کارگران می‌گویند: «اگر ما نیروهای بومی هستیم چرا بیمه‌ی ما را روزمزد پرداخت می‌کنند. اگر یک روز سرکار نباشیم بیمه و حقوق ما را را رد نمی‌کنند. همه‌ی این فشارها برای این است که نتوانیم از همان ۲ونیم روز در ماه هم استفاده کنیم.»

به گزارش خبرنگار ایلنا، چند هفته‌ی پیش جمعی از رانندگانِ مجموعه‌ی استیجاری شرکت پایانه‌ی نفتی خارک با «ایلنا» تماس گرفتند و از ما خواستند تا از شرایطِ سختِ کارشان بنویسیم. گزارشی با عنوان «مانند یک زندانی در جزیره» روایتِ این کارگران از وضعیتِ کار در جزیره بود. گزارشی که بلافاصله مورد اعتراض روابط عمومی شرکت پایانه‌های نفتی ایران قرار گرفت و جوابیه‌ای در پیِ آن صادر شد. جوابیه اما به شدت مورد انتقاد کارگران قرار گرفت و آن‌ها نیز از ما خواستند تا جوابیه‌ای بر آن جوابیه منتشر کنیم. ما اینبار اما هم با رانندگان گفتگو کردیم و هم صحبت آن‌ها را به گوش رئیس روابط عمومی شرکت پایانه‌های نفتی خارک رساندیم تا پاسخ آن‌ها را نیز بشنویم. آنچه در پی می‌آید حاصلِ وساطتِ ما بین کارگران و نماینده‌ی کارفرما است.

کارگران چه می‌گویند؟ 

«شرکت می‌گوید کارگران باید بومی باشند اما بیش از ۵۰درصد از کارگران این مجموعه و تقریبا اکثر نیروهای کار در اینجا غیربومی هستند. بنابراین شرکت باید با توجه به وضعیت کارگران قراداد را تنظیم کند. یعنی قرارداد به نحوی تنظیم شود که ما هم مانند نیروهای دیگر مشمول قانون ۱۴ – ۱۴ و یا حتی ۲۰ – ۱۰ شویم.» این نخستین اعتراض کارگران است. آن‌ها از کارفرما می‌خواهند حالا که بیش از نیمی از رانندگان غیربومی هستند، پس براساس واقعیتِ موجود قرارداد را تنظیم کند.

به گفته‌ی این رانندگان کارفرما به بهانه‌ی بومی بودنِ کارگران مانع از رفتن آن‌ها به مرخصی می‌شود و معمولا بعد از دو یا سه ماه به آن‌ها مرخصیِ بدون حقوق می‌دهد.

کارگران مجموعه‌ی استیجاری شرکت پایانه‌ی نفتی خارک می‌گویند: «از ما می‌خواهند خانواده‌ی خود را به جزیره بیاوریم اما اینجا یک جزیره‌ی حساس صنعتی است و مجوز برای ورود خانواده‌ها به سختی داده می‌شود.»

آن‌ها می‌گویند: «حتی اگر ما را نیروی بومی حساب می‌کنند چرا مزایای نیروی بومی را به ما نمی‌دهند؟ چرا ما باید هر روز و حتی در روزهای تعطیل هم کار کنیم و چرا به جای ۸ساعت کار باید ۱۲ساعت پای کار باشیم؟ مرخصی‌های ما بدون حقوق محاسبه می‌شود و آخر سال پول مرخصی‌ها را به ما می‌دهند درصورتیکه ما این را نمی‌خواهیم.»

آن‌ها می‌گویند: «اگر ما نیروهای بومی هستیم چرا بیمه‌ی ما را روزمزد پرداخت می‌کنند. اگر یک روز سرکار نباشیم بیمه و حقوق ما را را رد نمی‌کنند. همه‌ی این فشارها برای این است که نتوانیم از همان ۲ونیم روز در ماه هم استفاده کنیم.»

کارگران می‌گویند: «تاکید بر بومی بودن فقط یک بهانه‌ی مکتوب برای کافرماست. اتفاقا بحث اصلی ما این است که قراردادی که با ما بسته شده مشکل دارد و متناسب با شرایط کارگران نیست. ما می‌گوییم می‌شود قرارداد را اصلاح کرد تا ما مجبور نباشیم بعد از ۶۰ روز خانواده‌مان را ببینیم.»

