سرمایه گذاری کلان چینی ها که قرار است در راستای طرح راه ابریشم در کویت صورت پذیرد، عراقی ها را حسرتمند و آینده آمریکا را در منطقه – به باور کارشناسان – در معرض تهدید قرار داده است.

شیخ ‘صباح احمد الصباح’ امیر کویت در نهم جولای ۲۰۱۸ (۱۸ تیر ۹۷) در سفری به پکن، در چارچوب همکاری های چین با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، در گرماگرم تظاهرات های داخلی عراق به وضعیت بد معیشتی و نبود برق و آب، پرده از این تفاهمنامه مهم برداشت.

پیرامون این تفاهمنامه و ابعاد اقتصادی و سیاسی و امنیتی و ژئوپلتیکی آن در سطح منطقه و جهان، در رسانه های عراق و منطقه، بزرگنمایی های غیر واقعی صورت گرفته که شاید یکی از علل بزرگنمایی ها – به اعتقاد کارشناسان – ابهامات در اصل تفاهمنامه باشد.

گفته شده است که طبق تفاهمنامه موجود، چین قرار است به میزان ۴۵۰ میلیارد دلار در جزایر بوبیان و فلیکا در خلیج فارس و شهر الحریر در شمال کویت سرمایه گذاری کند و پکن در ازای ۹۰ سال اجاره این جزایر، متعهد به حمایت امنیتی از آنها شده است.

از طرفی همچنین گفته شده است که چین ملزم به واریز ۵۰ میلیارد دلار به صورت ارزش افزوده به حساب دولت کویت شده است که همه این آمار و ارقام به طور رسمی از طرف دولت کویت و حتی چینی ها تاکنون تایید نشده است.

اما آنچه مسلم است، کویت با چرخش واضح و آشکار به سمت چین عملا از متحد تاریخی شیخ نشین های خلیج فارس یعنی آمریکا فاصله گرفته و به کشوری نزدیک شده که در کنار روسیه در عمل جزو متحدان محور مقاومت در منطقه محسوب می شود.

گرچه همه تحلیل های رسانه های عراقی و عربی منطقه حاکیست که کویت برای مصونیت خود در برابر اشتهای سیری ناپذیر دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا و تهدید امیرنشین های حوزه خلیج فارس از سوی او است که در برابر حمایت امنیتی از نظام های آنها، باید به واشنگتن باج بدهند، دست به این اقدام زده است.

طبق این تحلیل ها، کویت می دانست که ترامپ همان طور که عربستان سعودی و امارات را در ازای حمایت امنیتی از نظام هایشان، به ارزش صدها میلیارد دلار دوشید، دیر یا زود همین باج خواهی را از کویت نیز خواهد کرد.

امیر کویت در یک اقدام استراتژیک، با کشور چین پیرامون این تفاهمنامه که گفته شده است در ۷ بند تنظیم شده، به توافق رسیده است که به موجب آن و در چارچوب طرح موسوم به ‘جاده ابریشم’، پکن سرمایه گذاری های کلان در کویت و جزایر کویتی در خلیج فارس انجام خواهد داد.

این سرمایه گذاری ها شامل ایجاد چندین شهربازی، هتل، دانشگاه و مراکز تفریحی و توسعه ای است.

گفته می شود که از مهمترین بندهای این تفاهمنامه، تغییر مسیر جاده ابریشم است به نحوی است که کویت مرکز اتصال شرق و غرب خواهد شد.

تحلیلگران اقتصادی معتقدند که کویت با این کار، خود را در برابر طمع ورزی نامحدود آمریکا ایمن کرده و با کشاندن پای چین به منطقه عملا یک رقیب قدرتمند برای امریکایی ها خلق کرده به ویژه این که دو ابرقدرت مزبور در حال حاضر درگیر یک جنگ تجارتی بزرگ هستند.

برخی نیز بر این باورند که حضور روسیه به عنوان سومین ابرقدرت جهان در منطقه که هم اکنون به طور ویژه در سوریه پایگاه نظامی ایجاد کرده، صحنه را بر آمریکا که برای سال ها در منطقه تنها مانور دهنده قدرت بود، تنگ خواهد کرد.

برخی کارشناسان نیز معتقدند امیرنشین کویت احساس کرده بود که عربستان سعودی و امارات طرحی برای تکرار سناریو قطر را برای کویت و حتی اشغال این کشور کوچک حوزه خلیج فارس پیش بینی کرده بودند و برای همین خود را زیر چتر حمایتی چین قرار داد تا از توطئه های دو همسایه غیر قابل اعتماد خود، ایمن باشد.

