منابع نزدیک به مقاومت فلسطین فاش کردند که پافشاری گروه‌های فلسطینی بر گنجاندن پرونده اسرای سرشناس باعث شد بندی رسمی در توافق درج شود تا موضوع آنان در مرحله دوم مذاکرات بررسی شود.
به گزارش ایسنا، اصرار گروه‌های مقاومت بر گشودن پرونده اسرای برجسته و دارای احکام سنگین و حبس ابد، موجب شد بندی رسمی در توافق آتش‌بس در غزه تثبیت شود که این پرونده را در جدول کار مرحله دوم مذاکرات قرار می‌دهد. این موضوع از حساس‌ترین و پرتنش‌ترین پرونده‌ها پیش از دستیابی به توافق آتش‌بس بود که بر اساس طرح پیشنهادی آمریکا منعقد شد. زیرا با وجودی که اسرائیل تمایل خود را برای بررسی فهرست‌هایی مشخص از اسرا نشان داد، اما قاطعانه از گنجاندن نام‌های نمادین در میان آنان خودداری کرد.
گروه‌های مقاومت که در مذاکرات غیرمستقیم شرکت داشتند، این اقدام را «فتیله‌ای که می‌توانست همه‌چیز را منفجر کند» توصیف کردند و آن را عدول اسرائیل از تعهداتش و ضربه زدن به جوهر هرگونه تسویه سیاسی و اصل عدالت ملی دانستند.
در آستانه انفجار
به گفته منابع آگاه از روند مذاکرات که با روزنامه «الأخبار» گفت‌وگو کردند، بحث‌ها درباره پرونده اسرا بیش از ۴۸ ساعت پیاپی ادامه یافت و جلسات با تنش و احساسات همراه بود. گروه‌های مقاومت، با پافشاری فراوان، خواستار گنجاندن نام‌هایی مشخص در فهرست آزادی‌ها بودند، از جمله رهبران برجسته‌ای چون مروان برغوثی، احمد سعدات (دبیرکل جبهه خلق برای آزادی فلسطین)، حسن سلامه و تعدادی دیگر از رهبران شناخته‌شده.
با افزایش فشار و امتناع مقاومت از امضای توافق بدون حل این موضوع، خطر فروپاشی مذاکرات بالا گرفت. در این میان، میانجی‌ها تلاش کردند راه‌حل‌های میانه‌ای بیابند، اما دخالت ناگهانی آمریکا «موازنه را بر هم زد». به گفته منابع، میانجی‌ها پیامی صریح از طرف «جارد کوشنر»، داماد و مشاور رئیس‌جمهور آمریکا منتقل کردند که مضمون آن چنین بود: «یا با طرح موجود موافقت کنید، یا آماده آغاز جنگی تازه باشید که با چراغ سبز کامل آمریکا انجام خواهد شد و اینبار همه خطوط قرمز در غزه را پشت سر خواهد گذاشت.»
این پیام حامل تهدیدی ضمنی بود مبنی بر نابودی کامل باقیمانده شهر غزه پس از تصرف آن و گسترش عملیات به مناطقی که هنوز اشغال نشده‌اند، با هدف تبدیل کل منطقه به ویرانه و تحمیل مسئولیت سیاسی و انسانی آن به مقاومت. منابع تأکید کردند این تهدیدها عملاً گفت‌وگوها را متوقف و همه طرف‌ها را وادار به پذیرش توافق کنونی کرد، همراه با تفاهمی ضمنی مبنی بر انتقال پرونده رهبران بزرگ به مرحله دوم مذاکرات.
پیشنهاد اقامت مشروط؛ تلاشی برای ایجاد توازن
در میانه این بن‌بست، یکی از رهبران مقاومت پیشنهاد عملی‌ای ارائه داد که هدف آن ایجاد توازن میان جنبه انسانی و نیازهای سیاسی و امنیتی و پایان دادن به رنج دیرینه اسرای شاخص بود. طبق گفته منابع، این طرح شامل سازوکاری برای انتقال این افراد به کشوری ثالث است، چراکه پرونده آنان تنها یک موضوع حقوقی یا مذاکره‌ای نیست، بلکه مسأله‌ای انسانی و سیاسی است که با کرامت ملت فلسطین و حق نمایندگی سیاسی آن در داخل و خارج از وطن پیوند خورده است.
پیشنهاد یادشده همچنین بر «تعریف مجدد» وضعیت اسرای برجسته از منظر حقوق بین‌الملل بشردوستانه مبتنی بود؛ به‌گونه‌ای که آنان از طبقه‌بندی «اسیران امنیتی» (طبق توصیف اسرائیل) خارج شده و در زمره «شخصیت‌های سیاسی مشمول ترتیبات انسانی بین‌المللی ویژه»، با نظارت سازمان ملل متحد و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و تضمین کشوری ثالث قرار گیرند.
به گفته منابع، پافشاری مقاومت بر این طرح، به درج بندی رسمی در توافق انجامید که انتقال پرونده اسرای برجسته را به مرحله دوم مذاکرات، تحت عنوان «ترتیبات انسانی ویژه» تضمین می‌کند؛ چراکه این پرونده می‌تواند در صورت عدم حل، به عامل دائمی انفجار هر توافق آینده تبدیل شود.
در همین راستا، یکی از رهبران مقاومت تأکید کرد: «تا زمانی که رهبران در زندان‌ها هستند، نه صلح پایدار برقرار می‌شود و نه آرامش فراگیر.» او افزود این افراد، نماد حافظه و کرامت ملت فلسطین‌اند و شخصیت‌هایی سیاسی به شمار می‌روند که می‌توانند در هر مسیر ملی آینده نقشی تعیین‌کننده داشته باشند.
در مجموع، گروه‌های مقاومت با آنکه می‌دانند بند توافق «آزادی کامل» را محقق نمی‌کند، خروج اسرای شاخص از زندان‌های رژیم اشغالگر — حتی در قالب اقامت مشروط — را پیروزی‌ای معنوی و سیاسی و در عین حال، اعتراف ضمنی به مشروعیت مبارزاتی آن‌ها تلقی می‌کنند.
