روسیه و ترکیه که حدود پنج ماه پیش با ارسال نامه رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری این کشور به ولادیمیر پوتین همتای روس، حل و فصل تنش ها را آغاز کرده بودند، دوباره روی ریل اختلاف ها بازگشتند.

 
با وجود پایان تقریبی تیرگی بی سابقه هشت ماهه روابط مسکو و آنکارا بر اثر ساقط کردن بمب افکن سوخو ۲۴ روسیه در حال بازگشت از بمباران تروریست ها بر فراز سوریه و کشته شدن یک خلبان آن با شلیک جنگنده ترکیه ای، اختلاف های نسبتا ژرف کنونی باز هم در باره سوریه و همچنین روابط اقتصادی و بازرگانی بروز کرده است.

 
دولت های روسیه و ترکیه تلاش می کنند، متکی به چند دیدار رئیسان جمهوری دو کشور به وِیژه سفر اردوغان به مسکو در ۲۰ اسفندماه، برای رفع اختلاف ها تلاش کنند، اما نشانه های موجود متفاوت با این رویکرد دیده می شود.

 
بخشی از این مسائل، ناشی از حضور نیروهای نظامی ترکیه در سوریه بدون اجاره دولت این کشور و حوادث پیامد آن است که بر همکاری های آنکارا و مسکو سایه انداخته است.

 
ترکیه دو ماه پیش به بمباران یک مقر نیروهای خود در شهر الباب سوریه توسط هواپیماهای روسی و کشته شدن هشت سرباز ترک اعتراض کرد و برپایه گزارش ها، روسیه نیز پس از بررسی، دلیل بروز این واقعه را جابجایی نظامیان ترکیه از پایگاه خود بدون اطلاع رسانی و هماهنگی خبر داد.

 
ترکیه همچنین هفته گذشته نسبت به مرگ یک سرباز خود در سوریه که با شلیک تک تیراندازان کرد کشته شده بود، به مسکو اعتراض کرد.

 
روزنامه روسی ماسکوفسکی کامسامولتس روز یکشنبه در پایگاه آنلاین خود به اختلافات روسیه و ترکیه اشاره کرد و نوشت: مسکو و آنکارا در آستانه مجادله بزرگ دیگری قرار گرفته اند.

 
روزنامه روسی یادآوری کرد: وزارت خارجه ترکیه درحالی برای اعتراض به کشته شدن سرباز خود، کاردار موقت روسیه را احضار کرد که شلیک یک تک تیرانداز کرد نظامی ترکیه ای را کشته است.

 
ماسکوفسکی کامسامولتس نوشت: از سوی دیگر، نشانه های زیادی از اوج گیری اختلاف ها بین روسیه و ترکیه وجود دارد و مذاکرات اخیر سران دو کشور در مسکو به مراتب بدتر از آنچه که ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان سعی کردند نشان دهند، بود.

 
روزنامه روسی همچنین نوشت: پوتین و اردوغان در بیانیه پایان مذاکرات خود در مسکو، اعلام کردند که روند بازسازی روابط روسیه و ترکیه که از ماه اوت سال ۲۰۱۶ آغاز شده بود، به پایان رسیده و مناسبات بهبود یافته است.

 
ماسکوفسکی کامسامولتس ادامه داده است: در واقع مذاکرات سران روسیه و ترکیه هم به شیوه اعلام شده موفق نبود. بار دیگر بین پوتین و اردوغان اختلاف های عمیقی بروز کرده است وبه نظر می رسد، این بار کردهای سوری دلیل آن هستند.

 
در گزارش آمده است: اردوغان در سفر به مسکو از پوتین خواست به حمایت از کردهای سوریه پایان دهد که نه تنها رد شد، بلکه مسکو همکاری با آنها را افزایش داد و توافقی برای آموزش شبه نظامیان کرد توسط مربیان روس در سوریه بسته شد تا سبب اجرای بهترعملیات نظامی شود.

 
همزمان در اینترنت تصاویری از حضور شماری از کارشناسان نظامی روس در منطقه کردنشین آفرین سوریه منتشر شده است.

 
موضع روسیه در قبال کردهای سوریه سبب شده است، وزارت خارجه این کشور در بیانیه ای از اقدامات مسکو انتقاد کند.

