آمریکایی‌ها ادعا می‌کنند آن‌ها به خاطر رفتار ایران، بر آن تحریم‌های نفتی اعمال می‌کنند، اما آمار صادرات نفت آمریکا به مشتریان نفت ایران نشان می‌دهند که آمریکا از تحریم نفت ایران سود اقتصادی می‌برد.
به گزارش فرارو، آمریکایی‌ها، مصمم هستند صادرات نفت ایران را قطع کنند. آن‌ها ادعا می‌کنند دلیل این کار “رفتار شرارت‌بار” ایران است. اما در این میان یک منفعت اقتصادی هم برای آمریکا وجود دارد. دوشنبه گذشته، خبرگزاری بلومبرگ ادعا کرد کره جنوبی اولین کشوری شد که واردات آن از نفت ایران در ماه آگوست به صفر رسید. بلومبرگ با استناد به داده‌های مسیریابی نفتکش‌ها مدعی شد این کشور آسیایی در ماه گذشته هیچ نفت خامی از ایران نخریده است. این در حالی است که بنا به گفته شبکه سی‌ان‌بی‌سی، واردت کره جنوبی از نفت خام آمریکا در ماه نوامبر، همزمان با اجرای تحریم‌های نفتی واشنگتن بر تهران، رکورد خواهد زد. آمریکا فقط به دلیل مسائل هسته‌ای و اختلافات سیاسی، نفت ایران را تحریم نمی‌کند بلکه به دنبال فروش نفتش به مشتریان نفت ایران هم هست. نفت آمریکا بنا به برخی دلایل توانایی رقابت با نفت خاورمیانه را ندارد. نخستین دلیل، دوری آمریکا از مشتریان عمده آسیایی است. به لحاظ جغرافیایی ایران به هند نزدیک است و این فاصله اندک، هزینه‌ها و ریسک حمل‌ونقل نفت را کمتر می‌کند. اما آمریکا از این امتیاز محروم است. نفت آمریکا در برابر نفت ایران آمریکا نفت وارد و صادر می‌کند. عموما نفت خام، وارد می‌کند و فرآورده‌های نفتی و البته مقادیری از نفت خام تولید داخل کشور را هم صادر می‌کند. با این حال، واردات آن بیش از صادراتش است. به گفته انستیتوی امریکن ساینسس، آمریکا در ربع چهارم سال ۲۰۱۷، حدود هفت میلیون بشکه نفت و فرآورده‌های نفتی در روز صادر کرده است. افزایش تولید نفت در داخل آمریکا خصوصا از سال ۲۰۱۰، تاثیر مهمی روی واردات و صادرات نفت این کشور گذاشت. به عنوان نمونه، از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵، وابستگی آمریکا به واردات نفت از ۶۰ به ۲۵ درصد کاهش یافت. این در حالی است که صادرات نفت آن به مقدار ۳۰۰ درصد افزایش یافت. اگر چه بازار‌های اصلی صادرات نفت آمریکا، دو کشور کانادا و مکزیک هستند، اما آمریکا با مقادیر مختلف به ۱۸۰ کشور نفت یا فرآورد‌های نفتی صادر می‌کند.

آمریکا به تدریج به سمت جایگاه بزرگترین تولیدکننده نفت جهان پیش می‌رود. این نمودار نشان می‌دهد که مقدار تولید نفت آمریکا از عربستان سبقت گرفته و احتمالا به سطح روسیه خواهد رسید.