اما این تفاهمنامه راهبردی – اگر جزییات آن صحت داشته باشد – به اعتقاد کارشناسان تبعات منطقه ای و بین المللی و اثرات اقتصادی جهانی و ژئوپلتیک به دنبال خواهد داشت.

از طرفی خبر تفاهمنامه و اطلاعات و ارقام عجیب و غریبی که از آن به سطح شبکه های اجتماعی و رسانه ها درز کرده، برای عراقی ها که همزمان کشورشان این روزها در اعتراض به نبود مایحتاج اولیه مانند آب و برق، درگیر تظاهرات مردمی است، آه و حسرتی بزرگ را به دنبال داشته است.

شبکه های اجتماعی و رسانه های عراقی گرچه این روزها به طور ویژه بر روی مسئله تظاهرات های داخلی و پاره ای خشونت های ناشی از آن و وجود دست های خارجی در این نارضایتی ها متمرکز هستند، اما برخی از کارشناسان و شبکه های اجتماعی عراقی، تفاهمنامه اخیر بین چین و کویت را زخم عمیق دیگری بر زخم های التیام نیافته سابق عراقی ها دانستند.

به اعتقاد آنها، کویت با تغییر مسیر جاده ابریشم عملا به جای اینکه عراق به طور تاریخی صحنه اتصال شرق و غرب در جاده ابریشم باشد، این ویژگی را از عراقی ها سلب کرده و عراق را به حاشیه رانده است.

کارشناسان اقتصادی عراق معتقدند که این طرح، بیش از پیش عراق را از حیث اقتصادی در دهانه خلیج فارس فلج خواهد کرد و رونق اقتصادی را از بندر ام القصر و دیگر بنادر عراقی از جمله بندر بزرگ فاو که قرار است در دهانه خلیج فارس ساخته شود، می گیرد.

برخی اظهارنظرهای کاربران کویتی نیز بیش از پیش عراقی ها را آزرده کرده و معتقدند که کویت با سوء استفاده از اوضاع بهم ریخته داخلی کشورشان، با این گونه طرح های اقتصادی بزرگ می کوشد با تنگ کردن بیشتر حلقه محاصره اقتصادی بر عراق، از یک سو اقتصاد این کشور را فلج کرده و از طرفی، انتقام اشغال کویت را در ۱۹۹۰، از عراقی ها بگیرد.

یکی از کاربران کویتی در شبکه های اجتماعی در زیر هشتگ #الصین_الکویت پیشنهاد کرده است که کویت همانند دیوار برلین یک دیوار با کشور عراق ایجاد کند تا جلوی هجوم احتمالی آوارگان عراقی را به داخل کویت در صورت از کنترل خارج شدن تظاهرات ها بگیرد.

این اظهار نظر، با واکنش های تند کاربران عراقی مواجه شده و بیش از پیش عراقی ها را نسبت به عملکرد ضعیف دولت خود که در قبال تحولات منطقه و تلاش برخی از همسایگان که می کوشند عراق را در تنگنا قرار دهند، عصبی کرده است.

جالب توجه این که کاربران کویتی بعد از اعلام تفاهمنامه اخیر، این روزها در سطح شبکه های اجتماعی به شدت برای قدرت رو به گسترش چین و تبدیل شدن اژدهای چینی به قدرت اول اقتصادی جهان، تبلیغات می کنند.

یکی از کاربران کویتی توصیه کرده است که از این پس به فرزندان زبان چینی در مدارس آموزش داده شود زیرا قدرت آینده نظامی و اقتصادی جهان چین است.

یکی دیگر نیز نوشته است که چین لامحاله قدرت اول جهانی در حوزه اقتصاد است که نمی توان دیگر آن را نادیده گرفت.

یک کاربر دیگر کویتی نوشته است که کویت با تفاهمنامه اخیر خود با چین، قاعده بازی در منطقه را تغییر داده است.

بخش هایی از بند ۷ ماده ای تفاهمنامه کویت و چین شامل همکاری در زمینه صنایع دفاعی، بیمه سازی صادرات نفت، تشویق سرمایه گذاری های مستقیم بین دو کشور، توسعه شهرهای هوشمند از جمله شهر الحریر و بوبیان و تغییر مسیر جاده ابریشم به سمت کویت است.

ایرنا