«لری جانسون» تحلیلگر پیشین سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در مصاحبه‌ای، از نیت آمریکا برای ورود به منطقه قفقاز و میانجیگری در توافق صلح ارمنستان و جمهوری آذربایجان پرده برداشت.

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، جانسون در پاسخ به نخستین پرسش خبرنگار ایرنا در مورد «نقش دونالد ترامپ در توافق صلح ارمنستان و جمهوری آذربایجان و منافع واشنگتن گفت: «این موضوع به‌نظر می‌رسد از ناکجاآباد آمده باشد، اما در واقع بخشی از پروژه‌ای بلندمدت سازمان سیا بوده است. ترامپ تنها آن را تایید کرده و تلاش دارد به نام خود ثبت کند. به نظر من، این بخشی از راهبرد دولت پنهان برای محاصره روسیه و برهم زدن روابط مسکو و تهران است. این طرح ابتکار شخصی ترامپ نیست، هرچند او برای کسب اعتبار سیاسی از آن بهره می‌گیرد».

ایرنا: چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی این توافق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

جانسون: «بزرگ‌ترین چالش آمریکا آن است که نه مرز مشترکی با این کشورها دارد و نه منافع مستقیم راهبردی در آنجا. تنها دلیل دخالت وشنگتن، ایجاد بستری برای عملیات خرابکارانه علیه ایران و کشاندن منابع نظامی روسیه به جبهه‌ای دیگر است. هر دو کشور از نظر جغرافیایی و جمعیتی، کوچک هستند، اما به نظر من این طرح دستور کار دیگری در همکاری بیشتر روسیه و ایران برای مقابله با اقدامات آمریکا را ایجاد خواهد کرد.

ایرنا: آیا این اقدام آمریکا در شمال ایران ارتباطی با طرح‌های اسرائیل علیه ایران دارد؟

جانسون: بعید نیست. هرچند اطلاعات مشخصی ندارم، اما این همسویی دور از ذهن نیست. البته توان واقعی اسرائیل برای حمله مستقیم به ایران بسیار محدود است. می‌دانید، آنها در موقعیتی نیستند که بتوانند یک حمله‌ی دیگر مانند آنچه در ۱۳ ژوئن انجام دادند، انجام دهند. و اگر متفکر منطقی در اسرائیل وجود داشته باشد، متوجه می‌شود که آنها در برابر انتقام ایران بسیار آسیب‌پذیر هستند.

ایرنا: این کریدور چه تاثیری بر اقتصاد و ژئوپلیتیک قفقاز خواهد داشت؟ منظورم این است که ما از یک طرف روسیه را داریم. ما ترکیه را داریم، آذربایجان، ارمنستان و ایران را. این کریدور چگونه می‌تواند بر اقتصاد، پویایی ژئوپلیتیکی و غیره تاثیر بگذارد؟

جانسون: من واقعا این کریدور را بهانه‌ای برای استقرار نیروهای آمریکایی در مرز شمالی ایران می دانم و خیلی راحت بگویم اگر ایران سعی کند کاری مشابه انجام دهد و نیروهای نظامی خود را در کانادا یا مکزیک در مرز ایالات متحده مستقر کند، آمریکا آن را غیرقابل قبول خواهد دانست.

بنابراین من تصور می‌کنم که ایران نیز این وضعیت را به همان اندازه بزرگ می بیند و برای مقابله با آن تلاش خواهد کرد. تنها چیزی که واقعا در مورد خروج از ارمنستان یا جمهوری آذربایجان و ترانزیت آن کریدور صحبت می‌کنیم، نفت و گاز خواهد بود. این هم یک بازی قدرت دیگر از سوی اردوغان ترکیه است. ترکیه همچنان صرف نظر از آنچه ایالات متحده انجام می‌دهد، منافع خود را دنبال خواهد کرد. اما می‌دانید، این وضعیت ژئوپلیتیک را پیچیده می‌کند.

این عضو پیشین سیا سپس افزود: می دانید که ایران هدف شماره یک اسرائیل است. من فکر می‌کنم برای ایالات متحده، ایران یک هدف است، اما نگرانی بزرگتر، حمله به روسیه است زیرا کاری که آنها در نهایت می‌خواهند انجام دهند، نابودی روسیه و جدا کردن آن از چین است زیرا چین دشمن نهایی در نظر گرفته می شود که باید شکست داده شود.