آژانس بین المللی انرژی گفته ممکن است آمریکا در سال ۲۰۱۸، به بزرگترین تولیدکننده نفت در جهان تبدیل شود و حتی ممکن است در تولید نفت از عربستان و روسیه هم پیشی بگیرد. بنا به گفته اداره اطلاعات انرژی آمریکا، این کشور در سال ۲۰۱۷ برای نخستین بار از اوایل دهه ۱۹۷۰، بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز تولید کرده که این امر ناشی از افزایش تولید نفت شل بوده است. پیش‌بینی می‌شود که تولید آمریکا افزایش یابد و تا پایان سال ۲۰۱۸ به ۱۱ میلیون بشکه برشد. افزایش پیوسته تولید نفت آمریکا، به بازار‌های صادراتی نیازمند است. با توجه به رقابت سرسختانه تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک برای حفظ یا افزایش سهم‌شان در بازار‌های جهانی، بدست آوردن مشتری بدون امتیازدهی -مانند تخفیف دادن یا مشارکت در هزینه حمل‌ونقل – کار دشواری است. معمولا مشتریان نفت به سمت فروشندگانی می‌روند که شرایط فروش مساعدی دارند. نفت آمریکا به دلایل متعدد به سختی می‌تواند جایگزین نفت ایران شود. نخستین دلیل، دوری مسافت است. هزینه حمل‌ونقل و بیمه نفتکش‌ها برای انتقال نفت آمریکا به مشتریان آسیایی زیاد است. این درحالی است که این مشتریان می‌توانند با هزینه‌های کمتر نفت ایران را بخرند. برای درک بهتر این مسئله، می‌توان به موقعیت سه کشور ایران، آمریکا و هند روی نقشه جهانی نگاهی انداخت. دلیل دیگر، کیفیت خود نفت آمریکا است. نفت سبک آمریکا جایگزین مناسبی برای نفت خام سنگین ایران، که مملو از گوگرد است، نیست. هند با این مشکل مواجه است. سندی فیلدمن، رئیس بخش پژوهش اقلام و انرژی در پژوهشکده مورنینگ‌ستار، به بلومبرگ گفت:” (نفت) خام شل (آمریکا)، جایگزین نفت خام ایران نیست. پالایشگاه‌های هند نمی‌توانند همه نفت آمریکا که به چین می‌رفت را جذب کنند. آن‌ها می‌توانند بیشتر وارد کنند، اما آیا می‌توانند آن را پردازش کنند؟ ” با این حال، آمریکایی‌ها به هند فشار می‌آورند که خرید نفت از ایران متوقف کند، اما هندی‌ها مایل به انجام این کار نیستند. چرا که آن‌ها می‌دانند نفت خام ایران، هم کیفیت مناسبی دارد و هم ایران برای حفظ مشتریانش در دوره تحریم‌ها قیمت آن را پایین آورده است. مضاف بر این، اخیرا ایران قبول کرده با نفتکش‌های خودش نفتش را به هند و چین بفروشد. این امر بدین معناست که هند و چین از هزینه‌های حمل‌ونقل و بیمه نفتکش‌ها معاف خواهند شد. با این وجود، آمریکایی‌ها با استفاده از ابزار‌هایی که دارند، فشار بر مشتریان نفت ایران را ادامه می‌دهند. شاید به دلیل همین فشارهاست که همزمان با کاهش صادرات ایران به هند، حجم واردات هند از نفت خام آمریکا ۹ برابر شد. نکته قابل توجه آنکه هند در سال قبل مقادیر کمی از نفت آمریکا وارد می‌کرد. در اینجا باید عامل دیگری را هم در نظر گرفت و آن جنگ تجاری آمریکا و چین است. پکن تهدید کرده که بر واردات نفت خام از آمریکا تعرفه‌های ۲۵ درصدی ببندد. چنین تعرفه‌هایی، عملا نفت آمریکا را از بازار رقابتی چین خارج خواهد کرد. این مسئله، فشار بر آمریکایی‌ها جهت پیدا کردن مشتریان دیگری برای نفت‌شان را بیشتر کرده است. بازار بزرگ هند می‌تواند آمریکایی‌ها را اغوا کند. در سفر اخیر مایک پومپئو و جیم متیس، وزرای خارجه و دفاع آمریکا، به هند اشاراتی از جانب دیپلمات ارشد آمریکایی صادر شد که نشان می‌دهد آمریکا مایل است نفت ایران را در بازار هند حذف و نفت خودش را صادر کند. پومپئو گفته اگر “محصولات آمریکایی” در بازار هند جایگزین نفت ایران شود، او “خوشحال” خواهد شد.

پس از اینکه چشم‌انداز فروش نفت آمریکایی به بازار چین در اثر جنگ تجاری میان دو کشور تیره و تار شد، فروشندگان آمریکایی از ترفند‌های دیگری برای فروش نفت به کشور‌هایی نظیر ژاپن و کره جنوبی استفاده کردند. همزمان با توقف یا کاهش صادرات نفت ایران به کره جنوبی و ژاپن، آمریکایی‌ها برای جذاب کردن نفت‌شان، به این دو کشور تخفیف‌هایی ارائه کرده‌اند. این تدابیر در کنار فشار‌های سیاسی آمریکا، باعث شد صادرات نفت آمریکا به ژاپن و کره جنوبی در ماه جاری میلادی رکورد بزند. خبرگزاری رویترز با استناد به داده‌های مسیریابی نفتکش‌ها مدعی شد صادرات نفت آمریکا به کره جنوبی در ماه سپتامبر رکورد خواهد زد و به حداقل ۲۳۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید. ژاپن نیز وضعیت مشابهی دارد. صادرات آمریکا به این کشور نیز در ماه سپتامبر با رسیدن به حداقل ۱۳۴ هزار بشکه در روز، رکورد جدیدی ثبت خواهد کرد. یک دلال نفتی مستقر در سنگاپور گفت: “آن‌ها (پالایشگاه‌های کره جنوبی و ژاپن)، برای کاهش واردات (نفت) از ایران، به جایگزین‌هایی نیاز دارند و مقدار مناسبی از آن (جایگزین‌ها) از آمریکا می‌آید.” گفتنی است که کره شمالی و ژاپن از نخستین مشتریان بزرگ نفت ایران هستند که در برابر فشار‌های آمریکا تاب نیاوردند و خرید نفت از ایران را قطع کردند. افزایش صادرات نفت آمریکا به کشور‌هایی که قبلا جزو مشتریان عمده نفت ایران بودند، نشان می‌دهد که آمریکا صرفا به خاطر مسائل سیاسی نفت ایران را تحریم نمی‌کند بلکه در این کار منفعت اقتصادی هم دارد.

فرارو