونکسپورت” در گفتگویی به خبرگزاری تاس گفت:‌ درخواست‌ها برای سیستم‌های نظامی پس از رخدادهای سوریه به حد چشمگیری رشد داشته است.

نوبت روسیه رسیده است

فؤاز جرجیس، استاد روابط بین الملل در کالج مطالعات اقتصادی لندن می‌گوید:‌ بخشی از تمایلات متحدان آمریکا در منطقه برای داشتن تجهیزات نظامی روسی شامل عربستان سعودی، قطر و ترکیه ناشی از عملکرد ضعیف و رو به کاهش رهبری آمریکا است.

او در ادامه می‌گوید:‌ حالا نوبتی هم باشد، نوبت روسیه است. دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بجای نشان دادن رهبری خود، با مشخص کردن اختلافات میان آمریکا و متحدان غربی‌اش کاملا متفاوت عمل کرده است.

این اختلافات درباره ترکیه که از قضا عضوی از ناتو نیز هست، بیشتر مشهود است و این کشور تمایل خود را برای خرید سیستم‌های ضد هوایی روسی نشان داده است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه روز جمعه گفت که کشورش به اس-۴۰۰ نیاز دارد و به زودی آنها را می‌خرد.

اختلافات لاینحل

روابط بین ترکیه و آمریکا در پی بازداشت یک کشیش آمریکایی مقیم ترکیه رو به وخامت گذاشت به طوریکه کنگره آمریکا در ژوئیه سال جاری میلادی روند فروش جنگنده‌های اف-۳۵ را که آنکارا پیشتر مبالغی از آن پرداخت کرده بود، متوقف کرد.

رابرت ماسون، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه آمریکایی قاهره در این باره می‌گوید: کاملا مشخص است که یکسری اختلافات لاینحل در زمینه های داخلی، منطقه‌ای و بین المللی بین دو کشور وجود دارد.

با این حال در حالیکه ترکیه هنوز تمایل خود را به خرید سخت افزارهای نظامی روسیه نشان می‌دهد، عربستان این مساله را کنار گذاشته و به گفته سرهنگ کنستانتین سیوکوف، معاون رئیس آکادمی ملی ژئوپلتیک روسیه، تسلیم فشارهای آمریکا شده است.

ماسون در ادامه می‌گوید:‌ آمریکا باید از دیپلماسی قویتری برای اطمینان دادن به متحدان و دشمنانش که در “جنگ سرد خاورمیانه” دخیل هستند، استفاده کند.

سایر متحدان آمریکا در منطقه هم برای دستیابی به سیستم های اس-۴۰۰ روسیه عراق و مراکش هستند.

بهترین عملکرد سیستم روسی

اما سیاست تنها بُعد تمایل متحدان آمریکا به سخت افزارهای نظامی روسیه هستند. سمیر رقاب، رئیس بیناد عرب برای توسعه و مطالعات استراتژیک نیز می گوید: کشورهای منطقه اس-۴۰۰ را بهترین جایگزین برای سیستم پاتریوت آمریکا می دانند.

او ادامه می دهد: شکی نیست که این سیستم روس از نظر برد، توانایی هدف قرار دادن در مدار کوتاه و همچنین توانایی پرتاب چند موشک عملکرد بهتری نسبت به سیستم پاتریوت دارد.

کارشناسان به این مساله اشاره کرده اند که مساله واشنگتن با این سیستم می تواند از ظرفیت های فناورانه آن نشات بگیرد.

رابرت ماسون، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه آمریکایی قاهره در این باره می گوید: علت اصلی نارضایتی آمریکا نسبت به سیستم اس-۴۰۰ روسیه توانایی آن در رهگیری و انهدام جنگنده در بردهای غیرمنتظره و جمع آوری اطلاعات درباره جنگنده در حریم هوایی محاصره شده است.

نارضایتی جدی آمریکا

آمریکا هشدار داده در صورتی که هم‌پیمانانش به دنبال خرید و کسب تجیهیزات نظامی از روسیه باشند، بی تفاوت نمی‌نشیند.

وزارت امور خارجه آمریکا در بسیاری موارد تهدید کرده کشورهایی را که به دنبال خرید از بخش های دفاعی یا اطلاعاتی روسیه هستند، هدف قرار می دهد و درباره مجازات احتمالی براساس قانون “تحریم علیه دشمنان آمریکا” مصوب ۲۰۱۷ عمل می کند.

تینا کایدانو، سفیر آمریکا که معاون موقت وزیر امور خارجه در اداره امور سیاسی-نظامی است در ژوئیه گفته بود که کاخ سفید از متحدان ایالات متحده می‌خواهد تا جدیت کاخ سفید را درباره خرید سلاح از روسیه درک کنند.

او در این باره گفته بود: ما از آنها می خواهیم تا نارضایتی جدی و واقعی آمریکا را درک کنند به ویژه درباره خرید اس-۴۰۰ از روسیه. می‌خواهیم آنها به سیستم‌های ما بیندیشند.

تاثیر پروژه

ریچارد نفیو، یکی از محققان ارشد در موسسه بروکینگز و یکی از مقام‌های دولت سابق آمریکا در امور سیاست‌های تحریمی در وزارت امور خارجه این کشور نیز می‌گوید: متحدان آمریکا در صورت قرار دادن سامانه های اس-۴۰۰ در زرادخانه خود با مشکلات جدی روبرو می‌شوند.

او ادامه می‌دهد: فکر می‌کنم که همزمان داشتن سخت افزارهای نظامی آمریکا و روسیه چندان ساده نیست و هماهنگ کردن آنها پیچیده خواهد بود.

دانیل بیمن، یکی از کارشناسان در مرکز سیاست خاورمیانه در موسسه بروکینگز می‌گوید: مسکو با افزایش حضورش در منطقه در استراتژی خود مقابل آمریکا پیشی می‌گیرد. این راهی برای مسکو به منظور تاثیرگذاری است و نشان می‌دهد که روسیه -و نه واشنگتن- بازیگری در منطقه است که برای آنهایی که انتخاب کرده‌اند دوستش باشند، امنیت به ارمغان می‌آورد.»

ایسنا