روابط عمومی شرکت پایانه‌های نفتی چه می‌گوید؟ 

مهدی باقری (رئیس روابط عمومی شرکت پایانه‌های نفتی خارک) در گفتگو با «ایلنا» در خصوص اعتراض کارگران به شرایط کارشان می‌گوید: وضعیت نیروی کار متخصص و نیروی کار خدماتی فرق می‌کند. در کارهای تخصصی از آنجا که در جزیره با کمبود نیروی کار متخصص مواجه‌ایم درنتیجه از شهرهای دیگر نیرو می‌آوریم، اما در مورد مشاغل خدماتی، در جزیره امکان تامین نیرو وجود دارد، بنابراین هیچ کارفرمایی راضی نمی‌شود هزینه‌ی اضافیِ تامین خوابگاه و بلیت پرواز و… را متحمل شود و نیروی غیر بومی بگیرد. در مورد این مشاغل اولویت با نیروهای بومی است.

آیا نیروی بومی برای این کار کم است؟ باقری در پاسخ به این سوال می‌گوید: خیر؛ همین الان اگر به بخشداری اعلام کنیم که نیرو می‌خواهیم، نیروی بیکار در جزیره وجود دارد و همان‌ها داوطلب می‌شوند. اگر برای راننده شرایط سخت است می‌تواند برود جای دیگر. تعدادی از این نیروها به اسم نیروی بومی سرکار آمده‌اند. پیمانکار در ابتدا باید لیست نیروهای خود را به بخشداری و اداره اطلاعات ببرد و آن‌ها تائید کنند. طبق طرح امنیتی‌ای که در این منطقه اجرا می‌شود، اولویت جذب در پیمانهای جزیره با نیروی بومی است.

کارگران می‌گویند با ما حتی طبق قانون کار هم رفتار نمی‌شود؛ مجبوریم ۱۲ ساعت در روز و حتی در روزهای تعطیل هم کار کنیم. باقری در واکنش به این صحبت‌ها می‌گوید: «پیمان ما حجمی است. در این قرارداد پیمانکار باید ۸۰ خودروی سبک در اختیار ما بگذارد که برخی از این خودروها ۲۴ساعته و برخی ۱۲ساعته است. پس پیمانکار باید حجم کاری را برای ما انجام بدهد.»

وی می‌گوید: «برای ما فرقی ندارد که پیمانکار برای خودرو یک راننده بگیرد یا ۵ راننده، پیمانکار باید طبق قانون کار با کارگر برخورد کند. ساعات کاری این رانندگان ۸ساعت است که ۴ساعت آن اضافه کاری است و طبق قانون وزارت کار حقوق آن را می‌گیرند. این رانندگان دو ونیم روز مرخصی در ماه دارند که هم می‌توانند استفاده کنند و هم پولش را آخر سال دریافت کنند.»

اما کارگران می‌گویند حتی امکان استفاده از مرخصیِ استحقاقیِ خود را نیز نداردند و اگر به مرخصی بروند بدون حقوق و بیمه است. باقری در این مورد می‌گوید: «طبق آنچه در قانون کار نوشته شده است کارگران می‌توانند از مرخصیِ دو و نیم روز در ماه استفاده کنند و برای این روزها، هم بیمه رد می‌شود و هم حقوق دریافت می‌کنند. در غیر اینصورت بازرس کار باید وارد شود. اگر پیمانکار به نیرویی فشار می‌آورد چرا آن‌ها به اداره کار مراجعه نمی‌کنند و احقاق حق نمی‌کنند؟»

وی در پایان گفت: «در کل شرایط قانون کار بر پیمان حاکم است. بازرس کار می‌تواند بیاید و شرایط را بررسی کند. در این پیمان هر جایی خطایی از جانب کارفرما و پیمانکار اتفاق افتاده که با قانون کار مغایرت دارد، باید بررسی شود و شرکت آمادگی این را دارد وضعیت را بررسی کند و هر جا که تخطی اتفاق افتاد، برخورد کند.»

چرا کارگران شکایت نمی‌‎کنند؟ 

از رانندگانِ مجموعه‌ی استیجاری شرکت پایانه‌ی نفتی خارک می‌پرسیم چرا به اداره‌ی کار مراجعه نمی‌‎کنید؟ چرا اگر با شما مثل بومی‌ها رفتار نمی‌شود و مجبورید هر روز ۱۲ساعت و حتی در روزهای پنجشنبه و جمعه نیز کار کنید، شکایت نمی‌کنید؟ چرا بابت حقوق و بیمه‌ای که از شما به خاطرِ استفاده از مرخصیِ استحقاقی‌تان کم می‌شود، به اداره‌ی کار نمی‌روید؟

آن‌ها یک کلام بیشتر پاسخ نمی‌دهند: «می‌ترسیم کارمان را از دست بدهیم!»

آن‌ها می‌دانند ده – دوازده و حتی پانزده سال سابقه‌ی کار به هیچ وجه تضمین کننده‌ی ثبات شغلی آن‌ها نیست.