جبههٔ دموکراتیک صلح و برابری (هَداش) و حزب کمونیست اسرائیل توافق‌نامهٔ عادی‌سازی روابط امارات متحد عربی و اسرائیل به میانجیگری آمریکا را محکوم  کردند. 

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از همان اوّلین لحظه‌های قدم نهادن در کاخ سفید نشان داد که درکی از پیچیدگی‌های سیاست در خاورمیانه ندارد. برخی از مشاوران دست‌راستی او با دادن پیشنهادهای خطرناک و ماجراجویانه بارها او را در مسیری خطرناک قرار دادند، مسیری که در بیش از سه دههٔ اخیر همهٔ کوشش‌های دیپلماتیک متوجه حذر کردن از آنها بوده است.

تصادفی نبود که اوّلین سفر رسمی او به خاورمیانه در خرداد ۱۳۹۶، به عربستان سعودی و سپس به اسرائیل بود. امضای قرارداد  ۴۰۰ میلیارد دلاری فروش تسلیحات و خدمات نظامی به عربستان سعودی، تشکیل به‌اصطلاح ”ناتو“ی اسلامی یا عربی در کنفرانسی در جدّه با حضور سران دولت‌های ارتجاعی از مصر و اردن گرفته تا بحرین و عمان، از اوّلین تصمیم‌گیری‌های او در ارتباط با خاورمیانه بود. ترامپ در زمان ورود به فرودگاه تل‌آویو، در حالی که نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم ارتجاعی و نژادپرست اسرائیل را در کنار خود داشت، آرزو کرد که به‌زودی با عادی شدن روابط اسرائیل با عربستان سعودی و دیگر کشورهای ”دوست “عربی، امکان پرواز مستقیم از آن کشورها به اسرائیل فراهم شود. او داماد خود جَرِد کوشنِر را که صهیونیست افراطی راست‌گرایی است، مسئول اصلی‌ترین سیاست‌های دولت خود در ارتباط با عربستان سعودی و اسرائیل کرد.

ترامپ در تمام دورهٔ نزدیک به ۴ سال ریاست‌جمهوری خود، عملاً در راستای سیاست ”اوّل آمریکا“ ی خود، با حمایت از طرح‌هایی که در اساس قطعنامه‌های تاریخی سازمان ملل متحد و شورای امنیت در ارتباط با راه‌حل ”ایجاد کشور مستقل فلسطین در همسایگی اسرائیل “در چارچوب این قطعنامه‌ها را نادیده می‌گیرند، قدم به قدم شرایط سیاسی در خاورمیانه را وخیم‌تر و خطرناک‌تر کرده است.

اکنون در شرایطی که انزوای دیپلماتیک آمریکا در مناسبات با کشورهای اروپایی و شمار زیادی از بازیگران سیاست بین‌المللی- به لطف سیاست‌های متناقض دولت ترامپ- از هر مقطع دیگری در تاریخ معاصر شدیدتر شده است، رئیس‌جمهور آمریکا سعی دارد با تردستی یک حقه‌باز حرفه‌یی، امکان باقی ماندنش در کاخ سفید برای یک دورهٔ دیگر را به وجود بیاورد. او می‌داند که تصمیم‌های غلط و غیرکارشناسانهٔ او در مقابله با کووید-۱۹ و همچنین در ایجاد ثبات و رشد معقول در اقتصاد آن کشور، بخش‌های وسیعی از  رأی‌دهندگان آمریکایی را از او گریزان کرده است. به همین دلیل او سعی دارد که در انتخابات پیشِ رو، حمایت مسیحیان دست‌راستی و لابی یهودیان راست و صهیونیست را جلب کند. دونالد ترامپ با بازگشت به گفته‌های خود در سال ۱۳۹۶ و اعلام حیرت‌آور برقراری پیوند و رابطه بین ارتجاعی‌ترین نیروی سیاسی اسرائیل و شیخ‌نشین مرتجع امارات متحد عربی، سعی دارد در اقدامی به‌شدت تحریک‌آمیز ثابت کند که هنوز برگی برنده در بازی قدرت دارد. او می‌خواهد به هر قیمتی شده ثابت کند که در خاورمیانه اوست که حرف اوّل را می‌زند، حتّی اگر این امر به جنگ و تشدید نظامیگری بینجامد و رشته‌های بافته شده توسط جامعهٔ کشورهای عربی در ارتباط با راه‌حل‌های معقول‌تر برای مسئلهٔ فلسطین را پنبه کند. اقدام روز پنج‌شنبهٔ ترامپ در اعلام عادی شدن روابط اسرائیل و امارات متحد عربی برای اثبات ادعای خود مبنی بر اینکه کلید حل همیشگی مسئلهٔ فلسطین در دست‌های اوست، از سوی همهٔ نیروهای طرفدار صلح در منطقهٔ خاورمیانه و در جهان، و شهروندان کشورهای عربی محکوم شده است. حزب تودهٔ ایران تنها راه‌حل مسئلهٔ فلسطین و ایجاد زمینه‌های استقرار صلح واقعی در منطقهٔ خاورمیانه را دخالت نکردن کشورهای امپریالیستی در مسائل منطقه و احترام گذاشتن همهٔ نیروها به قطعنامه‌های سازمان ملل متحد و توافق‌نامه‌های جهانی در راستای جامهٔ عمل پوشاندن به آنها می‌داند. ما از مبارزهٔ خلق فلسطین برای ایجاد کشور مستقل خود در همسایگی اسرائیل در محدودهٔ مرزهای قبل از ژوئن ۱۹۶۷ و به پایتختی اورشلیم شرقی حمایت می‌کنیم.

