روزانه در قلب شهر فریدون‌کنار و بیخ گوش متولیان امر و در بازار سنتی این شهر، صدها قطعه پرنده نادر کشتار می‌شوند.
قصه شکار و صید پرندگان در اراضی تالابی و فروش در بازار سنتی فریدون‌کنار، تراژدی دردناکی است که همچنان تکرار می‌شود وشکار و صید پرندگان زمستان گذران و عرضه آن به قیمت ناچیز در بازار سنتی فریدون‌کنار، این پرندگآن‌که به‌وسیله تورهای هوایی و کرس شبانه در دام صیادان قرارگرفته‌اند و قلع‌وقمع شدند و شکار این گونه‌های زیبا سبب نگرانی دوستداران حیات‌وحش و محیط‌زیست شده است.

صیادها در منطقه نگهبانی می‌دهند که ماشین و موتور رد نشود، کسی تیراندازی نکند و حتی برای پرندگان غذا می‌ریزند، با این کار پرندگان را به محیطی که می‌خواهند در آن دام بگذارند عادت می‌دهند اما وقتی این بازه زمانی تاریک فرامی‌رسد تورهای هوایی را می‌گذارند و پرندگان که عادت کرده‌اند هر شب در منطقه امن تغذیه کنند در دام می‌افتند و هر شب تعداد زیادی از انواع پرندگان به دام می‌افتند و صبح آن را در بازار سنتی به فروش می رسانند.

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که در بازار فروش این پرندگان واقع در فریدون‌کنار همه‌روزه بیش از صدها قطعه و گاهی تا بیش از دو برابر این تعداد از انواع پرندگان مهاجر، چه حرام‌گوشت و چه حلال‌گوشت، فراوان یا در معرض خطر انقراض به شکل کاملاً علنی و بدون نگرانی از هیچ ممانعتی عرضه می‌شود و این بازار مانند گذشته محل معامله، خریدوفروش پرندگان صیدشده در سایر مناطق و استان‌های هم‌جوار نیز است.

در بازار سنتی فریدون‌کنار، هر صبح بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ چنگر صیدشده زنده از بهشهر و پناهگاه حیات‌وحش میانکاله به بازار ماهی فریدون‌کنار آورده می‌شود و درحالی‌که دستکم ۲۴ ساعت قبل از سلاخی را با درد غیرقابل وصف حاصل از شکسته شدن پاهایشان توسط صیاد سپری کرده‌اند، سپس در محل ذبح می‌شوند تا به‌این‌ترتیب تازه به دست مشتری برسند.

محمد حسینی یک دوستدار حیات‌وحش در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: عدم رعایت قوانین محیط‌زیستی، قدرتمند نبودن اهرم قانون در این حوزه بخصوص، ضعیف بودن سازمان حفاظت از محیط‌زیست از منظر تحکم در حکمی که صادر می‌کند و به اجرا درنمی‌آید، ضعف در تناسب جزا و جرم و میزان نامعقول و بسیار ناچیز جریمه در نظر گرفته‌شده برای شکار و کشتار هرگونه ارزشمند ازجمله مسائلی است که در رواج یافتن پدیده شکار نقش مهمی دارد.

وی بابیان اینکه میزان صدور بالای جواز شکار و قانونی جلوه دادن کشتار را نادیده نباید گرفت بیان داشت: نبود سازمان‌های مردم‌نهاد و حتی در صورت وجود، قدرتمند نبودن و با توانایی بالا عمل نکردن، عدم شناخت توانمندی خود و ضعف‌های موجود در سازمان‌های مردم‌نهاد از عوامل مؤثر است که باید به آن توجه شود.

کاهش شکار و صید انواع پرندگان نیازمند برنامه جامع ساماندهی است که این طرح برای اولین بار در سال جاری در مازندران تهیه و اجرایی شده است و پنج سال ادامه خواهد یافت.

کوروش ربیعی کارشناس محیط زیست مازندران، سازمان‌دهی بازار و دامگاه‌های صید در فریدون‌کنار را از مهم‌ترین برنامه‌های این اداره کل برای مبارزه با شکار بی‌رویه پرندگان مهاجر بیان کرد و بابیان اینکه ساماندهی دامگاه‌ها یکی از فعالیت‌هاست یادآور شد: در این زمینه تصمیم بر آن شد تا جلوی صید و فروش پرندگانی که از استان‌های دیگر نظیر گلستان و گیلان به بازار فریدون‌کنار آورده می‌شود، نیز جلوگیری شود.

وی اظهار داشت: ما صید و فروش انواع پرندگان را در فریدون‌کنار قائل نیستیم و نباید این پرندگان صید و فروش روند و در این راستا تلاش کردیم تا افراد متخلفی که از استان‌های گیلان و گلستان اقدام به عرضه پرندگان در بازار فریدون‌کنار می‌کردند را شناسایی و از اقدامشان جلوگیری کنیم.

