اعضای بریکس در سال‌های اخیر با اجرای برنامه‌های گسترده زیست‌محیطی و اختصاص منابع مالی کلان، مسیر حرکت به سوی اقتصاد سبز را هموار کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری مهر و به نقل از تی‌وی بریکس، حفاظت از محیط زیست و بهره‌برداری درست از منابع طبیعی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی بشریت در دنیای امروز به شمار می‌رود؛ موضوعی که در اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد تا سال ۲۰۳۰ نیز مورد تأکید قرار گرفته است. این سند بر ضرورت محدود کردن گرمایش جهانی به کمتر از ۲ درجه سانتی‌گراد و ترجیحاً ۱.۵ درجه تأکید دارد.
کشورهای عضو بریکس نیز همگام با جامعه جهانی، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در زمینه مقابله با تغییرات اقلیمی و اجرای برنامه‌های بزرگ حفاظت محیط زیست انجام داده‌اند. بر اساس داده‌های یک اندیشکده مستقل برزیلی، «بانک توسعه جدید» (NDB) از سال ۲۰۱۵ تاکنون حدود ۲.۴ میلیون دلار به طرح‌های اقلیمی اختصاص داده است. همچنین توافقنامه پاریس ۲۰۱۵ که تمامی کشورهای عضو گروه ۲۰ بر آن پایبند مانده‌اند، یکی دیگر از اسناد مهم همکاری در این عرصه به شمار می‌رود.
چین؛ توسعه سبز و کاهش آلاینده‌ها
رشد اقتصادی چین در سال‌های اخیر با سرعتی بیشتر از بسیاری کشورهای توسعه‌یافته ادامه داشته است. طبق آمار اداره ملی آمار چین، اقتصاد این کشور در سال ۲۰۲۴ رشد ۵ درصدی را تجربه کرده است. این رشد همراه با افزایش تولید صنعتی، به افزایش انتشار دی‌اکسید کربن منجر شده؛ با این حال، پکن راهبردی بلندپروازانه برای کاهش آثار فعالیت‌های صنعتی بر محیط زیست در پیش گرفته است.
بر اساس گزارشی پژوهشی، دولت چین در سال ۲۰۲۴ حدود ۶.۸ تریلیون یوان (بیش از ۹۵۰ میلیارد دلار) به توسعه انرژی‌های سبز اختصاص داده است؛ از جمله سرمایه‌گذاری در خودروهای برقی، تولید برق پاک و ارتقای بهره‌وری انرژی.
«آناستازیا سیمونوا»، کارشناس شورای فرهنگی مجلس جوانان روسیه، در گفت‌وگو با تی‌وی بریکس تأکید کرد که پروژه‌های بزرگی در زمینه جنگل‌کاری از جمله طرح «سه‌شمال» در چین اجرا می‌شود که طی ۱۰ سال گذشته مساحت جنگل‌های این کشور را بیش از ۳۰ میلیون هکتار افزایش داده است. وی افزود: «چین هدف‌گذاری کرده است تا سال ۲۰۶۰ به بی‌طرفی کربنی برسد.»
این کارشناس همچنین حفظ پارک‌های ملی و تنوع زیستی را از دیگر اولویت‌های پکن دانست و گفت تمرکز اصلی هزینه‌ها بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی، آبی و بادی قرار دارد. به گفته او، در بخش ساختمان‌سازی سبز نیز چین دستاوردهای چشمگیری داشته است، به گونه‌ای که اخیراً نخستین مجتمع اداری صفر-کربن جهان در این کشور به بهره‌برداری رسید.
روسیه؛ تمرکز بر منابع آبی و اقتصاد چرخشی
روسیه نیز همگام با دیگر کشورهای بریکس در زمینه محیط زیست اقدامات گسترده‌ای انجام داده است. در سال ۲۰۲۳، شرکت‌های روسی رکورد ۱.۳ تریلیون روبل (۱۶.۱۹ میلیارد دلار) هزینه برای حفاظت از محیط زیست ثبت کردند. همچنین بودجه مصوب سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۶ این کشور، میلیاردها دلار به پروژه‌های زیست‌محیطی اختصاص داده است.
«الکساندرا کودزاگُوا»، معاون شورای عمومی سازمان هواشناسی و پایش محیط زیست روسیه، اعلام کرد که طرح ملی «رفاه زیست‌محیطی» محور اصلی ابتکارات این کشور است. وی افزود: «این اقدامات شامل ایجاد اقتصاد چرخشی، کاهش دوبرابری آلاینده‌های هوا و فاضلاب صنعتی و تخصیص بیش از ۱.۲ تریلیون روبل منابع مالی طی شش سال گذشته است.»
وی همچنین به همکاری روسیه با کشورهای بریکس در سطح عملیاتی اشاره کرد و گفت: در اجلاس ۲۰۲۵ برزیل، گروه تماس اقلیمی بریکس «برنامه رهبری اقلیمی» را ارائه کرد و کشورهای عضو نیز از ایجاد «صندوق جنگل‌های بارانی برای همیشه» حمایت کردند که قرار است در کنفرانس اقلیمی سازمان ملل در نوامبر ۲۰۲۵ آغاز به کار کند.
هند؛ برنامه‌های گسترده زیست‌محیطی
دولت هند در فوریه ۲۰۲۵ به پارلمان این کشور اطلاع داد که از طریق سازوکار مالی کنوانسیون تغییرات اقلیمی سازمان ملل، ۱.۱۶ میلیارد دلار برای پروژه‌های اقلیمی دریافت کرده است.
به گفته کودزاگُوا، موضوع توسعه پایدار برای هند به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان اهمیت ویژه‌ای دارد. وی تأکید کرد: «رهبران هند بر حق هر کشور برای تعیین اولویت‌های انرژی خود تأکید دارند. با وجود پیشرفت‌ها در انرژی هسته‌ای و تجدیدپذیر، زغال‌سنگ همچنان بخشی از سبد انرژی این کشور باقی خواهد ماند.»
از دیگر اقدامات مهم دهلی‌نو می‌توان به ممنوعیت تولید و فروش ۱۹ نوع پلاستیک یک‌بار مصرف از سال ۲۰۲۲ و برنامه حذف کامل خودروهای بنزینی و دیزلی تا سال ۲۰۳۰ اشاره کرد. همچنین طرح بزرگ «هند پاک» یا Swachh Bharat Mission با هدف بهبود شرایط بهداشتی در مناطق مسکونی از جمله سیاست‌های مهم دولت در این حوزه به شمار می‌رود.
به طور کلی، مشارکت فعال هند در گفت‌وگوهای زیست‌محیطی بریکس نشان‌دهنده رویکرد این کشور به سمت اقتصاد سبز، کشاورزی پایدار، استفاده بهینه از منابع آبی و توسعه اقتصاد دیجیتال است.