کمونیست‌ها و ترقی‌خواهان اسرائیل در جبههٔ دموکراتیک صلح و برابری ”هَداش “ توافق‌نامهٔ عادی شدن روابط بین اسرائیل و امارات متحد عربی به میانجیگری آمریکا را تقبیح کردند.  متن بیانیهٔ مشترک آنها به این قرار است:

اسرائیل و امارات متحد عربی روز پنج‌شنبه ۲۳ مرداد/۱۳ اوت به توافق رسیدند تا روابط بین دو کشور عادی شود، معامله‌ای که توسط فلسطینی‌ها محکوم شد و آن را “خنجر خائنانه‌ای از پشت” نامیدند. بر اساس این توافق‌نامه، که به وساطت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا تنظیم شده است، اسرائیل اعلام کرده است که با تعلیق روند الحاق بخش‌هایی از کرانهٔ باختری [رود اردن] فلسطین اشغالی موافقت کرده است. با این حال، فقط چند ساعت پس از اعلام رسمی کاخ سفید در مورد این توافق‌نامه، نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو گفت که وی “همچنان به الحاق بخش‌هایی از کرانهٔ باختری متعهد است.”

در بیانیه‌ای مشترک اعلام شد که پس از تماس تلفنی روز پنج‌شنبه بین ترامپ، نتانیاهو، و محمد بن‌زاید، توافق‌نامه‌ای مبنی بر “عادی‌سازی کامل روابط بین اسرائیل و امارات متحد عربی” به تصویب رسیده است. محمد بن‌زاید، ولیعهد ابوظبی، در ادامه در شبکهٔ مجازی توییتر نوشت که: “طی تماس با رئیس‌جمهور ترامپ و نخست‌وزیر نتانیاهو، توافقی به منظور توقف الحاق سرزمین‌های فلسطین به اسرائیل حاصل شد.” امارات با امضای رسمی این توافق‌نامه، اوّلین کشور عربی در خلیج فارس و سوّمین کشور عربی پس از مصر و اردن خواهد بود که با اسرائیل رابطهٔ فعال دیپلماتیک دارد.

نمایندگان اسرائیل و امارات متحد عربی در هفته‌های آینده برای امضای توافق‌نامه‌های دوجانبه در زمینه‌های سرمایه‌گذاری، گردشگری، پروازهای مستقیم، امنیت، ارتباطات راه دور الکترونیکی و موضوع‌های دیگر دیدار خواهند داشت. این دو کشور همچنین در  شُرُف تبادل سفیر و تشکیل سفارتخانه‌اند.

نتانیاهوی راست‌گرای افراطی، روز پنج‌شنبه ۲۳ مرداد/۱۳ اوت را “روزی تاریخی” توصیف کرد و در سخنرانی تلویزیونی‌اش گفت: “کشورهای عربی و مسلمان بیشتری به این حلقهٔ صلح خواهند پیوست.” نتانیاهو در کنفرانس مطبوعاتی از فرمول “صلح برای صلح” [در مقابل فرمول مطرح فلسطینی‌ها مبنی بر زمین در برابر صلح] دفاع کرد.

نتانیاهو همچنین اظهار داشت که وی هنوز قصد دارد الحاق سرزمین‌های فلسطین را به پیش ببرد. او گفت: “من دست از این طرح برنمی‌دارم و به‌خاطر من است که این طرح روی میز مذاکره است. ترامپ حق حاکمیت را در برنامهٔ صلح خود قرار داد، زیرا من چنین خواستم. ولی در وهلهٔ اول، من بارها گفته‌ام که ما فقط با هماهنگی با آمریکا حق حاکمیت را اجرا خواهیم کرد. بدون حمایت آمریکا، در بهترین حالت بی‌ارزش، و در بدترین حالت، به روابط آسیب بسیار خواهد زد.” از طرف دیگر، محمد بن‌زاید در توییتی که ارسال کرد این موضوع را به گونه‌ای عنوان کرد که گویی این اوست که امتیازهایی از اسرائیل گرفته است. وی بر تعلیق برنامه‌های تحقق حق حاکمیت [فلسطین] در ازای عادی‌سازی روابط [با اسرائیل] تأکید کرد.