ربیعی، ساماندهی دامگاه‌ها را از دیگر برنامه‌های محیط‌زیست برای مقابله با شکار غیرمجاز برشمرد و گفت: در این راستا، همکاران محیط‌زیست اقدام به پاک‌سازی دو تا سه‌نقطه مهم شکار پرندگان در اراضی تالابی فریدون‌کنار تا رامسر کرده‌اند.

وی با اشاره به اینکه دامگاه‌های زیادی در اراضی تالابی منطقه وجود دارد که اقدام به شکار وزنده گیری انواع پرندگان ازجمله غازها می‌کند، یادآور شد: برنامه محیط‌زیست این است که طبق برنامه پنج‌ساله، روند شکار و صید پرندگان را در این منطقه کاهش چشمگیری دهد.

طبق بند الف ماده ۱۳ قانون شکار و صید شکار جانوران وحشی کمیاب و در معرض خطر انقراض به‌خصوص در مناطق حفاظت‌شده‌ای مانند تالاب بین‌المللی فریدون‌کنار مجازات حبس و جزای نقدی دارد اما به دلیل فقدان ضمانت اجرایی دسترسی به جسد پرندگان مهاجر، کمیاب و حفاظت‌شده به‌سادگی در بازارهای غیرقانونی این منطقه امکان‌پذیر است و همواره شاهد کشف شمار زیادی پرندگان صیدشده در این بازار هستیم.

سید حسین رضوانی مدیرکل دامپزشکی مازندران نیز با اشاره به تشکیل جلسه ستاد آنفلوانزای استانداری مازندران اظهار داشت: درخواست کردیم تا نسبت به جمع‌آوری بازار پرنده فروشان فریدون‌کنار و سایر شهرها نیز اقدام کنند، از سوی دیگر به‌تمامی فرمانداران شهرستان‌ها نامه زده و خواستار تشکیل شورای سلامت فرمانداری به ریاست فرمانداران برای مقابله با آنفلوانزای فوق حاد پرندگان شدیم.

وی درباره عرضه پرندگان مهاجر دربازارهای سنتی تأکید کرد: وظیفه ما نیز جمع‌آوری پرنده‌های مهاجر و حتی مرغ از سطح دست‌فروشان شهر نیست و این وظیفه شهرداری است اما با مشارکت همه دستگاه‌ها می‌توان این مشکل را حل کرد.

وی در ادامه افزود: پرندگان مهاجر می‌توانند عامل انتقال بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان باشند و ویروس آنفلوانزا را به همراه خود و یا با دفع فضولات منتشر می‌کنند، لذا اقدام به شکار وزنده گیری پرندگان مهاجر و فروش آن‌ها در بازارچه‌ها تا اطلاع ثانوی ممنوع است و شهروندان مازنی نیز باید برای حفظ سلامت خود و خانواده از خرید و مصرف این‌گونه پرنده‌ها خودداری نمایند.

رضوانی از مردم خواست در صورت مشاهده هرگونه تلفات غیرعادی در جمعیت این پرندگان در تالاب‌ها، آبگیرها و آب‌بندان ها را سریعاً به ادارات دامپزشکی گزارش نمایند.

وی با اشاره به عدم تماس افراد با پرندگان تلف‌شده تأکید کرد:به‌هیچ‌عنوان به پرنده‌های تلف‌شده دست نزنید و از هرگونه تماس با پرندگان تلف‌شده و اجزای باقیمانده آن‌ها و همچنین تماس با پرندگان زنده مهاجر آبزی و کنار آبزی و نگهداری آن‌ها در مجاورت طیور اهلی جدا خودداری کنند.

در حال حاضر شهرستان فریدون‌کنار علاوه بر مرکزیت بازار عرضه و فروش انواع آبزیان به محلی برای عرضه و فروش غیرمجاز انواع گونه‌های مختلف پرندگان وحشی درآمده که در رده‌های جهانی جزو پرندگان حمایت‌شده، در معرض خطر و یا در حال انقراض است که به دلیل عدم توجه و برخورد مستمر و قاطع باعرضه و فروش غیرمجاز این پرندگان در سالهای گذشته، مشکلات زیادی را برای محیط‌زیست کشور و استان به دنبال داشته است.

بنابراین مسئولان سازمان محیط‌زیست باید هرچه سریع‌تر با نظارت جدی‌تر بازارهای خریدوفروش پرندگان به‌ویژه بازار پرندگان فریدون‌کنار که ازنظر تخلف و استفاده از روش‌های بی‌رحمانه برای شکار و صید پرندگان در کشور شهره است را ساماندهی کنند تا دستکم به این راحتی شاهد خریدوفروش و سفارش گرفتن برای تاکسیدرمی گونه‌هایی نادر که این‌همه قانون داخلی و بین‌المللی برای حمایت از آن تصویب‌شده نباشیم.
مهر