 
نشانه دیگر اوج گیری اختلافات روسیه و ترکیه، متوقف شدن ارتباط دریایی بین شبه جزیره کریمه در کناره دریای سیاه و استانبول است که بلافاصله پس از بازگشت اردوغان از مسکو به آنکارا انجام گرفت و کشتی های مسافری که در این مسیر هفته ای چند بار رفت و آمد می کردند، متوقف شدند.

 
از سوی دیگر، آنکارا از اواسط ماه مارس ورود تمام کشتی ها از بنادر کریمه ای استاوروپول، کرچی، یالتا و یوپاتوریا را به بنادر ترکیه ممنوع اعلام کرده است.

 
این کشور همچنین تاکید کرده که جدایی کریمه از اوکراین و الحاق آن به روسیه را به رسمیت نمی شناسد و به حمایت از تاتارهای این شبه جزیره ادامه خواهد داد.

 
روزنامه ماسکوفسکی کامسامولتس نوشت: موضوع دیگری که گفته می شود به ابنکار اردوغان انجام گرفته، خودداری معارضان مسلح سوری از شرکت در دور چهارم مذاکرات آستانه بود.

 
ترکیه در دورهای قبلی مذاکرات آستانه، شرایط حضور گروههای مسلح مخالف دولت سوریه را در نشست ها فراهم کرده بود، ولی در دور اخیر گفت وگوها که اسفندماه در پایتخت قزاقستان برگزار شد، چنین شرایطی شکل نگرفت و با وجود چند روز انتظار شرکت کنندگان، این گروهها مشارکت نکردند.

 
مهم ترین بخش دیگر اختلاف های روسیه و ترکیه در عرصه بازرگانی و اقتصادی است که با اقدام اخیر آنکارا رسانه ها از آن آگاه شدند.

 
اقدام ناگهانی ترکیه در تبدیل تعرفه صفر درصدی غلات وارداتی از روسیه به ۱۳۰درصد، افزون بر احتمال بروز کندی در روند بازسازی روابط، شرایط شبه ممنوعیت را برای صادر کنندگان روسی در این بخش ایجاد کرده است.

 
مسکو که هنوز محدودیت های اعمال شده بر واردات محصولات از ترکیه پس از واقعه ساقط شدن بمب افکن روسی با اقدام این کشور در سال ۱۳۹۴ را کامل لغو نکرده، اواسط ماه جاری میلادی در برابر شبه ممانعت آنکارا از ورود غلات روسیه قرار گرفت.

 
در سال کشاورزی گذشته منتهی به پایان تابستان، ترکیه با خرید سه میلیون تن گندم از روسیه پس از مصر با تقریبا ۵.۸ میلیون در ردیف دوم قرار گرفت.

 
روزنامه نزاویسیمایا گازتا در این رابطه نوشته است: ترکیه با تعیین تعرفه ۱۳۰ درصدی برای گندم، ذرت، تخمه و روغن آفتابگردان وارداتی از روسیه، سبب جلوگیری از صادرات یک محموله آماده انتقال به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار شده است که اکنون در سیلوها قرار دارد و ممکن است فاسد شود.

 
اکنون به نظر می رسد، این اختلاف ها در آینده نزدیک می تواند منجر به تشدید تنش ها میان روسیه و ترکیه شود و روابط دو کشور را که پس از یک دوره تیرگی بسیار، بهبودی نسبی یافته بود، دوباره پرتنش کند.

 
روزنامه ماسکوفسکی کامسامولتس در این باره نوشته است: در شرایطی که روابط دو کشور با توجه به منافع متقابل گسترش نمی یابد و بلکه روابط شخصی رهبران آن را تعیین می کند، هر گونه پیش بینی بی فایده است و یک مورد کوچک هم می تواند سبب تیرگی شود.

 
از نگاه رسانه روسی، «برای دولت ترکیه مهم نیست که مقصر مرگ سرباز ترک در سوریه کیست و در گذشته نیز کردها و ترک ها همدیگر را کشته اند، اما در شرایط کنونی دولت روسیه را مقصر می داند و این مساله بر روابط دو کشور تاثیر منفی می گذارد.

ایرنا