به گزارش تسنیم، روز گذشته مراسم رژه پیروزی جمهوری آذربایجان در جنگ قره باغ با حضور رئیس جمهور این کشور و یک مهمان ویژه به نام رجب طیب اردوغان برگزار شد.

مارش نظامی عثمانی و ذکر نام مناطقی در تبریز

در این رژه که با حضور مشترک نیروهای نظامی ترکیه انجام شد اتفاقاتی افتاد که واکنشهای زیادی را در داخل ایران به همراه داشته است.

پیش از مراسم سخنرانی رسمی روسای جمهور دو کشور، مارش ویژه موسوم به “مهتر” که از مارش‌های سپاه عثمانی بود نواخته شد که با توجه به برگزاری این جشن در جمهوری آذربایجان اقدام بی ربطی بود و تناسبی با باکو نداشت.

در سخنان حماسی اثنای رژه نیز از سوی مجری به “ارک تبریز” و “کوه سبلان” اشاره شد که ارتباطی با جمهوری آذربایجان نداشته و نام بردن از این اماکن تحریک آمیز قلمداد می شود.

سخنرانی اردوغان نیز حواشی بسیاری به راه انداخته است.

رئیس جمهور ترکیه در بخشی از سخنان خود با مداخله در امور ارمنستان اظهار داشته است: آرزو داریم که مردم ارمنستان خود را از زیر بار تحمل رهبرانشان که همچنان اسیر دروغ‌های گذشته هستند و ملت را به فقر و تنگدستی کشانده اند رها کنند.”

این اظهارات را می‌توان مداخله صریح رئیس جمهور ترکیه در امور داخلی ارمنستان دانست که مشابه این جملات را بارها درباره دولت رسمی و مشروع سوریه عنوان کرده است.

اردوغان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به یک شعر قدیمی آذری با نام ارس را خواند که می‌گوید: “ارس را جدا کردند و آن را با میله‌های آهنی و سنگ پر کردند/من از تو جدا نمی‌شد، ما را به زور جدا کردند”

سابقه اظهارات مداخله جویانه اردوغان

این شعر در کنار مداخله در امور ارمنستان که در همین سخنرانی به چشم خورد حاکی از خوی توسعه طلبانه رئیس جمهور ترکیه است که در گذشته نیز بارها در قالب اقدامات نظامی در شمال سوریه و شمال عراق و نیز اقدام به براندازی دولت مشروع دمشق به چشم خورده است.

اردوغان زمانی به دنبال خواندن نماز پیروزی در مسجد اموی دمشق بود.

علاوه بر بازتاب اظهارات مداخله جویانه اردوغان، در داخل ترکیه نیز به این اقدامات و اظهارات واکنش‌های زیادی نشان داده شده به نوعی که احزاب جمهوری خلق و حزب دموکراتیک خلق ها به روشنی و آشکارا نسبت به آن موضع گرفته‌اند.

کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق مدتی پیش گفته بود که اردغان به دنبال تجزیه دیگر کشورهاست.

آیا سیاست خارجی ترکیه در اختیار ملی گرایان است؟

حتی در داخل حزب عدالت و توسعه نیز از اینکه دیدگاه‌های افراطی ملی گرایانه همراه با مداخله خارجی در سیاست خارجی ترکیه پررنگ شده نگران و ناراحت هستند به طوریکه در ترکیه این دیدگاه وجود دارد که اردوغان تحت تاثیر سیاست‌های دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی است که دیدگاه ملی‌گرایانه افراطی او در حوزه های داخلی و خارجی بر همگان روشن است.

تحقیر ارمنستان که در جنگ شکست خورده نیز اقدامی نه چندان جالب بود که از سوی اردوغان و الهام علی اف بارها تکرار شده است.

آن چه در این خصوص از روسای جمهور ترکیه و آذربایجان انتظار می‌رفت، نه تحقیر ایروان و اشاره به مسائل ملی‌گرایانه تند و هیجانی، بلکه تاکید بر بازسازی مناطق، نزدیک کردن ملت‌ها به یکدیگر و تلاش برای تامین امنیت تجارت و اقتصاد است. اما گویی روسای دو کشور از پیروزی بر کشوری که تسلیحات آن مربوط به دوره شوروی است آنقدر سرمست شده بودند که بار حقوقی و سیاسی اظهاراتشان برایشان چندان قابل بررسی نبوده است.

واکنش صریح تهران

این اظهارات در تهران واکنش‌های زیادی به همراه داشت به طوریکه محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در توییتی نوشت:

«‌به اردوغان نگفته بودند شعری که به غلط در باکو خواند مربوط به جدایی قهری مناطق شمالی ارس از سرزمین مادریشان ایران است!

آیا او نفهمید که علیه حاکمیت جمهوری آذربایجان سخن گفته است؟ هیچکس نمی‌تواند در باره آذربایجان عزیز ما صحبت کند.»

ظریف به اتفاقی تاریخی اشاره کرد که باعث جدا شدن باکو از ایران شده است.

همچنین دریا اورس سفیر ترکیه در ایران نیز به وزارت خارجه فراخوانده شد.

به گفته سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، در جریان این احضار به سفیر ترکیه ابلاغ شد که دوران ادعاهای ارضی و امپراطوری‌های جنگ افروز و توسعه طلب سال‌هاست که سپری شده است.

همچنین به سفیر ترکیه تاکید شد جمهوری اسلامی ایران به هیچ کس اجازه مداخله در مورد تمامیت ارضی خود را نمی‌دهد و همان طور که تاریخ پرافتخارش گواه است، در خصوص امنیت ملی خود حتی ذره‌ای کوتاه نمی‌آید.