رهبر ائتلاف پارلمانی مشترک [حزب‌های با اکثریت عرب]، ایمن عوده (نیز رهبر هَداش) توییت کرد که: “توافق‌ها بین سیاستمداران انجام می‌گیرد، ولی صلح بین ملّت‌ها برقرار می‌شود.” وی گفت: “تا زمانی که اسرائیل به کنترل میلیون‌ها فلسطینی در سرزمین‌های اشغالی ادامه می‌دهد، توهّم صلح همچنان در محوطهٔ چمن در خارج جشن گرفته می‌شود، در حالی که واقعیت در اینجا، در اسرائیل، هنوز نیاز به اصلاح دارد.” اشارهٔ او به امضای پیش‌بینی شده توافق‌نامهٔ اسرائیل و امارات متحد عربی در محوطهٔ چمن جلوی کاخ سفید، مشابه رویداد سال ۱۹۹۳ در واشنگتن برای رسمیت دادن به اوّلین توافق‌نامه اسلو بود.

طبق اطلاعیهٔ هَداش و حزب کمونیست اسرائیل، “نتانیاهو و اسرائیل در واقع هرگز قصد الحاق نداشتند، ولی امارات متحد عربی برای اینکه نتانیاهو این طرح را کنار بگذارد، موافقت کرد که روابط پنهانی‌شان را آشکار کند. چیزی تغییر نخواهد کرد و کسانی که فکر می‌کنند فلسطینی‌ها حذف خواهند شد، در اشتباه‌اند. امارات متحد عربی یا هر طرف دیگری حق ندارد از جانب مردم فلسطین صحبت کند. فلسطینی‌ها همچنین این اجازه را به کسی نمی‌دهند که در امور فلسطین و در مورد حقوق قانونی آنها در وطن خود مداخله کند. فقط با تأسیس کشور مستقل و مقتدر فلسطین بر اساس مرزهای سال ۱۹۶۷، با اورشلیم شرقی به عنوان پایتخت، و با حل مسئلهٔ‌ پناهندگان، صلح ایجاد خواهد شد.”

هَداش و حزب کمونیست اسرائیل مجدداً با  تلاش‌های دولت راستِ‌افراطی اسرائیل برای الحاق بخش بزرگی از کرانهٔ باختری اشغالی و با هرگونه اقدام یک‌جانبه که باعث تضعیف چشم‌انداز صلح شود، مخالفت کردند.

حنان عشراوی، یکی از مقام‌های ارشد دولت خودگردان فلسطین، گفت که اسرائیل در ازای اشغال [فلسطین] پاداش گرفته است. وی در توییتی نوشت: “معامله و عادی شدن مخفیانه و پشت پردهٔ روابط امارات متحد عربی با اسرائیل اکنون در معرض دید همه قرار گرفته است. لطفاً منّت بر سر ما نگذارید. ما برگ انجیر کسی نیستیم! باشد که شما هرگز عذاب سرقت کشور خود را تجربه نکنید. باشد که هرگز درد زندگی در اسارت و تحت اشغال را حس نکنید. باشد که هرگز شاهد تخریب منزل خود یا کشتار عزیزانتان نباشید.”

عونی المَشنی، یکی از مقام‌ها و از فعالان جنبش الفتح محمود عباس، رئیس‌جمهور فلسطین خودگردان، مستقر در شهر بیت لحم در کرانهٔ باختری، به نشریهٔ ”میدل ایست آی “گفت که صلح در منطقه فقط با رسیدگی به مشکلاتی که فلسطینی‌ها با آنها روبرو هستند می‌تواند حاصل شود. وی گفت: “توافق‌هایی که اسرائیل در تلاش است تا با کشورهای مسلمان و عربی به سرانجام برساند، راهی برای دور  زدن مسئلهٔ فلسطین است.

هرگونه برنامهٔ صلح با هر کشور عربی توهّمی بیش نیست و مشکل اصلی بین اسرائیل و فلسطین را حل نمی‌کند.” المَشنی خاطر نشان کرد که برنامهٔ الحاق سرزمین‌های فلسطین توسط اسرائیل، مدت‌ها پیش از اعلام خبر پنج‌شنبه، از طرف مردم فلسطین و جامعهٔ جهانی مردود شناخته شده بود. وی گفت که پیوند زدن طرح الحاق سرزمین‌ها به توافق‌نامهٔ امارات متحد عربی با اسرائیل، “تلاشی برای تبلیغ این توافق به عنوان یک دستاورد است، که این طور نیست.”

در واقع، توافق‌نامهٔ روز پنجشنبه، که هیچ نیروی فلسطینی در آن نقشی نداشت، ”طرح صلح عربی “را در عمل از بین می‌برد؛ طرحی مربوط به سال ۲۰۰۲ که در سال ۲۰۱۷ توسط اتحادیهٔ عرب تأیید شد و در ازای بازگشت اسرائیل به مرزهای پیش از ژوئن ۱۹۶۷ و حل مسئلهٔ پناهندگان فلسطینی، خواهان به رسمیت شناختن گستردهٔ اسرائیل شد.

نامهٔ مردم