در آستانه برگزاری نشست مشترک برجام، ایران شرایط خود را برای ماندن در توافق هسته‌ای اعلام کرد. ایران خواستار بهره‌برداری از مزایای اقتصادی توافق هسته‌ای است. گفته می‌شود سازوکار مالی اینس‌تکس به‌زودی عملیاتی خواهد شد.

به گزارش دویچه وله؛ دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در دیدار خود با نارندرا مودی‌، نخست‌وزیر هند در حاشیه اجلاس کشورهای گروه بیست در اوزاکا بار دیگر تاکید کرد برای مذاکره با ایران هیچ عجله‌ای ندارد. این در حالی است که احتمال تحریم محمدجواد ظریف به نگرانی‌هایی در ایران دامن زده است. افزون بر آن، موضوع عملکرد و کارآمدی سازوکار مالی اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا نیز در کانون توجه سیاستمداران ایران و کشورهای اروپایی قرار داشته است.

سایت “اقتصادنیوز” روز جمعه هفتم تیر (۲۸ ژوئن) با انتشار گزارشی به شروط ایران برای پذیرش اینس‌تکس اشاره کرده است.

عباس موسوی، سخنگوی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در آستانه برگزاری نشست مشترک برجام خواستار عملیاتی شدن سازوکار مالی اروپا شده و اعلام کرده است که هرگاه «اینس‌تکس مکانیسمی عادی و صوری باشد، قطعا نمی‌پذیریم و در موعد مقرر، گام دوم را قاطعانه برمی‌داریم.»

منظور موسوی از “گام دوم” رفع محدودیت‌های تعیین شده برای تغلیظ اورانیوم است. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران در سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای به کشورهای باقی مانده در برجام ۶۰ روز مهلت داده بود تا چاره‌ای برای مقابله با تحریم‌های اقتصادی ایران بیابند.

شرط ایران برای پذیرش اینس‌تکس

عدم پایبندی ایران به میزان تعیین شده برای تغلیظ اورانیوم عملا به معنای شکست برجام است. به همین دلیل نیز نشست مشترک برجام روز جمعه ۲۸ ژوئن در وین برگزار خواهد شد. روز پنجشنبه، ۲۷ ژوئن، نمایندگان ایران با نمایندگان چین و روسیه در همین ارتباط جلسه داشته‌اند.

عباس موسوی درباره این نشست مشترک برجام گفته است: «به نظرم این نشست می‌تواند آخرین فرصتی باشد که اعضای باقیمانده در برجام دور هم بنشینند و ببینند چگونه می‌توانند تعهداتشان را در قبال برجام و ایران اجرا کنند.»

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران مدعی شده است که تلاش‌های اخیر اروپا برای راه‌اندازی هر چه سریع‌تر سازوکار مالی اینس‌تکس واکنش به اولتیماتومی بوده است که ایران به کشورهای باقی مانده در توافق هسته‌ای داده است.

موسوی در گفت‌وگو با خبرگزاری “صدا و سیما”ی جمهوری اسلامی گفت: «اخیرا و پس از ضرب الاجل از سوی جمهوری اسلامی ایران (بیانیه اخیر شورای عالی امنیت ملی)، اروپایی‌ها اقدامات و کوشش‌هایی را شروع کردند و ما این اقدامات و کوشش ها را نفی نمی‌کنیم، ولی کافی نمی‌دانیم و باید ببینیم اینس‌تکس چگونه کار خواهد کرد و چگونه عملیاتی خواهد شد و زمان آن هم برای ایران مهم است.»

شرط اصلی ایران برای پذیرش اینس‌تکس، ایجاد امکان فروش نفت اعلام شده است. به این منظور باید راهکار لازمه برای تراکنش‌های مالی ایران فراهم شود.

عباس موسوی گفت: «تا قبل از خروج آمریکا از برجام، ایران چیزی حدود دو میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت می‌فروخت و عایداتش هم به کشور وارد می‌شد. اگر اروپایی‌ها گامی برمی‌دارند و اینس‌تکس را راه اندازی می‌کنند، باید جوابگوی نیازها و خواسته‌های ما باشد.»

فدریکا موگرینی، هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه ۲۵ ژوئن در دیدار با شاه محمد قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان خبر از راه‌اندازی قریب‌الوقوع اینس‌تکس داده بود.

تصمیم درباره ایجاد این سازوکار مالی در ژانویه سال جاری از سوی سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه اتخاذ شده بود.

کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده جمهوری اسلامی در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز با انتشار یک پیام توییتری به نقل از عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران نوشت: «صبر راهبردی ایران به پایان رسیده و ما بیش از این تحمل نمی‌کنیم که جمهوری اسلامی ایران یک سویه و یک‌جانبه به توافق برجام عمل کند و آن را اجرا کند ولی دیگران به تعهدات خود عمل نکنند.»

نگرانی از تحریم ظریف و هشدار به آمریکا

تهدید آمریکا به تحریم محمدجواد ظریف به نگرانی‌ها در ایران دامن زده است. حسین شیخ‌الاسلام، معاون پیشین وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با پایگاه خبری “نامه‌نیوز” به موضوع تحریم ظریف از سوی آمریکا پرداخته است.

گفته می‌شود در صورت تحریم شدن ظریف، آمریکا می‌تواند مانع از سفر او شود. شیخ‌الاسلام در پاسخ به پرسش خبرنگار در این زمینه گفته است: «باید اول دید آمریکا می‌خواهد آقای ظریف را چه طور تحریم کند. ممکن است حتی نگذارند توئیت کند.»

معاون پیشین ظریف احتمال عدم دریافت ویزا را نیز منتفی نمی‌داند. می‌گوید: «آنها [آمریکایی‌ها] می توانند برای ورود به سازمان ملل، به آقای ظریف ویزا ندهند.»

حسین شیخ‌الاسلام مدعی شده است که دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش، نیز در همین رابطه از ترامپ و دولت آمریکا درخواست کرده از تحریم ظریف خودداری کنند.

معاون پیشین وزیر امور خارجه ایران از مسئولان این کشور خواسته است تا پیش از اعلام دقیق تحریم ظریف واکنشی نشان ندهند. گفته است: «بهتر است الان چیزی نگوییم تا ببنیم چه می‌شود. وقتی اتفاق افتاد آن موقع براساس معادلات واقعی می‌توان تحلیل کرد.»

از سوی دیگر آندرس راسموسن، دبیرکل پیشین ناتو از سیاست خروج آمریکا از توافق هسته‌ای انتقاد کرده است. به باور او، هزینه و مخاطرات ناشی از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران بسیار سنگین خواهد بود.

این در حالی است که هیچ نشانه‌ای مبنی بر عقب نشینی ترامپ از سیاست خود در قبال ایران مشاهده نمی‌شود. ترامپ در حاشیه اجلاس کشورهای گروه بیست در دیدار با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند بار دیگر اعلام کرده است که آمریکا به تحریم‌های خود علیه ایران مادام آنکه این کشور تن به مذاکره ندهد، ادامه خواهد داد.

ترامپ گفته است که آمریکا برای مذاکره و حل تنش با ایران هیچ عجله‌ای ندارد.