ایرنا: بنابراین، با توجه به تمام آنچه شما گفتید، فکر می‌کنید روسیه چگونه واکنش نشان خواهد داد؟ منظورم این است که برنامه روسیه برای مقابله با این اقدام چه خواهد بود؟

خب، فکر می‌کنم روسیه واکنش نشان داده است. فکر می‌کنم تحقیقات آنها در مورد برخی حملات تروریستی نشان داد که عناصری از سازمان‌های جنایی جمهوری آذربایجان وجود داشتند که برای کمک به انجام حملات در روسیه و همکاری با اوکراین تلاش می‌کردند. این امر منجر به دستگیری و بازداشت اولیه برخی افراد مهم آذری در روسیه شد. جمهوری آذربایجان با دستگیری تعدادی از روزنامه‌نگاران روسی که در باکو بودند، تلافی کرد. سپس روسیه با منفجر کردن چند پالایشگاه نفت در اوکراین که در واقع متعلق به الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان بودند، واکنش نشان داد.

وی استدلال کرد: وقتی صحبت از توانایی تشدید تنش می‌شود، روسیه در موقعیت بسیار قوی‌تری نسبت به جمهوری آذربایجان قرار دارد. من فکر می‌کنم علی‌اف با همسو شدن با ایالات متحده اشتباه بسیار «احمقانه‌ای» مرتکب شده است، زیرا آمریکا یک ابرقدرت در حال رشد نیست. او یک قدرت امپریالیستی رو به زوال است.

ایرنا: پس چرا فکر می‌کنید ارمنستان به این موضوع تن داده است؟

به‌نظر من، پاشینیان شخصاً از سوی سازمان سیا تحت نفوذ قرار گرفته است. من فکر می‌کنم وعده‌هایی به او داده شده که ماهیت مالی دارند. زیرا او به وضوح به مردم ارمنستان خیانت کرده است. می‌دانید، او عصبانی است، فکر می‌کنم به دلیل آخرین حمله جمهوری آذربایجان، روسیه مداخله نظامی نکرد. اما من درک می‌کنم که چرا روسیه نمی‌خواست در این ماجرا طرف کسی را بگیرد. می‌خواست روابط خود را با هر دو طرف حفظ کند، زیرا هر دو همسایه روسیه هستند.

بنابراین من فکر می‌کنم هر دوی این کشورها (ارمنستان و جمهوری آذربایجان) با نگاه به بیرون، نگاه به کسی مانند ایالات متحده، واقعا اشتباه کرده‌اند، زیرا ایالات متحده از نظر اقتصادی یا نظامی در موقعیتی نیست که از آنها حمایت کند.

ایرنا: بنابراین براساس آنچه از نظرات شما متوجه شده ام، فکر می‌کنید این واقعا یک توافق صلح نیست. درست است؟

جانسون: بله. مطلقا نیست. این یک نمایش است.

ایرنا: پس به نظر شما در چنین شرایطی چه چیزی صلح و ثبات را در منطقه به ارمغان می‌آورد؟

جانسون: برای شروع، دخالت خارجی کشورهای غربی را از بین ببرید. ایالات متحده و بریتانیا را از منطقه بیرون کنید. هیچ یک از این دو کشور به صلح و رفاه مردم ارمنستان یا جمهوری آذربایجان، یا در واقع، مردم ایران یا روسیه علاقه‌ای ندارند.

می‌دانید، از گفتن این حرف در مورد کشور خودم متنفرم، اما ما مانند یک قاتل زنجیره‌ای بوده‌ایم و نمی‌توانیم جلوی خودمان را بگیریم. این تقریبا یک وضعیت روانی است که احساس می‌کنیم باید بر دیگران در سراسر جهان تسلط داشته باشیم و آنها را کنترل کنیم. ما نمی‌توانیم با آنها کنار بیاییم. ما نمی‌توانیم آنها را به سمت خواسته‌های خودشان سوق دهیم. اما به جای آن، روایت‌هایی می سازیم که حمله و اقدام نظامی را توجیه ‌کند.